Eigenlijk staan bureaucratie en transparantie haaks op elkaar. In elk geval is dat de praktijk. Maar de bestuurlijke en ambtelijke elite stemt daar blijkbaar mee in. De lokale volksvertegenwoordiging, de gemeenteraad dus, heeft de taak het bestuur te controleren, maar daarvan komt niets – in elk geval bitter weinig – terecht.

Van de coalitie (VVD, D66 en PvdA), die de vijf wethouders in het college van B&W aanwees, hoeft men sowieso niets te verwachten. De oppositie is  (misschien op GroenLinks en de SP na) onder de motto’s ‘verbinden’ en ‘samen doen’ van politieke kleur verschoten, c.q. die kleur was in wezen net zo liberaal als die drie in de coalitie. Zodat alles misschien duidelijker werd als er hooguit vijf in plaats van tien partijen in de raad zaten. Van de tien verschillende (?) verkiezingsprogramma’s is in de praktijk totaal niets te merken.

Steunen

De meerderheid van de gemeenteraad controleert niet, maar acht zich er uitsluitend toe geroepen het stadsbestuur te steunen. Mocht er sprake zijn van verschil van inzicht – wat nauwelijks voorkomt – dan wordt dat in het geheim besproken binnen de coalitie, zodat er voor de raadszaal alleen een openbaar toneelstukje over blijft.

Achter de schermen spelen ambtenaren een te grote rol om het controlerend karakter van de gemeenteraad waar te maken. Zij hebben goeddeels gemeen dat zij de pest hebben aan alles wat naar openbaarheid riekt. Daarom leidt bijvoorbeeld het ambtelijke secretariaat van de gemeenteraad, griffie geheten, dat theoretisch hoogste orgaan van de gemeente. Het komt er dus op neer dat een secretaresse tegen de directie zegt wat er moet gebeuren, in plaats van omgekeerd. Om daaraan vast te houden, gaan ambtenaren soms tegen regels van die gemeenteraad in, want zij zien het als hun eerste taak dat de burger niet teveel weet van wat zich in beslotenheid afspeelt.

Aankondiging

Daarom worden hoorzittingen over bezwaren, presidium en agendacommissie (van de raad) zoveel mogelijk verborgen gehouden, hoewel zij openbaar zijn. Maar het zal toch niet gebeuren dat een burger op de gedachte komt er eens te gaan kijken, hoor je bijna in ambtelijke kring zeggen. Nergens ziet men die meetings dan ook aangekondigd. Ook met zogenoemde ‘beeldvormende’ sessies voor raadsleden loopt men ten raadhuize niet te koop.

Schrik

Kennelijk zorgde mijn vraag of ik eens bij het presidium (fractievoorzitters) en de agendacommissie van de gemeenteraad mocht zijn, voor schrik bij de ambtelijke en politieke elite. Dat gaat zo maar niet. Het zou in de eerstvolgende bijeenkomst van die gremia worden besproken. Een geheimzinnige openbaarheid dus. In een vorig jaar nog door de gemeenteraad vastgesteld reglement staat gewoon dat zowel het presidium (artikel 3 lid 8) en de agendacommissie (artikel 5, lid 8) openbaar zijn. In lid 3 van de regels voor het presidium staat wel dat men anderen kan uitnodigen ‘om aan de vergadering deel te nemen’, maar dat heeft niets met het openbare karakter van de vergadering te maken, eerder met bijvoorbeeld specialisten op een bepaald gebied, die ter vergadering ook het woord kunnen voeren (deelnemen, staat er).

Correspondentie

Maar dat is voor de voortdurend de geheimzinnigheid beschermende ambtenaren niet genoeg. Zodat zich onderstaande correspondentie met de griffier ontwikkelde, nadat ik had gevraagd of de media, ik in elk geval, konden worden uitgenodigd voor de volgende openbare meetings van beide gremia:

Geachte heer Bos,

U vraagt de griffie of u uitgenodigd kan worden voor de vergadering van het presidium en de agendacommissie. U verwijst naar het bepaalde in het Reglement van Orde, waarin wordt aangegeven, dat de vergaderingen openbaar zijn. In artikel 3 lid 5 en artikel 5 lid 6 van het Reglement van Orde is echter bepaald, dat het presidium en de agendacommissie zelf het initiatief moeten nemen om anderen dan de leden van het betreffende overleg uit te nodigen. Uw verzoek zal ik in het eerstvolgende overleg van het betreffende gremium op de agenda zetten. U wordt vervolgens geïnformeerd over het besluit op uw verzoek. De eerstvolgende vergaderingen van agendacommissie en presidium, waar dit besproken gaat worden, zijn in januari 2021.

Vertrouwende u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.

Vriendelijke groet,

Bert Schouten

Geachte heer Schouten,

Volgens mij verwijst u naar leden van artikelen die het de gremia mogelijk maken anderen uit te nodigen deel te nemen aan de vergadering. Dat betekent volgens mij dat specialisten kan worden gevraagd daar te spreken (deel te nemen aan de vergadering). Dat is geenszins mijn bedoeling. Ik mag als verslaggever ook niet in raadscommissies en gemeenteraad praten. Maar ik beroep mij op lid 8 van beide gremia waar gewoon staat dat de vergaderingen openbaar zijn. Dat staat haaks op een uitnodigingsbeleid van beide gremia.

Vriendelijke groet,

Johan Th. Bos

Geachte heer Bos,

Dank voor uw reactie. Ik begrijp uw opvatting, dat er in de tekst van de betreffende artikelen enige onduidelijkheid is of iemand uitgenodigd wordt of dat hij spontaan een overleg kan bijwonen. Juist om die reden agendeer ik uw verzoek om uitgenodigd te worden in de eerstvolgende vergadering van het betreffende gremium. Zoals ik u al in mijn eerdere mail heb toegezegd, zal ik u van de uitkomst van de bespreking van uw verzoek in de onderscheiden gremia op de hoogte stellen.

Vriendelijke groet,

Bert Schouten

Maar dan kun je toch van een openbare vergadering (waaraan soms genodigden DEELNEMEN) niet spreken, overeenkomstig lid 8? En hoe zit het met andere media die mogelijk een openbare vergadering ook willen bijwonen? Of de verordening geeft niet weer wat is bedoeld of er moet gewoon een aankondiging van deze soort openbare vergaderingen komen. Meer smaken zijn er volgens mij juridisch niet.

Vriendelijke groet,

Johan Th. Bos

Geachte heer Bos,

Als een vergadering openbaar is hoef je in beginsel niemand uit te nodigen en dat zeker niet in een artikel te regelen. Immers iedereen kan komen (denk bv aan de vergaderingen van de gemeenteraad). Bij de gremia, waar het hier over gaat is expliciet in hetzelfde artikel een bepaling opgenomen, waarin geregeld is dat er de mogelijkheid is voor en door het betreffende gremium om deelnemers uit te nodigen. Dit is bij volstrekte openbaarheid een overbodig artikel. Er zal dus een reden zijn, waarom deze bepaling in het betreffende artikel is opgenomen. En dat is, zoals ik u in een eerdere mail al meedeelde, de reden, dat ik het eerst voorleg aan het betreffende gremium. Immers de door u aangegeven onduidelijkheid naar aanleiding van uw verzoek vraagt om een uitleg van de bedoeling van de beide bepalingen in de betreffende artikelen. Ik heb u al eerder toegezegd na de bespreking in een vergadering van het betreffende gremium de uitkomst aan u te zullen mededelen. Voor nu ga ik er vanuit uw vraag te hebben beantwoord. Meer is er voor nu niet over te zeggen.

Vriendelijke groet,

Bert Schouten

Geachte heer Schouten,

Als een vergadering openbaar is, moet wel iedereen daarvan weten (zoals bij de gemeenteraad), anders blijft het ‘verborgen openbaarheid’.  Dat is ook mij overkomen tot een raadslid mij er op wees dat die gremia openbaar waren (en waarom ik er niet was geweest). Ik wist en weet van niets. Ik blijf er bij dat er een verschil is tussen deelnemen aan (waaraan een aparte bepaling is gewijd) en bijwonen van een openbare vergadering.

Vriendelijke groet,

Johan

Begrijpt u het nog? Openbaar wil niet zeggen transparant. Althans niet bij de lokale overheid….

17 REACTIES

  1. Conclusie: Men wil dus niet.
    Juridisch gezien ben ik een nul, maar misschien eens iets om hier een uitspraak van de rechterlijke macht uit te lokken. Dit is toch iets principieels. Het lijkt me namelijk dat deze gang van zaken in meerdere gemeentes zo speelt.

  2. “De meerderheid van de gemeenteraad controleert niet, maar acht zich er uitsluitend toe geroepen het stadsbestuur te steunen.”

    Vernietigend, maar het interesseert niemand. Zo ver zijn ze al heen.

  3. Dat een (interim) Griffier met zo’n staat van dienst het verschil niet zou weten tussen bijwonen en deelnemen is op zijn zachtst gezegd ongeloofwaardig. Ik zou inderdaad denken dat een rechtsprekende instantie gehakt maakt van deze redenering. En afgezien daarvan, wat is toch het bezwaar om deze vergaderingen te mogen bijwonen? Waarom toch die hakken in het zand bij de gemeente, zelfs als het in strijd is met het eigen reglement?

    Zijn er wellicht raadsleden die hun opvatting hierover willen delen op dit blog?

    • Blijkbaar vinden alle 10 partijen in de gemeenteraad het wel best, ook GL en SP, terwijl dit toch ten goede zou komen aan signalen die zij zeggen op te merken over het functioneren van de coalitie. Om het eens anders te zeggen met meer openheid zouden zij gebaat zijn op terreinen als wonen voor iedereen, minimabeleid, uitvoering participatiewet, rechten&plichten bijstandsgerechtigden, verwevenheid bestuur&bedrijfsleven enz.

  4. @JB, u had niet hoeven vragen om uitgenodigd te worden voor een openbare vergadering. Dat men anderen KAN uitnodigen om deel te nemen aan een openbare vergadering wil niet zeggen dat zo’n uitnodiging een voorwaarde is voor deelname en dat het dus MOET.

    De griffier merkt terecht op dat het een overbodig artikel is. Zijn interpretatie ervan is in strijd met letter en geest van het reglement. Openbaar is openbaar. Klaar.

  5. Er is geen rechter voor nodig om het reglement te lezen, te begrijpen en te respecteren. Iedereen mag een openbare vergadering of zitting bijwonen.

    Johan Bos zich niet moeten laten intimideren en er gewoon naar toe moeten gaan. Als hij dan wordt geweerd, heeft hij iets om over te schrijven. Tip: Zorg voor een fotograaf en geluidsopname.

    Het lijkt wel of een antidemocratische instelling een functievereiste is voor Amstelveense bureaucraten.

    • Dan moet ik wel weten wanneer die vergadering wordt gehouden. Vandaar de gevraagde uitnodiging. Ik hoor niets, in tegenstelling tot de vergadering van de gemeenteraad en raadscommissies, die overigens (wettelijk) wel moeten worden aangekondigd. Maar al wat de wet niet voorschrijft, doet men in deze gemeente liever achter gesloten deuren. Kennelijk ben ik overigens de enige van de media die zich er druk over maakt, dus ik zal wel gek zijn of een obsessie hebben.

  6. Als openbare vergaderingen en zittingen niet worden aangekondigd, moet het gemeentebestuur hiertoe worden aangespoord met een verwijzing naar de wet. Volhardt de gemeente in haar onwil, dan is het tijd voor een klacht.

  7. Op de valreep wil ik, zoals door App gevraagd,, mijn mening wel geven. Johan is overigens al langer op de hoogte van mijn standpunt in deze, voor hem dus niets nieuws.

    Openbaar is openbaar en betekent voor mij dat er voor geïnteresseerden de mogelijkheid moet bestaan bijeenkomsten bij te wonen. Geen toegang hebben tot iets wat openbaar is, is een contradictie.

    Openbaarheid binnen gemeentelijke gremia brengt ook met zich mee dat er een toegankelijk overzicht moet zijn wat, waar, wanneer, en waarom plaatsvindt. Daar moet aan gewerkt worden, want dat ontbreekt c.q is onvolledig op dit moment.

    Invulling geven dus aan brede participatie en transparantie. Daar zijn we nog ver vanaf, terwijl er geen enkele reden te bedenken is waarom wij er tot nu toe zo terughoudend mee om gaan.

    Het onderwerp staat geagendeerd voor het eerstkomende ( openbare) Presidium. Duidelijk is waar bbA op dit punt staat. Het kan en moet anders!

  8. @Ruud Kootker, dank voor je uitleg. (Het was CeeBee die daarom had gevraagd.) Jouw standpunt is helder, terecht en eigenlijk vanzelfsprekend.

    Ik neem aan dat jij Johan Bos voortaan op de hoogte zult stellen van de data van openbare vergaderingen en zittingen zodat hij die ongevraagd kan bijwonen en er verslag van kan geven.

    Robert van Waning.

  9. De griffier schreef aan Johan Bos:

    “In artikel 3 lid 5 en artikel 5 lid 6 van het Reglement van Orde is echter bepaald, dat het presidium en de agendacommissie zelf het initiatief moeten nemen om anderen dan de leden van het betreffende overleg uit te nodigen.”

    Mbt zowel het presidium als de agendacommissie bepaalt Lid 8 van het Reglement van Orde echter dat de vergaderingen OPENBAAR zijn. De griffier kan dus niet lezen of hij houdt de boel voor de gek. Ik weet niet wat erger is. In beide gevallen is hij ongeschikt voor zijn huidige functie en moet worden vervangen.

    Er moet eens een stevige bezem door het Fort aan de Poel worden gehaald. De nieuwe burgemeester heeft de zaak niet schoon gekregen. Het is binnenkort verkiezingstijd. Amstelveners, grijp die kans!

  10. Beste app, leuk dat je zo enthousiast bent, maar de verkiezingstijd is voor de Tweede Kamer. Voor de raad moet je nog een hele tijd geduld hebben! En gezien de gemiddelde leeftijd van de schrijvers hier…..

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.