Terwijl ook Amstelveense politici steeds meer over transparantie praten, bewegen zij op het gebied van openheid praktisch in omgekeerde richting. Maar misschien is dat wel met de gehele overheid zo. De Wet open overheid (WOO) zou natuurlijk niet nodig zijn als de overheid werkelijk aan de openbaarheid prijsgaf wat iedereen – en vooral de kiezer – zou moeten kunnen weten. Maar je moet blijkbaar op de WOO, de vroegere Wob, gaan staan om soms een beetje helderheid te krijgen. Ook de gemeente krijgt geregeld WOO-verzoeken om informatie die men gewoon op het internet, bijvoorbeeld, zou moeten vinden.
Alles is openbaar, geheim is uitzondering, luidt een slogan waarachter de overheid zich graag verschuilt. In elk geval in Amstelveen lijkt het omgekeerde te gelden.
Zorgwoningen
En de gemeenteraad, onze zogenaamde volksvertegenwoordiging, stemt er – eenmaal het pluche bereikt hebbend – graag mee in. Recent, bijvoorbeeld, was er weer een geheime vergadering over de voor vijf jaar aan Oekraïense vluchtelingen zogeheten ‘zorgwoningen’ voor kwetsbare ouderen, te bouwen aan de Maccabiadelaan. Twee lokale partijen, bbA en Actief voor Amstelveen, waren daartegen. Overigens meer fracties. Zij vonden dat, gelet op de schaarste van de huisvesting van kwetsbaren, de woningen eindelijk naar de doelgroep moest gaan. Er viel dus wat glad te strijken voor de politiek verantwoordelijke wethouden Adam Elzakalai van Wonen (VVD). Niemand mocht weten waar de politieke ruzie toe leidde, want in het openbaar zei de wethouder dat hij er alleen in beslotenheid over wilde praten met de politieke partijen. En geen van de fracties over het politieke gekrakeel, van links tot rechts, maakte bezwaar. Ik vroeg naar de oorzaak van die geheimzinnigheid aan het communicatieteam, maar die gaf de vraag door aan de griffie. De griffier gaf het volgende antwoord:
“Op woensdag 9 oktober was er in de raadsvergadering een interpellatiedebat over de beleidsafspraken Maccabiadelaan en het voornemen om de nieuwbouwwoningen op die locatie voor maximaal vijf jaar toe te wijzen aan ontheemden uit Oekraïne en daarna aan kwetsbare woningzoekenden met een zorgvraag. Wethouder Elzakalai gaf toen aan dat het locatie-onderzoek, dat daarvoor heeft plaatsgevonden, de noodzaak daarvoor duidelijk maakt maar hij dat niet in openbaarheid kon delen. Hij deed het aanbod om hierover een besloten raadsgesprek te organiseren en dat was afgelopen woensdag. Conform de Gemeentewet is geheimhouding opgelegd.”
Bühne
Ze vergat volgens mij erbij te zeggen dat slechts een verandering van die wet mogelijk maakt dat het college van B en W zélf kan beslissen over de beslotenheid van een vergadering; dus niet meer het oordeel van de raad of de voorzitter daarvan over de geheimzinnigheid is tegenwoordig nodig. Het politieke debat zal in de gemeenteraad wel gevoerd worden voor de bühne. De werkelijke politieke standpunten zijn achter gesloten deuren uitgewisseld. Ik was daar graag bij geweest. Wedden dat de meerderheid van de gemeenteraad er licht op groen zet? Beslissingen worden in het geheim genomen. Weinig is zo kwetsbaar als openbaarheid…
Ach, de kiezers vinden het toch blijkbaar allemaal best. In ieder geval ze staan volstrekt onverschillig over de gang van zaken, tenzij het natuurlijk hun eigen ikje betreft.