Raadsleden in Amstelveen lijken nog niet ten volle te beseffen wat er met de invoering van de Omgevingswet allemaal boven hun hoofd hangt. Je hoort ze er zelden of nooit over, behoudens een aantal van hen in een beeldbepalende bijeenkomst met ambtenaren over de nu weer heel half jaar uitgestelde invoering.
Medewerkers van de gemeente lijken niet te hebben stil gezeten in de eerste helft van dit jaar. Wethouder Herbert Raat rekent er op dat de invoering van de wet de gemeente geld gaat kosten. Hij heeft nog nooit een wet negenaaktm waarbij dat niet het geval was, zegt hij.
Vervanging
Die Omgevingswet, die 26 bestaande wetten vervangt, houdt een complete herziening van het bestuurlijke stelsel van de overheid in. Volgens ingewijden zijn er een hoofd-, een invoerings- en een aanvullingsspoor. Kern van het stelsel is het hoofdspoor.
De gemeente heeft, zoals alle waterschappen, hebben na langer de tijd om de lokale regels helemaal in orde te maken. Overigens zeggen ambtenaren al vrijwel klaar te zijn en zeker de uitgestelde datum (tot 1 juli 2022) te halen. Er moet wel een omgevingsvisie komen van de gemeente, maar daarvoor heeft zij tijd tot in 2024. Bestemmingsplannen verdwijnen, daarvoor in de plaats komt één de gehele gemeente omspannend omgevingsplan, maar zij heeft tot het volgende decennium de tijd dat te ontwikkelen.
DSO
Een belangrijke omwenteling ligt in het landelijke digitale stelsel, waarop ook de gemeente Amstelveen moet zijn aangesloten. Dat Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) is essentieel onderdeel voor de uitvoering. Regelgeving in de praktijk is ervan afhankelijk.
Onder meer kunnen burgers die een initiatief hebben bij het zogeheten digitale loket zien wat zij wel en niet mogen in de fysieke leefomgeving. En daar ook een vergunning aanvragen, die door de gemeente wordt beoordeeld.
In het DSO wordt ook een standaardpakket aan regels, die nu nog in landelijke wetten zijn vervat, maar in het gemeentelijke omgevingsplan komen. Overigens schreef de minister aan de Tweede Kamer dat DSO nog niet operationeel klaar is. De lagere overheden zien nog allerlei knelpunten.
In Noord-Holland trad vorig jaar een provinciale Omgevingsverordening in werking, op basis van de bestaande wet- en regelgeving, maar in de geest van de Omgevingswet. NH wil namelijk bekijken of zij straks nog lokaal en regionaal maatwerk kan bieden en of er voldoende bestuurlijke ruimte overblijft.
Leren participeren
Er komt onder de nieuwe wet een verplicht participatiebeleid waarin de gemeente voorschrijft hoe participatie vorm krijgt. De Omgevingswet streeft participatie na, maar het is de vraag of die echt effect heeft. Een jurist constateerde dat Participatie geen vervanger voor rechtsbescherming is. Participatie zal een heet hangijzer blijven zolang die naar het oordeel van de de gemeenteraad wel een maatschappelijk belang dient, maar geenszins door de lokale omgeving met enthousiasme wordt ontvangen.
