Het bestuur van het Stadsdorp Elsrijk wordt per 1 oktober vernieuwd. Dat treden Ans de Haas, Ruud Steenvoorden en Harmen Spreen. Zij vervangen voorzitter Seerp de Blauw en de bestuursleden Karin Dumasy, Marthe Meester en Hans Budde. Dat past bij het Stadsdorp, dat nu tien jaar bestaat en zondagmiddageen geweldig jubileumfeest gaf in het Openluchttheater Elsrijk. In die tien jaar is, ondanks de ‘coronajaren’, veel veranderd in de wijk, stelde voorzitter Sjeerd de Blauw vast. Wethouder Marijn van Ballegooijen (foto boven) was het namens de gemeente daar roerend mee eens. Na hem traden onder meer de Jeroen Schippersband en het Mexicaanse big band Los Lamos op. Maar het publiek kon ook van de feestvreugde genieten tussen de vele kramen.
Elsrijk is een heel bijzondere buurt geworden door er een Stadsdorp van te maken, zei Van Ballegooijen. Het begrip nabuurschap kwam er tot leven. In 2013 en 2014 kwam het Stadsdorp uit huiskamergesprekken van mensen die de wijk maar saai vonden en wat leven in de brouwerij wilden brengen. Terwijl er toch een Poppentheater, Nieuw Vredeveld, de Kruiskerk, de Pauluskerk, het gebouw van het Apostolisch Genootschap en het (niet meer door de gemeente gebruikte) Openluchttheater in lagen.
Muziek
Een druk bezochte bijeenkomst in september 2013 in het Poppentheater leidde op 24 februari 2014 tot de oprichting van de stichting Stadsdorp Elsrijk. De Blauw noemt Hans Steenvoorden de Founding Father van de Stadswijk. Hij was tot 2005 tien jaar lang van de plaatselijke PvdA voorzitter geweest en vertelde op het jubileumfeest dat en een goede financiële buffer bestaat om de drie in dienst van het Stadsdorp zijnde personeelsleden ‘als het mis gaat’ met een bedrag te ontslaan. Dat past ook wonderwel bij de opvattingen die een sociaal democraat er op nahoudt. Maar De Blauw heeft niet de indruk dat het mis kan gaan. Het Stadsdorp denkt alleen aan uitbreiding, met o.a. muziekuitvoeringen in de grote zaal van Huis Elsrijk aan de Graaf Aelbrechtlaan 140, het gebouw van het Apostolisch Genootschap, voor jonge mensen op weg naar het concertpodium. “De akoestiek is daar geweldig”, weet De Blauw. En er komen mogelijk ook personeel bij, meldt de stichting. Nu zijn er Eric Snoeijs, de beheerder van o.a. Huis Elsrijk en de Blokhut bij het Openluchttheater, Marion Jaspers en de wijkcoach Helga Bouwman. De bewoners zijn dus ook werkgever, vatte De Blauw het samen.
Bewoners
Dat was wel wennen. Hans Steenvoorden mag dan de drijvende kracht zijn geweest, hij vormde snel een eerste bestuur, waarvan o.a. Eric Snoeijs al deel uitmaakte, en dat aan de basis stond van wat de Methode Elsrijk wordt genoemd met als credo het democratische ‘door bewoners voor bewoners. Toen eenmaal de eerste hobbel genomen was bleven de ideeën en initiatieven toestromen. De voorzitter zei in zijn openingsspeech dat inmiddels 23 clubs en vijf werkgroepen het tienjarige Stadsdorp sieren. Een belangrijke stap was het niet meer door de gemeente gebruikte Openluchttheater van haar de huren en nieuw leven in te blazen. Dat theater was volgens De Blauw een verwilderde vlindertuin geworden, maar alles was er nog, dus het podium en het amfitheater. Maar er ontstonden ook straatfeesten, buurtnetwerken en de intensivering van de wijk nam toe. Mensen kregen steeds meer contacten met elkaar. De voorheen saaie wijk was bruisend en bloeiend geworden. Een van de werkgroepen, zich afvragend wat welzijn eigenlijk betekent, richtte de afdeling ‘Uit Voorzorg’ op om zich vooral op ouderen te richten om adviezen te geven over gezondheid en wat aan het einde van het leven komt. Het centrale adres van het Stadsdorp werd Huis Elsrijk, het huis naast het gebouw van het Apostolisch Genootschap, de vroegere pastorie, waar veel activiteiten van de clubs plaats vinden, hoewel dien door corona wreed werden verstoord. Eigenlijk bestaat het Stadsdorp tien jaar, maar zij er maar acht actieve jaren geweest.
Right to Challenge
In 2020, na een stevige discussie in de wijk zelf, besloot de gemeenteraad het ‘Right to Challenge’ toe te staan. Het betekende ongeveer dat bewoners zélf met hun eigen initiatieven aan de slag mochten. In het Jubileumnummer van de wijkkrant staat: “De welzijnsorganisatie Participe werkte volgens Stadsdorp Elsrijk teveel aanbodgericht. De inmiddels bestaande ontwikkeling van onderop, door bewoners voor bewoners, was vraaggericht.” Er kwam een Stadscoach in eigen beheer bijvoorbeeld. De Blauw: “Het welzijnswerk werd ondersteund door een beheerder en een stafmedewerker.”
Ook Elsrijk kreeg met een internationale bevolking te maken. Veertig procent is buitenlands. Maar de buitenlanders worden zoveel mogelijk betrokken bij de anderen in de wijk, via allerlei clubs en werkgroepen. Niet meer alles wordt voor de wijk door de gemeenteraad bepaald, zei Van Ballegooijen, die zelf in Elsrijk woont. Hij zag daarin democratie. De bewoners bepalen zélf wat er moet gebeuren om het leven aanvaardbaar te maken. “Ze krijgen zelf meer zeggenschap over de eigen wijk”, zei hij. Zo wordt volgens hem een sociaal isolement voorkomen, waarin veel andere Amstelveners terecht dreigen te komen. “Dit is een prachtige aanvulling op wat wij in het gemeentehuis doen.” Hij ziet in Elsrijk de democratie werken. Dat is naar zijn mening mooi, want het vertrouwen in de politiek wordt volgens hem niet groter. Bij de degenen die optreden was ook stadsdichter Nikki Szofia, die haar ‘Elsrijkgedicht’ waarin zij in proza uitlegde dat een wijk méér is dan een bestemmingsplan. “Het is het lichaam dat we samen vormen, terwijl we elkaars handen vasthouden. Het is het huis dat ze voor ons is geworden, terwijl we het bouwden. Het is het Elsrijk dat we bouwden als ons eigen.” En wethouder Van Ballegooijen zei dat het Stadsdorp Elsrijk uniek is in Nederland.
Foto’s: Victor Frequin
