Kloof

Er zal nog veel water door de Amstel stromen voordat in de Amstelveense politiek de breuk met burger, die in de Tweede Kamer zich als nooit tevoren aandient, ook doorheeft. Met in Den Haag optredende parlementariërs hebben de lokale ‘volksvertegenwoordigers’ in doorsnee gemeen dat zij er primair voor zichzelf zitten.

In die zin is een raadslid niet beter dan een Tweede Kamerlid. De enige die zich echt Tweede Kamerlid toont, is misschien Pieter Omtzigt. Raadsleden zijn goedwillende (?) amateurs en de mensen in Den Haag pretenderen vakmensen te zijn in de politiek. Soms komt een raadslid of wethouder in zijn partij hogerop, maar het is een kleine garde die dat lukt. Overigens met vaak miserabele gevolgen.

Nieuwe cultuur?

De landelijke partijen roepen nu, aangestuurd door het volk – ofwel die verdomde kiezers, waarvan zij helaas op de electorale markt afhankelijk zijn – dat er een nieuwe bestuurscultuur in Den Haag moet komen. Kamerlid Omtzigt begon daarover. Die denkt blijkbaar dat hij moet doen wat hij de kiezers in de verkiezingscampagne heeft beloofd. Niet voor niets werd hij steeds weer door het CDA dwars gezeten, variërend van een onverkiesbare plek op de kandidatenlijst tot – steeds opnieuw – negeren van hem als politiek leider. Totdat hij eruit stapte en nu zijn eigen partij begon. Ik noem het CDA, waar Jacques de Milliano (ooit voorzitter en oprichter van Artsen zonder Grenzen) eerder had geprobeerd zijn beloften waar te maken, maar andere partijen zijn geen haar beter. Met one-liners begeven zij zich in de campagnestrijd, om daarna hun gang te  kunnen gaan, ver verwijderd van het volk. Zo gaat het ook in Amstelveen. Alleen in verkiezingstijd herinneren raadsleden zich de wijken, overigens met uitzondering van de SP. Zelfs VVD-wethouder Raat kwam er niet onderuit dat die SP in de ‘vezels van de samenleving’ zit. Men hoeft het niet met die partij eens te zijn om te constateren dat zij er in elk geval een politiek standpunt op nahoudt.

Participatie

Als er al een nieuwe bestuurscultuur in Den Haag komt, dan zeker niet Amstelveen; of het duurt vele jaren voordat die er neer druppelt. Dat men nu de vergadercultuur van de gemeenteraad heeft veranderd, waardoor (een deel van) de raadsleden alleen elke woensdag hoeven te komen, is écht niet voor de burgers gedaan, maar uitsluitend voor die raad. Er is ook met niemand buiten de bestuursorganen over gesproken en media zijn ten einde raad. Dat heet in Amstelveen participatie. Iets waarover tegenwoordig in de politieke arena veel wordt gepraat en in verordeningen misschien vastgelegd, als het maar nooit praktijk wordt.

Burger

Wie nog denkt dat de gemeenteraad uit volksvertegenwoordigers bestaat, moet ik helaas teleurstellen. Ooit had D66 de gedachte dat het met een correctief referendum, de gekozen burgemeester en het districtenstelsel wel beter zou gaan. De politiek op te schudden, als het ware. Ik herinner mij nog de politieke botsingen tussen bijvoorbeeld de PvdA en de Democraten, maar ook met andere partijen in de gemeenteraad. Maar ja, latere generaties ontdekten dat burgers niet altijd dachten zoals de D66. Democratie blijft volgens die partij beperkt tot wat men zélf vindt. Het liet dan ook het referendum vallen, omdat het volk er grotendeels anders over dacht, net als die andere twee ‘koonjuwelen’. Zowel in Den Haag als Amstelveen behoort de partij nu, net als de PvdA en de VVD, tot de coalitie. Het ‘wij zeten wel wat goed is voor die domme burgers’  heeft nu de overhand in de politiek gekregen. Democratie is een aardige theorie, die als het aan raadsleden ligt nooit realiteit mag worden. Het is hoogst ongebruikelijk dat men in de politieke arena op politieke verschillen de nadruk legt. Die klinken alleen in verkiezingstijd.

Inspraak

Soms zie ik wel eens gemeenteraden, waar burgers (vaak onder leiding van een burgemeester) hun grieven kwijt kunnen en met de raadsleden praten. Dat kan niet in Amstelveen. Nou ja, men kan zich als inspreker opgeven, maar dan heeft men maar vijf minuten, terwijl de voorzitter (een van de raadsleden), die vooral met de procedure en de tijd bezig is, dreigend laat weten dat men nog één minuut heeft. Daarna hebben de (burger) raadsleden de gelegenheid vragen te stellen, waarvan nauwelijks gebruik wordt gemaakt (behalve bij de miljoenendans rond het Cobra Museum). Verantwoordelijke wethouders mogen niets zeggen, zijn er ook vaak niet bij. Het publiek wordt bij zogenoemde ‘raadsgesprekken’ op een afstand gehouden; het mag zwijgend op een publieke tribune zitten. Discussie is alleen voor politici bedoeld.

Zo langzamerhand vraagt de burger zich af: Waarom gaat het zoals het gaat? Zodra men de zetels in de raadzaal heeft bereikt, ontdoet men zich weer van die kiezer. Dan begint het kleffe zooitje, waarover eens een GroenLinks-fractievoorzitter sprak. Bij zijn afscheid, dat wel….