Eigenlijk is beeldhouwer Jan Verschoor de ziel van Museum JAN aan de Dorpsstraat. Daarom is die naam ook veranderd. Lange tijd heette het Museum Jan van der Togt, eigenaar van de Tomado-fabriek en kunstverzamelaar. Maar waarschijnlijk zou die collectie zonder de adviezen van Jan Verschoor niet zo uitgebreid zijn en ook het museum er niet op die plaats zijn gekomen. Toen het er eenmaal was, werd Jan Verschoor directeur van het museum dat de naam droeg van die andere Jan.
Daarom kwam onder de hedendaagse directeur Marieke Uildriks de naamsverandering tot stand van het museum, waar Jan Verschoor (1943) en zijn partner Rob Brünnmayer (1939) ook wonen. Om precies te zijn in het ‘museumhuis’, waar het duo in de weekends ook in hun kunst geïnteresseerde bezoekers toont.
Renovatie
In verband met de renovatie van het atelier in de naast het museum gelegen school werd het verplaatst, op verzoek van Uildriks, naar het museum zelf. Daar en in het museumhuis wordt tot zondag 13 maart de expositie gehouden van de vele werken van Jan Verschoor onder het motto ‘Kijk mee over de schouder van de kunstenaar’. Dat hoefde men welzijnsorganisatie Participe geen tweemaal te zeggen. Die maakte er het project ‘Kunst met een Koekje’ van om meer inwoners bij kunst te betrekken. Nou ja, de eerlijkheid gebied te zeggen dat die eerst een groep formeerde om op 12 juli naar het Cobra Museum te gaan. Daar waren twintig mensen, vertelde Verschoor. Maar bij Jan kwamen er rond de vijftig. Smaken verschillen nu eenmaal.
Materialen
Verschoor bleef vooral kunstenaar tijdens de 25 jaar die hij ook directeur was van het museum in de Dorpsstraat. En vooral een aimabele man, die niets verhevens heeft en graag uitlegt hoe zijn sculpturen van ontwerp tot uiteindelijk een bronzen beeld worden. Maar hij gebruikte in de loop der jaren tal van materialen. “Ik ben begonnen met kunststof,” vertelde hij dinsdag aan de door Participe bij elkaar geharkte groep burgers. “Dat is licht materiaal en niet zo kostbaar.” Hij toonde tal van door hem gemaakte werken uit een veelheid van materialen. Na kunststof kwamen o.a. brons, koper, marmer, ijzerdraad, hout en aluminium aan bod. Hij toonde voorbeelden van vrijwel elk ervan. De glascollectie is uniek in het museum, dat echt hét glas-museum van Nederland werd. Eerst maakte Jan Verschoor een soort vaas, maar daarna kwamen er sculpturen, vertelde hij en let hij zien. Overigens kwam de glascollectie tot stand onder het toeziend oog van Jan van der Togt, die een groot liefhebber daarvan bleek, een liefde die Verschoor blijkbaar met hem deelde.
Open atelier
De expositie van zijn werken wordt ‘open atelier’ genoemd, waar men de totstandkoming van nieuwe werken kan bekijken en veel hoort over de processen daarachter. Bijvoorbeeld hoe gipsen mallen tot perfectie worden verfijnd. Verschoor bleek niet te beroerd om dat uit te leggen en de prijzen te noemen die met het brons gieten gemoeid zijn. Ooit huurde hij een armzalig atelier in een huisje aan de Dorpsstraat. Men mocht er niet wonen maar wel werken. Eigenlijk bleef het zo toen hij een huis in het museum kreeg. “Een klein huisje”, zegt hij. Maar voor wie leeft voor zijn werk is dat blijkbaar niet ernstig.
Achterkamer
Ooit hadden Jan en Rob een atelier in de achterkamer van een huisje van de Hervormde Kerk, waar men niet mocht wonen maar wel werken dus. Het was de tijd misschien dat op de hoek dat op de hoek van de Dorpsstraat boekhandel Hille zat en later de redactie van het toen nog bestaande Amstelveens Weekblad, omdat het even verderop in de Dorpsstraat – waar het AW ook een kantoor had – te klein werd voor alle afdelingen. Alleen de deur van het hedendaagse moderne pand van het museum herinnert nog vaag aan die voormalige redactie. Op dezelfde plaats ging ik er heen. De oude gebouwen zijn allemaal weg, maar telkens als ik in Museum Jan kom, wordt in geconfronteerd met een binnen-tuintje waar ik nog mijn collega Albert ten Bokum brood aan de vogels zie voeren.
Participe
Eigenlijk heb ik tenminste met Jan Verschoor gemeen dat wij langdurig op hetzelfde stukje van Amstelveen waren, beiden om ons brood te verdienen, al waag ik mij niet te meten met zijn kunstenaarschap. En hij leeft er nog steeds. Het boek ‘Jan Verschoor’ dat ik gesigneerd van hem kreeg tijdens die sessie van Participe bewaar ik als een kostbaar kleinood, waar ontzettend veel afbeeldingen van zijn sublieme sculpturen in staan. Nou ja, een zekere jaloezie maakt zich van mij meester als ik zie wie er wel in schreven, onder wie oud-burgemeester (en ereburger) van Amstelveen Jan van Zanen, diens opvolger Tjapko Poppens, ex-stadsdichter Matthijs den Hollander, wethouder (kunst en cultuur) Herbert Raat, oud-premier en oud-raadslid in Amstelveen Peter Jan Balkenende, architect Arjen Hoogeveen die het Museum aan de Dorpsstraat ontwierp en vele anderen. Dat natuurlijk verzamelaars, museumdirecteuren (onder wie Marieke Uildriks) en kunstenaars er in het aan het woord komen is volgens mij logisch. Evenals bestuursleden van het museum en de stichting Jan Verschoor, wie ik mij neerleg bij de woorden van oud-wethouder van cultuur dr. Rien Alink, die dichtte: ‘Verschoor, een directeur en ambachtsman / de combinatie viel de mens soms zwaar / zichtbaar sprekend 25 jaar de hand van Jan / een manager en bovenal kunstenaar.’ Verschoor hoort niet tot elite, maar als kunstenaar tot de burgers. Beter is er volgens mij niet om die twee met elkaar te verbinden.
Museumhuis
Verschoor en zijn Rob zijn vergroeid met het museum, blijkt uit zowel het boek als mijn waarneming. Misschien kan uit het boek het best kunsthistorica Sandra van Berkum citeren: “Omdat het museum rond hun huis is gebouwd, wonen Jan en Rob als het ware ’in’ het museum. Niet voor niets draagt hun woning de naam Museumhuis. Als de tussendeur geopend is, kunnen museumbezoekers er binnenlopen. In de woonkamer en in de binnentuin worden thematische tentoonstellingen uit de collectie van Stichting Jan Verschoor gerealiseerd. Ook zijn er altijd sculpturen van Jan en mobiles en reliëfs van Rob je zien. Dorpsstraat 44 is de plek waar Jan en Ron hun eerste atelier vonden en altijd zijn b lijven wonen, een plek waar iedereen graag lanskomt en gastvrij wordt onthaald, een plek waar kunstliefhebbers elkaar ontmoeten.”
