Entreepaviljoen bij Beth Haim

Voor de bouw van een entreepaviljoen bij de Portugees Israëlische begraafplaats Beth Haim in Ouderkerk is dankzij intensieve fondsenwerving het nodige geld bijeen gebracht. Dinsdag werd de overeenkomst betreffende de aanneming ondertekend door Aalberts Bouw BV. Er is ondanks aanpassingen van het oorspronkelijke ontwerp van Herman Kossmann en Jan Loerakker nog 35 mille nodig voor de inrichting van de bezoekersfaciliteiten.

Hoewel de bouwkosten steeds stegen en het door de bouwcrisis niet gemakkelijk was een aannemer te vinden die bereid en in staat was dit werk aan te nemen bleek, dankzij hulp van de Caransa Groep, dat meer dan honderd jaar bestaande familiebedrijf uit Loosdrecht de klus te willen klaren. Tal van sponsors – waaronder het Bouwfonds Cultuurfonds, de gemeente Ouder-Amstel, de Rabobank, de Provincie Noord-Holland, de Rijksdienst voor cultureel erfgoed en vele andere instanties – leverden een bijdrage. Nog dit jaar gaan ter voorbereiding de eerste schoppen in de grond. De echte bouwwerkzaamheden zullen ijs en weder dienende begin januari kunnen starten. De verwachting is dat het paviljoen voor de zomer 2020 zal zijn gerealiseerd.

Bezuinigingen

De gedurende de laatste jaren sterk gestegen bouwkosten leidden noodzakelijkerwijze tot bezuinigingen en daaruit voortvloeiende aanpassingen in het ontwerp. Een verdere aanpassing daarvan zou afbreuk doen aan de beoogde kwaliteit. Aan de achterban van Bet Haim is gevraagd voor de voltooiing van het entreepaviljoen nog eenmaal te steunen met een financiële bijdrage.

Plannen

Het entreepaviljoen, links naast het bestaande Vegahuis, wordt volgens de stichting bescheiden. De bouw maakt deel uit van een groter plan dat in 2014, 400 jaar na ingebruikname van de begraafplaats, onder de titel ‘Op grond van traditie’ werd gepresenteerd. Belangrijke delen van dat plan zijn inmiddels gerealiseerd. Het landschap van het 4ha grote terrein is opnieuw onder de loep genomen, waarbij overzichtelijkheid en toegankelijkheid centraal stonden. Alle paden zijn gerenoveerd en nieuwe paden zijn aangelegd. De hekken zijn vervangen en nieuwe trappen en bruggen hebben eerder onbereikbare delen van de begraafplaats, bereikbaar gemaakt. Een groot aantal verhalen, veelal verbonden aan degenen die hier hun laatste rustplaats vonden, is via een App toegankelijk gemaakt.

Onrein

Vanuit het paviljoen worden de verschillende routes aangeboden over de begraafplaats. Aan de buitenkant van het paviljoen zal het mogelijk zijn  om op de voorgeschreven wijze de handen te wassen, als ritueel belangrijk binnen het Jodendom. De dood wordt gezien als tegenhanger van God, de bron van het leven en is onrein; daarom moet alles wat in aanraking komt met de dood  gereinigd worden. Dat betekent dat Joodse mannen bij het verlaten van de begraafplaats hun handen moeten wassen om zo het onderscheid te maken tussen de dood en het leven.

Keppeltjes 

Aan de voorkant van het paviljoen zijn keppeltjes beschikbaar voor mannen om hun hoofd mee te bedekken. Dat is geen gebod uit de Thora, maar een traditioneel gebruik; het geeft in de loop der tijd de kracht van een wet gekregen. De ontwerpers hebben het paviljoen een uitnodigend en geborgen karakter gegeven. Het gebruik van baksteen sluit aan bij het Vegahuis. Het idee is om de huidige ingang naar rechts te verplaatsen, tussen het paviljoen en het Vegahuis. De bezoeker kan dan zelf kiezen om meteen door te lopen of het paviljoen in te gaan. De banken aan de buitenkant van het paviljoen bieden gelegenheid om even te zitten, uit te rusten en de indrukken van Beth Haim te verwerken.

Film

Een film op groot scherm geeft de bezoekers een context waardoor het bezoek aan de begraafplaats wordt verrijkt. Eenmaal door het hek treed men binnen in een bijzondere, soms bijna magische wereld, die zonder de juiste introductie moeilijk te begrijpen valt.  De film duurt maximaal 7 minuten en kan in verschillende talen worden gestart. Een maquette geeft de bezoeker een overzicht over de opbouw van het terrein en de verschillende delen die in de loop der eeuwen werden aangekocht.