Of door de gemeente te heffen baatbelasting bij woningeigenaren nou de oplossing is voor sneller verduurzamen van woningen wist de raadscommissie Ruimte, Wonen en Natuur (RWN) donderdag niet. Voorstander daarvan is Maarten de Haan van D66, die het voorstelde. Maar ook zijn partijgenoot, de wethouder Floor Gordon van Duurzaamheid, twijfelde daarover. Er komt wel een door de gemeente betaalde expertmeeting over het onderwerp.
Baatbelasting komt er op neer dat de gemeente de investeringen in bijvoorbeeld energietransitie betaalt en die van de eigenaren terug ontvangt in belastingtermijnen. “De gemeentelijke belastingen zijn stringent geregeld in de Gemeentewet”, zei Gordon.
Verantwoording
Zij wees op enkele eerdere pogingen die Amstelveen deed om zaken als verduurzaming lokaal te financieren, maar die juridisch schipbreuk leden. Overigens vraagt zij zich af wat de kosten van het door De Haan gewenste systeem zullen zijn en wie uiteindelijk de verantwoording voor de investeringen draagt. En het grootste risico dreigt bij overdracht van de woning, waaraan de baatbelasting in de visie van De Haan is gebonden (dus niet aan personen).
Maar de laatste ziet wel degelijk in baatbelasting een oplossing voor versnelling van duurzaamheid. De onzekerheden over dat instrument zijn gebaseerd op systemen van het Rijk, zei hij. Zij doelstellingen zijn onder meer de CO2-uitstoot snel te verminderen en zonnepanelen aan te brengen. De Haan neemt contact op met de griffie om een expertmeeting te regelen.
Ontzorgen
De door hem voorgestelde baatbelasting geld voor zowel nieuwe als bestaande woningen. Dit betekent dat er duurzaam gebouwd moet worden, maar ook dat gekeken wordt naar het energieverbruik en het terugdringen daarvan, zegt De Haan. Want zijn partij wil de klimaatdoelen halen. En dat kan alleen als energietransitie betaalbaar blijft en woningeigenaren daarin zoveel mogelijk worden ontzorgd, meent zij. Baatbelasting is daarom volgens De Haan een win-win situatie.
Toets
Met de baatbelasting waar de Democraten aan denken wordt een uitgebreide toets gedaan naar de duurzaamheidsmaatregelen die nodig zijn, vindt hij. “Tijdens deze toets wordt vastgesteld of de duurzaamheidsmaatregelen inderdaad gaan leiden tot lagere energielasten en of de baatbelasting dus betaald kan worden door de besparing op de energierekening.”
Zo wordt geborgd dat de lasten voor huiseigenaren niet stijgen, zegt hij. “Als de toets is uitgevoerd en de huiseigenaar akkoord gaat met het treffen van de verduurzamingsmaatregelen, worden die in werking gezet.”
In zijn visie moet er een aparte door de gemeente op te zetten stichting komen, die de kosten voor de maatregelen namens de gemeente dekt. “Omdat het om een belasting gaat, gaan inwoners geen schuld aan. Bij een eventuele verhuizing blijft de belasting aan het huis vastzitten, waardoor de nieuwe bewoner die kosten op zich neemt.”
Expertmeeting
Er zijn ook veel vragen, geeft hij toe. “Daarom organiseren we volgende maand een meeting met experts en de commissie om het idee van de baatbelasting verder uit te werken.” Op basis van de uitkomsten uit de expertmeeting belooft D66 met een verder uitgewerkt voorstel te komen voor de invoering van de baatbelasting.
Moeilijk
Tijdens de vergadering van de raadscommissie vond iedereen het idee wel sympathiek, maar Jacqueline Solleveld van Burgerbelangen Amstelveen (bbA) constateerde dat onzeker is of het instrument wel kan worden ingezet en of de kosten van de baatbelasting dan gelijk zijn aan die van de investering. Ook vroeg zij zich af of wat men gaat doen als de waarde van de betreffende woning op de woningmarkt stijgt. Volgens commissielid Rouwenhorst (CDA) helpt de nieuwe belastingsoort Amstelveen niet bij het snel verduurzamen. “Het is een moeilijk uit te leggen instrument”, zei Dick Loos van de PvdA.
En Henk Stoffels van de ChristenUnie dacht dat het de gemeente toch wel wat geld gaat kosten. Miljoenen, dacht hij. En ten aanzien van huisjesmelkers, die in Amstelveen vele panden hebben, rijst de vraag of ook die meedoen. Kortom: “Wie wel en wie niet?”
Huurders
Ook Patrick Adriaans van de SP vroeg zich af of baatbelasting het beste instrument is om snelle verduurzaming te bereiken. Hij juichte overigens de expertmeeting toe, waar hij een antwoord op die vraag hoopt te krijgen. Hij wil dan ook weten hoe het zit met de huurders, want hij voelt er weinig voor de portemonnee van een kleine groep welgestelden te spekken.
VVD-raadslid Arjan Gerritsen constateerde dat het Rijk andere vormen van financiering van duurzaamheid voorbereidt en drong aan op wachten met de invoering van baatbelasting. In heel Nederland wordt gezocht naar financiële constructies om duurzaamheid te bekostigen, zei Gordon.
Foto van Maarten de Haan
