Hoeveel maatwerk B&W hebben toegepast bij door de kostendelersnorm ontstane problemen met inwoners, weten zij niet. “Het wordt niet bijgehouden”, antwoordde wethouder Marijn van Balleggooijen op schriftelijke vragen van de SP.
Het was de bedoeling de vragen mondeling te stellen in een vergadering van de raadscommissie Burgers en Samenleving (BS), maar die ging in februari niet door. Daarom werden het schriftelijke vragen van raadslid Marina Casadei. Zij en burgerraadslid Wil Roode (die in BS mondeling er naar wilde vragen) wilden weten voor welke problemen in Amstelveen samenhangen met die norm.
Jongeren
De partij sluit zich aan bij berichten in de media dat de kostendelersnorm, vooral tijdens de coronacrisis, zorgt voor enorme problemen bij mensen, in zonderheid bij jongeren. Het is de realiteit dat voor een van bijstand levend gezin de uitkering wordt verminderd, zodra een daar inwonende inkomsten heeft. Die worden dan meegeteld, wat voor vermindering van de bijstand geldt.
Weggestuurd
Ook in Amstelveen wordt maatwerk niet toegepast bij het hanteren van die norm, meent de SP. Daardoor ontstaan volgens haar schrijnende situaties. “Een voorbeeld hiervan zijn de ouders van een 23-jarige zoon die sinds oktober geen werk en inkomsten heeft door Corona. Hij werd in eerste instantie op zijn vraag om een bijstandsuitkering weggestuurd met de mededeling dat zijn werkgever subsidie ontvangt van de gemeente en volkomen onterecht terug verwezen naar zijn werkgever”, zegt Wil Roode. De man is volgens haar nog steeds in afwachting van een besluit van de gemeente op zijn tweede bijstandsaanvraag. “Ook zijn verzoek op een voorschot wordt niet beantwoord.”
Ellende
De SP stuit blijkbaar, dankzij haar hulpdienst, op problemen in de samenleving, die bij de andere partijen in de gemeenteraad niet of nauwelijks doordringen. Zij maakt zich kennelijk vooral druk om minima, waardoor zij bij PvdA-wethouder Marijn van Ballegooijen terecht komt, die op persoonlijke casussen – om privacy-redenen – niet in het openbaar wil ingaan.
De Kostendelersnorm zorgt voor meer ellende dan hij aan bezuinigingen oplevert, zegt de SP. “De bijstandsuitkering, die volgens het Nibud nu al te laag is om van te leven, gaat in januari met nog eens 5% omlaag. Door de kostendelersnorm kun je zo bijna de helft minder bijstand krijgen als je een huis deelt.”
Zorgvuldig
Of B&W ook vinden dat aanvragen voor bijstand zorgvuldig moeten worden bekeken door de gemeente, waarbij men jongeren niet wegstuurt met de mededeling dat zijn werkgever maar moet zorgen voor doorbetaling van het salaris, vroeg de SP.
Ja, die zorgvuldigheid is vereist bij alle uitkeringen krachtens de Participatiewet, zeggen B&W. “Wanneer een werkgever wettelijk verplicht is om het loon door te betalen, kan er verwezen worden naar juridische bijstand”, reageert de wethouder. Als een inwoner na een arbeidsovereenkomst werkloos wordt kan er recht bestaan op een WW-uitkering van het UWV, stelt hij vast. “Dit is een zogeheten voorliggende voorziening.” Als daarop recht bestaat, vervalt het recht op een gemeentelijke PW-uitkering. “Indien dit enige tijd in beslag zal nemen, kan er bijstand verstrekt worden. Mocht later blijken dat er toch recht op een voorliggende voorziening is, dan wordt dit verrekend met de PW-uitkering.”
Maatwerk
Maar er is volgens de wethouder geen grond bij het toepassen van maatwerk om zich niet aan de kostendelersnorm te houden. Want die is wettelijk voorgeschreven, zegt hij. “In uitzonderlijke situaties kan hiervan worden afgeweken. De Participatiewet biedt daarnaast reeds bestaande mogelijkheden om de hoogte van de bijstand naar boven dan wel beneden bij te stellen. We gaan de komende periode onderzoeken of we in gevallen van crisissituaties kunnen afwijken van de kostendelersnorm en wat daar voor nodig is. Het kan dan bijvoorbeeld gaan over jongvolwassenen die op zoek zijn naar een eigen woonplek en ter overbrugging bij de ouders verblijven.”
Dat de SP vindt dat de Kostendelersnorm de armoede doet toenemen, is volgens hem op geen enkele manier onderbouwd. “Daarom kan het college hier niet op reageren”, zegt Van Ballegooijen.
