Aandelen Eneco verkocht en geld bestemd

Met alleen de fracties van SP en GroenLinks tegen besloot de gemeenteraad woensdagavond tot verkoop van aandelen die Amstelveen – net als ongeveer 50 andere gemeenten – heeft in energiemaatschappij Eneco. Burgerbelangen (bbA) stemde alleen tegen het voorstel van B&W nu al de bestemming van de opbrengst, geschat op 30 miljoen euro, te bepalen.

“Met pijn in het hart”, besloot de meerderheid van de raad te verkopen, zei fractievoorzitter Ruud Kootker van bbA. Wethouder Herbert Raat sloot zich bij die woorden aan. Hij heeft zich tot het uiterste ingespannen om de aandeelhouders ervan te overtuigen dat zij niet moesten verkopen, maar delfde het onderspit. Gemeenten die niet willen verkopen maken nu nog maar 8 á 9 procent van de totale waarde van het aandelenpakket uit, te weinig om in een aandeelhoudersvergadering nog enige invloed te hebben, vinden B&W.

Bestemming

Eigenlijk, zei Kootker, gaat het nu op twee verschillende

dingen: verkoop en bestemming van de opbrengst. Dat laatste verschoof hij liever naar een later tijdstip. Maar hij vond de meerderheid van de raad tegenover zijn amendement daarover en kreeg alleen van de oppositiepartijen SP, OCA, ChristenUnie, GroenLinks en CDA mee. De rest – coalitie plus oppositiepartij Actief voor Amstelveen (AVA) – is het er mee eens dat de helft van het geld naar duurzaamheid gaat, tien miljoen euro naar het fonds ‘sparen vooraf’ en de rest naar de algemene reserve. Een beetje vreemd, vond Kootker, die er fijntjes op wees dat de coalitie (VVD, D66 en PvdA) zich tot nu toe steeds tegen bestemmingsreserve uitsprak en meer voelde voor alles storten in de algemene reserve en sinds kort een deel in ‘sparen vooraf’.

Deltaplan

Nu bleken die partijen voor het reserveren voor duurzaamheid, waarvoor wethouder Floor Gordon binnenkort met een lokaal Deltaplan komt. “Een bestemmingsrichting”, noemde partijgenoot van Gordon, fractievoorzitter Harmen van der Steenhoven van D66 het. En woorden van gelijke strekking gebruikte ook de wethouder zelf.

Maar er zijn in de toekomst misschien ook nog andere

doelen waarin geïnvesteerd moet worden, betoogde Kootker, die het fysieke en sociale domein noemde. Hij wilde eerst geld vangen en pas daarna uitmaken waar het heen gaat.

Sociale woningbouw

Actief voor Amstelveen (AVA) had bij monde van fractievoorzitter Tim Lechner al voorspeld dat het amendement van Kootker, met de coalitie tegen, het niet zou halen. Maar zijn eigen amendement bleek  hetzelfde lot beschoren. Hij wilde geld vrij maken om ruimte scheppen, zoals hij zei, voor sociale woningbouw. Alleen zijn eigen fractie steunde dat amendement.

De ChristenUnie trok een motie in, waarin werd gepleit voor een gesprek met andere gemeenten en Eneco over de publieke taken van de gemeente op het gebied van energievoorziening en duurzaamheid. Overigens vond fractievoorzitter Bert de Pijper het kennelijk ook te vroeg om nu al een bestemming voor het geld te zoeken. “Wij zitten nu al opbrengst te verdelen, die mogelijk over anderhalf jaar pas binnen komt”, zei hij.

Geld niet nodig

Volgens de SP en GroenLinks is verkoop op dit moment niet

nodig en heeft de gemeente geld genoeg. Het heeft, zei Esther Veenboer van de PvdA ten diepste allemaal te maken met de liberalisatie van de energiemarkt. En Martin Kortekaas van GroenLinks hekelde de invloed die kennelijk het pro verkoopkamp heeft. Maar zowel als de gemeente die lijn volgt als bij niet-verkopen, loopt zij een risico, constateerde hij. Als er in de toekomst toch moet worden verkocht, gaat wat hem betreft het complete bedrag naar overgang van gas naar nieuwe energiebronnen, de zogenoemde energietransitie. De Ouderencombinatie (OCA) deelde de mening van bbA.

Trots

Fractievoorzitter Patrick Adriaans van de SP zei trots te zijn geweest op gemeenteraad en college van B&W toen die niet wilden verkopen. Maar die trots was kennelijk geslonken als sneeuw voor de zon. Wat de meerderheid nu doet, is volgens hem opportunisme. “Wij kiezen eieren voor ons geld op een moment dat het nog niet aan de orde is. Maar Amstelveen bevindt zich in de luxe positie dat wij nog kunnen vasthouden aan idealen en een luis in de pels zijn.” Maar zover ging het idealisme van de meeste andere partijen kennelijk niet.

Later verkopen wordt evenwel lastiger, betoogde Pier Rienks van het CDA, al had hij er wel moeite mee het geld nu al de bestemmen. Het college heeft, bijvoorbeeld op het gebied van de duurzaamheid, ambities genoeg, maar er hangen ter onderbouwing geen cijfers aan, zei hij.

Verstandig

VVD-woordvoerder Tom Coumans steunde namens zijn

fractie, zoals viel te verwachten, volledig het voorstel van B&W tot verkoop over te gaan en de helft van de opbrengst in duurzaamheid (energietransitie) te steken. Ook dat de rest in feite wordt gebruikt voor compensatie van het wegvallen van de  jaarlijkse dividend (een miljoen) noemde Coumans verstandig.

Vooral de switch van Den Haag van tegen verkoop in de verkiezingstijd naar vóór die transactie bracht partijgenoot en wethouder Herbert Raat er toe dan maar de handdoek in de ring te gooien.

Fonds

Er is ook volgens Coumans geen sprake meer van het dienen van publiek belang met betrekking tot de duurzaamheidsagenda of het borgen van warmtebelangen. “Het aanhouden van de aandelen zou betekenen dat we gaan speculeren met gemeenschapsgeld met alle risico’s die hieraan zijn verbonden”, zei Coumans, die ook betoogde dat zijn partij veel waarde waarde hecht aan duurzaamheid. Volgens Coumans kan de investering daarin hand in hand gaan met een terugverdientijd. Bijvoorbeeld door de verduurzaming van het gemeentelijk vastgoed.

Samen met andere partijen wil de VVD met initiatieven daarover komen in de richting van B&W. Een van de mogelijkheden is volgens raadslid Coumans een revolverend fonds zoals het Amsterdams Energie en Klimaatfonds (AKEF) en het Limburgs Energie Fonds.