De lokale politiek wordt ingewikkelder. De fractievoorzitters, dinsdag bijeen als Presidium, voelen er veel voor de die raadscommissies op te heffen en de politieke verschillen van inzicht te verplaatsen naar de gemeenteraad. Het Presidium vergadert in het vervolg weer achter gesloten deuren.
De nieuwe aanpak is een voorstel van burgemeester Tjapko Poppens, die samen met de griffie een concept notitie maakte. Het lijkt niet de bedoeling dat inwoners erover meepraten.
Traditie
Met de commissies verdwijnt een bestuurstraditie. Ooit waren er méér commissies, overigens besloten. Toen D66, pas opgericht, in de gemeenteraad openlijk uit de notulen daarvan citeerde, werd toenmalig burgeneester Dirk Rijnders daar kwaad over. Later werden de commissies openbaar, overigens voorgezeten door een wethouder, en nog later brak het duale stelsel door, waarin de gemeenteraad in theorie B&W controleert.
In de vergadering van het Presidium bleek dinsdag dat alle fractievoorzitters het met opheffing van de commissies eens zijn. De burgemeester sprak, uiteraard in het geheim, met allen. Zij denken dat de nieuwe wijze van vergaderen de transparantie van de politiek groter maakt. Volgens de lokale omroep RTV Amstelveen wordt het voorstel van Poppens dinsdag een ‘compromis’ genoemd. De gemeenteraad niet zich er nog over uitspreken. De transparantie reikt voorshands niet zover dat het concept al wordt gepubliceerd, zoals met concept wetteksten.
Meer raadsvergaderingen
De gemeenteraad vergadert in het vervolg, zo is het voorstel, veertien keer per jaar van 19.30 tot 23.30 uur. Te beginnen met gelijktijdig twee sessies, zodat de pers er maar één kan bijwonen óf er moeten natuurlijk twee verslaggevers per medium zijn (wat gelet op de financiële druk in die sector redelijk onbestaanbaar lijkt). Die sessies vervangen in zekere zin de raadscommissies, want daar vindt het, politieke debat plaats. Nog dezelfde avond zegt de gemeenteraad ‘ja’ tegen het hamerstuk, tenzij er dusdanige meningsverschillen zijn dat een voorstel van B&W in een volgende raadsvergadering wordt behandeld.
Moties
Die plenaire vergadering van de hele gemeenteraad begint om 21.45 uur. Dan worden de al klaar liggende moties en amendementen van de politieke partijen besproken en wordt de raad geacht besluiten te nemen. Behalve vergaderingen van de gemeenteraad worden veertien zogenoemde ‘gespreksavonden’ gehouden, bestaande uit werkbezoeken van raadsleden, informatie aan inwoners in de vorm van inloopavonden of bijeenkomsten met gastsprekers. De bedoeling is dat burgers daar meepraten, maar zij kunnen dus niet meer inspreken bij een complete raadscommissie (wat overigens tot nu toe in de meeste gevallen weinig zin heeft).
Regels
Er gaan wel regels voor het vergaderen van de gemeenteraad – in democratische theorie het hoogste bestuursorgaan – gelden. Een van de regels is dat men elkaar niet napraat. Eindelijk zou volgens het voorstel ‘openbaar, tenzij’ van kracht worden. Het feit dat het letterlijk in het voorstel staat, betekent dat nu veel in achterkamers wordt besloten. Overigens vergadert het Presidium weer in het geheim. Dat was altijd al zo, door nooit iets aan te kondigen en verre van elke publiciteit te houden, tot een journalist ontdekte dat die sessies openbaar waren. Ook toen bleef openbaar geheim, maar soms kwam de pers er achter dat het Presidium vergaderde.
Ingenomen
De fractievoorzitters, zelfs die van GroenLinks en Burgerbelangen Amstelveen (bbA), bleken ingenomen met de nieuwe manier van vergaderen. De fracties hebben zich de laatste maanden voortdurend uitgesproken voor meer transparantie, maar zien kennelijk in de voorstellen die nu op tafel liggen een verbetering op dat punt.
Volgens RTVA heeft Lennart de Looze, fractievoorzitter en lijsttrekker van GroenLinks, wel gezegd dat een nieuwe structuur nog niet meteen leidt tot een nieuwe politieke cultuur. Maar die kost tijd, vonden andere partijen.
Even op een rij:
1) De raadsleden hoeven hiermee MINDER te vergaderen. Immers van 3 commissievergaderingen x 9 + 9 raadsvergaderingen naar 14 raadsvergaderingen per jaar. Dat is dus veel minder.
2) Er staat nergens in hoe burgers nog mogen inspreken over geagendeerde onderwerpen. Dat mocht tot nu toe in de commissie vergaderingen. Zowel over geagendeerde als over niet-geagendeerde onderwerpen.
Oftewel volledig afgeshaft? Dat zou wel een enorme democratische achteruitgang zijn dat betrokken burgers geen enkele manier formeel kunnen inspreken nog over onderwerpen die hun aangaan op dat moment!
Ook al had het misschien weinig zin, het afschaffen betekent ook dat voor toekomstige gemeenteraden er niet eens de mogelijkheid nog toe bestaat!?
3) Gelijktijdig twee sessies betekent dat raadsleden geen kennis kunnen nemen wat er in de ‘andere’ sessie plaats vindt.
4) Als dezelfde avond al besloten wordt, is er geen ruimte meer voor reflectie of het kunnen geven van input of gedachtewisseling met burgers in de tussentijd van zo een ‘sessie’ en het feitelijke besluit
5) er komen dus vrijblijvende voorlichtingsavonden en inlichtingenavonden e.d. waar het maar de vraag is hoeveel raadsleden komen opdagen en het is als ik het goed begrijp top down als insteek en niet andersom (vanuit de burgers)
6) Ook interessant hier is dat dit alles achter gesloten deuren is bepaald, deze raadsperiode besloten wordt voor de situatie NA verkiezingen. Iets met over je graf willen regeren…….
Conclusie: hier wordt het als daadwerkelijk de inspraak wordt afgeschaft, een behoorlijke democratische achteruitgang voorgesteld.
Leve de democratie en transparantie wordt dan nog met droge ogen geroepen. Wat een blamage!
Hoe zou uit dit voorstel moeten blijken dat de transparantie hiermee gediend is vraag ik mij af. Wat wel helder lijkt is dat het de raadsleden aanmerkelijk minder tijd kost om hun raadslidmaatschap in te vullen, althans openbaar. Zou dat niet zomaar eens de échte reden kunnen zijn? Ben benieuwd welk raadslid zijn of haar steun aan dit voorstel hier wil verdedigen.
Vrijwel niemand leest dit. Dat is erg jammer, want het duidt er op dat onderwerpen als lokaal bestuur & beleid, democratie en transparantie weinig inwoners interesseren.
Het is ook jammer van alle moeite die oud-journalist Johan Bos aan deze stadskroniek besteedt.
Ik heb dit artikel 5x aangeklikt om te kijken of er nog reacties waren. Ik denk dat de twee reageerders dat ook wel hebben gedaan. In dat geval zijn drie burgers verantwoordelijk voor ongeveer de helft van het (onjuiste) aantal ‘unieke lezers’ (nu 28) dat bovenaan staat vermeld.