Als de lokale politiek in het geheim wil vergaderen, wordt er gewoon een zogenaamde ‘heidag’ gepland. Of een training, bijvoorbeeld over integriteit. Beide zijn geen reglementaire vergaderingen, dus de bestaande verordening heeft daarop geen betrekking. Zo houdt men de deuren gesloten als er diepgaande politieke verschillen dreigen.
Een politiek bloedbad moest in de openbaarheid worden voorkomen, vond de VVD. De meeste andere fracties gehoorzaamden en daarom haalde men een onderwerp over openbaarheid van de agenda van de gemeenteraad. Want eerst moest de zaak achter gesloten deuren worden uitgevochten, zodat politieke verschillen – een unicum in Amstelveen – niet aan de oppervlakte komen.
Theater
Kennelijk is de vergadering van de gemeenteraad dus alleen theater. Heel even lijken nu, doordat een journalist toevallig de openbaarheid daarvan ontdekte, Presidium en Agendacommissie zand in het eten te gooien. Jarenlang waren de deuren daarvoor goed gesloten gehouden, doordat men nooit aankondigde dat die commissies bijeen kwamen, maar nu dreigt het mis te lopen. Omdat de niet door de gemeente daarop geattendeerde media via andere wegen achter het tijdstip van vergaderingen van die gremia kwamen en er een uitnodiging voor vroegen nu die (nog net) officieel openbaar waren.
Lijstjes
Snel het reglement veranderen dus, zodat men als vanouds weer in het geheim kan vergaderen. Dat leek op voorstel van de griffie van de gemeenteraad de enige optie. Maar over die verandering van het reglement brak de pleuris uit. Sommige fracties pleitten voor meer openbaarheid, andere voor minder. Zoals in meerderheid van de gemeenten ten zien van Presidium (fractievoorzitters) en de veel kleinere Agendacommissie de gewoonte schijnt te zijn. Want Amstelveen is er trots op blijkens lijstjes in allerlei opzichten een Toppositie in te nemen, maar volgt als het op openbaarheid aankomt graag de meerderheid.
Deur
Tegen geheime heidagen heb ik overigens geen bezwaar, zolang daar urenlang over niets wordt gesproken, zoals in de openbare raadscommissies en gemeenteraad. Maar het wordt anders als er écht politieke verschillen worden uitgevochten. Daar onthouden de meeste fracties zich helaas van. Althans voor het oog van de burger. Dat, zoals de coalitie zegt, in het Presidium alleen technische zaken worden behandeld, is een klinkklare leugen, tenzij men of meer voor het oog van de wereld wil uitvechten beschouwd als van politiek inzicht ontbloot. Trouwens: Wat is er tegen als nietszeggende technische zaken in het openbaar worden behandeld? Juist het er tegen zijn dat burgers en media meekijken doet anders vermoeden. Maar in de bijeenkomsten van het Presidium die ik nu meemaakte, werden wel degelijk politieke degens gekruist. Zo ernstig dat men kennelijk tot een ‘heidag’ besloot. Deur op slot dus.
Wat is er mis mee als politieke verschillen in de openbaarheid worden uitgevochten. Zo kunnen de partijen zich beter profileren en weet de burger/ kiezer ook beter wanneer een partij iets toegeeft en iets binnenhaalt, c.q een compromis sluit. . Ik snap heus wel dat niet alles in de openbaarheid kan, maar men moet het wel zo veel mogelijk betrachten. Zo creëert men ook draagvlak voor de politiek in het algemeen.
Politieke verschillen gelden alleen als marketingtool in verkiezingstijd omdat dan zoveel mogelijk van de electorale markt moet worden bewerkt. Daarna geldt voor de meeste fracties het ‘oude jongens krentenbrood’ syndroom.
Ik denk dat men toch wel enigszins een poging zal moeten wagen om te leveren. Het is niet voor niets dat partijen electorale dieptepunten hebben gekend. (Landelijk D66 en CDA) . Op dit moment is de PvdA daar een voorbeeld van , eigenlijk al meer dan 20 jaar lang. Wel sociaaldemocratisch lullen, maar als het er op aan komt niets doen.
Politiek is het behartigen van zaken van algemeen belang, dus van publieke kwesties. Politieke verschillen horen per definitie in de openbaarheid te worden uitgevochten.
Dat het Amstelveense gemeentebestuur (gemeenteraad, b&w, ambtenaren en lokale pers) geen democratische instelling heeft, is voor betrokken burgers wel duidelijk.