Dit najaar toont Museum JAN een overzicht van het werk van Jantien Jongsma (1965). De aan de Gerrit Rietveld afgestudeerde kunstenares ontwikkelde zich volgens het museum als een meester in het vertellen van verhalen met gemengde technieken op papier.
Haar tentoonstelling ‘Levensboom’ begint vrijdag 20 oktober en duurt tot 4 februari.
Borduurpatronen
Borduurpatronen, verftechnieken en potlood wisselen elkaar af in haar kleurrijke werk waarin de cyclus van het leven centraal staat. Het anekdotische oeuvre van Jongsma leest als een getekend dagboek. De fases van het leven staan centraal, met haar eigen levensloop als uitgangspunt. Hierbij maakt ze gebruik van de vormentaal afkomstig uit de volkskunst en handwerken, traditioneel veelal gemaakt door vrouwen. Merklappen – borduurwerkjes als test van iemands vaardigheden – vormen een bron van inspiratie. Motieven hieruit gebruikt Jongsma om de thema’s van het leven van een vrouw in beeld te brengen. In de patronen van oude borduurwerkjes ziet ze een samenvatting van het leven, van traditionele dagelijkse taferelen van geboorte tot de dood, maar ook stambomen en de jaargetijden. De thema’s uit de volkskunst gaan over iedereen. Jongsma: ‘Uiteindelijk leven we allemaal volgens een borduurpatroon.’
Handwerk
Jongsma groeide op omringd met kunstnijverheid. Haar moeder had veel belangstelling voor handwerk, volkskunst en naïeve schilderkunst en verzamelde merklappen. Geïnspireerd door de opbouw met decoratieve randen in diverse borduursteken, begint Jongsma verhalen weer te geven in de grafische kruissteekstijl. Personages in historische klederdracht figureren naast hedendaagse elementen.
Jeugdherinneringen
Jongsma vermengt in haar werk haar eigen ervaringen en jeugdherinneringen met aan gebonden cultuurgeschiedenis. Dit leidt tot een fantasierijk geheel, veelal gesitueerd in plaatsen waar Jongsma heeft gewoond of die een indruk op haar hebben achtergelaten. In de tentoonstelling ‘Levensboom’ is werk van Jongsma van de afgelopen 15 jaar te zien. Het monumentale werk Levensboom (2008) is haar vroegste werk dat als een wandkleed is opgebouwd, zonder perspectief of diepte. Vanaf de randen wordt in cirkelvorm de cyclus van het menselijk leven verbeeldt, vervlochten met persoonlijke scenes.
Kruissteektekeningen
De grafische kruissteektekeningen contrasteren met de levensboom die krachtig en expressief is geschilderd. In de tekening Amsterdam (2012) is de invloed van topografische kaarten zeer herkenbaar. Naar voorbeeld van Middeleeuwse kaarten waarop de aarde schematisch is weergegeven met plaatsnamen en ingetekende gebeurtenissen zoals veldslagen, begint Jongsma haar eigen serie. Kaarten van plaatsen als Harlingen, Franeker, Sint Jacobi Parochie, Dokkum en Amsterdam vult ze met getekende verhalen uit haar leven. Enkele hiervan zijn te zien in de tentoonstelling.
Licht en ruimte
Natuur is volgens haar een essentiële factor voor een harmonieuze samenleving. “Ook een stad heeft licht, lucht en ruimte nodig.” Als onderwerp is de natuur daarom steeds prominenter aanwezig in haar werk. In het meest recente daarvan verwerkt ze scenes uit de theater- en danswereld met figuren in speelse kostuums. Spelende kinderen en dansende volwassenen zijn in een stedelijk landschap omringd door groen en architectuur. Jongsma ziet alle menselijke bewegingen als een grote choreografie.
