Recent kreeg voormalig burgemeester van Amstelveen, Jan van Zanen, van de weduwe van wijlen kunstenaar Toon de Haas een portret. De kunstenaar was primair portretschilder, wiens werk overigens bekroond werd met prijzen, en vertrouwde onder meer Van Zanen toe aan het doek.
Toon de Haas overleed op 85-jarige leeftijd in 2015. Hij portretteerde burgemeester Van Zanen, die nu dat ambt in Den Haag bekleedt, in 2008 en 2010. Die werken heeft mevrouw De Haas overhandigd aan Van Zanen. De ontmoeting vond plaats in Den Haag.
Eervol
Van Zanen is Toon en Adri zeer erkentelijk. “Het is een bijzondere gewaarwording als een portret van jezelf wordt gemaakt”, zei hij. “Ongemakkelijk, maar ook zeer eervol. Ik ben dankbaar voor deze portretten en ze krijgen een plek die hoort bij de statuur die Toon de Haas in Amstelveen, op Texel, en ver daarbuiten, had.”
Van Zanen was van 2005 tot 2014 burgemeester van Amstelveen. Bij zijn afscheid benoemde de gemeenteraad hem tot ereburger. Hij werd toen eerste burger van Utrecht.
Over Toon
‘Over Toon’ heet het boek dat postuum over de kunstenaar verscheen, die de laatste jaren woonde en werkte aan de Molenweg en voor die tijd onder meer atelier hield in een voormalige school aan de Amsterdamseweg. Het 104 pagina’s tellende boekje, geschreven door zijn weduwe Adri Markus, is voor € 19,95 verkrijgbaar bij onder meer Libris Venstra aan het Stadsplein en boekhandel Blankenvoort aan de Rembrandtweg.
Hij werd op Texel geboren en kwam in 1955 naar Amstelveen. Maar Texel liet hem nooit los. Hij exposeerde er in het gemeentehuis, maar ook bij de galeries Langewaal in De Waal en Klifart in Den Hoorn.
Teulings
Hij portretteerde in opdracht van de gemeente tal van bekende artiesten, onder meer wijlen Jan Teulings. Die werken zijn in Schouwburg Amstelveen te zien. Een jaar na zijn dood werd een expositie als eerbetoon aan hem gehouden in museum Jan van der Togt (tegenwoordig Jan). In de nieuwe wijk De Scheg wordt een laan naar hem genoemd, meldde de toenmalige cultuurwethouder Maaike Veeningen bij de opening daarvan.
Boerenzoon
De Haas werd geboren als boerenzoon. Als professioneel kunstenaar, waartoe hij zich als autodidact ontwikkelde, heeft hij nooit gebruik hoeven maken van uitkeringen. Hij kon zich altijd door zijn werk bedruipen. Behalve olieverfschilderijen, maakte hij ook tekeningen, aquarellen en etsen. Lange tijd tekende hij portretten van (min of meer) bekende Amstelveners voor het Amstelveens Nieuwsblad.
Prater
Hij kende veel mensen in de stad, was een gezellige prater en vriendelijke inwoner. “Enige babbelzucht is mij niet vreemd”, zei hij ooit in een interview. Al werkend bleef hij ook aan één stuk door praten met degenen die hij portretteerde, wat hij doorgaans vrij snel deed. Dat hij kunstschilder wilde worden, was eigenlijk tegen de zin van zijn agrarisch ingestelde vader.
Stillevens maakte hij vooral van alledaagse dingen, zoals potten, flessen, een Japanse pop, een masker, een waaier en (vooral) bloemen.
Modellen
Voor zijn portretten, een aantal meer dan levensgroot, stonden veel van zijn vrienden, kennissen en gezinsleden model, zoals zijn dochter Sara en kleindochter Martje. Landschappen maakte hij overwegend op het nog steeds door hem geliefde eiland Texel, veelal werden het aquarellen. “Het is niet belangrijk wat je schildert, maar hoe je het schildert, daarbij is het gevoel erg belangrijk,” was zijn opvatting over de beeldende kunst die hij bedreef.
Felle kleuren
Opvallend was zijn passie voor felle kleuren. Frans Hals en Velazquez, meesters in het impressionisme, waren zijn grote voorbeelden, evenals andere 17e eeuwse schilders.
Enige tijd was hij ook docent in Amsterdam en Trier. Hij nam deel aan tal van exposities, in binnen en buitenland. Vele ervan werden ook uitsluitend aan zijn werk gewijd. “Schilderen is een avontuur”, vond hij.
Het boek met ook een staalkaart van zijn werk is uitgegeven door de Amstelveense uitgeverij Tienstuks (ISBN 978 90 8860 161 3).
