De provincie Noord-Holland gaat onderzoeken of het mogelijk is de regionale en lokale journalistiek te versterken. “We lopen vast tegen muren aan, ook als het gaat over samenwerking, maar het is een poging waard”, zei commissaris van de Koning (cdK) Johan Remkes tijdens de ronde-tafelbijeenkomst over de toekomst van de journalistiek op 5 oktober in het provinciehuis te Haarlem. Ook de gemeente Amstelveen laat onderzoeken hoe de lokale journalistiek kan worden gesteund. De gemeenteraad houdt er op 7 november een vergadering over.
De discussie aan de ronde tafel van de provincie ging over de verschraling van de regionale en lokale journalistiek. Op uitnodiging van cdK Remkes, burgemeester Jos Wienen van Haarlem en burgemeester Pieter Broertjes van Hilversum voerde een panel van deskundigen het gesprek met elkaar en met een volle zaal. ‘Past het de overheid om in te grijpen?’ vroeg Remkes zich af in zijn welkomstwoord.
Fonds
Het lokale media-aanbod staat onder druk, blijkt uit onderzoek van het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek in opdracht van de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Voor een volwassen democratie is onafhankelijke, diverse en vrije pers echter een onmisbare voorwaarde. Op initiatief van de Provinciale Staten van Noord-Holland en de gemeenteraden van Haarlem en Hilversum werd het rondetafelgesprek gehouden over de toekomst ervan gehouden.
Zorgen
Het panel tijdens het rondetafelgesprek bestond uit Pieter Broertjes – burgemeester Hilversum, Thomas Bruning – Nederlandse Vereniging van Journalisten, Paul van Gessel – directeur NH Media en AT5, Hugo Schneider – hoofdredacteur HMC en regionale kranten TMG, Jos Wienen – burgemeester Haarlem, Rene van Zanten – Stimuleringsfonds voor de Journalistiek.
Jos Wienen: ‘Ik maak mij zorgen dat lokale media de waakhondfunctie minder waar kunnen maken. De overheid moet nadenken hoe verdere verschraling te voorkomen.’ Broertjes, Bruning en Van Zanten delen deze zorgen. Broertjes: ‘Niks doen is geen optie. We moeten niet alleen ach en wee roepen.’
Niet betalen
Volgens Hugo Schneider is de belangstelling voor regionale en lokale journalistiek nog nooit zo groot geweest. “Maar betalen, ho maar. Publieke mediapartijen gaan er met betaald werk vandoor door onze content gratis te publiceren. Lokale media steunen zo op mediabedrijven zoals TMG. Er moet een duurzaam verdienmodel komen. Nieuws is niet gratis.” Bruning pleitte ervoor regionale taken aan de regionale pers over te laten.
Van Zanten vond het opvallend dat de directeuren van de lokale mediakanalen roepen dat het juist heel goed gaat met de lokale journalistiek. “Dit is geen aanval op de journalistiek. Wij willen graag subsidie gericht op innovatie.” Dat subsidie een goede bijdrage kan leveren, werd door alle panelleden beaamd. Net zoals samenwerking.
Structureel
“We moeten de structurele oplossing niet voor ons uitschuiven met een fonds”, zei Remkes. Maar over de invulling van die subsidie en samenwerkingen zijn de meningen echter verdeeld. Er werd gesproken over loonkostensubsidie voor journalisten, zoals in Denemarken, maar vanuit de zaal gaf oud-hoofdredacteur Rimmer Mulder aan dat de overheid ook niet te dicht op de journalistiek moet zitten.
Dat het goed gaat met de lokale media wil niet zeggen dat het goed gaat met de lokale journalistiek. Subsidie kan zomaar terecht komen in de diepe zakken van exploitanten van lokale reclamekranten die kennelijk lucratief zijn.
De lokale journalistiek voelt zich helaas meer verwant met bestuur, politiek en (horeca-) bedrijven dan met de inwoners.
Het Amstelveens Nieuwsblad draait voor een belangrijk deel op gemeentelijke publicaties (bekendmakingen, advertenties en wethouderlijke zelfreclame). Dat is natuurlijk niet bevorderlijk voor de onafhankelijkheid en betrouwbaarheid.
Besteed het gemeenschapsgeld aan een openbaar forum voor lokaal politiek en maatschappelijk debat. Dit moet wel gekoppeld zijn aan een lokaal nieuwsmedium.
Zonder meer mee eens, maar de burger mag ook wel meer op zijn democratische verantwoordelijkheid gewezen worden. Doorgaans interesseert de lokale politiek hem geen snars en vindt hij alles best zo lang het hem maar niet raakt.
Uitzonderingen natuurlijk daargelaten. Neem nu het gekanker over de woningnood en de verslechteringen bij het fijnmazig ov. Vertaalt dat zich naar verkiezingsuitslagen voor de gemeenteraad? Men stemt gewoon wat men landelijk stemt.