Het zorgsysteem is volkomen fout in Nederland voor dementerenden. Dat was althans de boodschap van de film ‘Human Forever’ in de schouwburg aan het begin van het door wethouder Marijn van Ballegooijen geopende Amstelveense jaar van de dementie werd vertoond.
Overigens staat het thema van dat jaar niet zover van de documentaire af. ‘De mens zien’ luidt dat en volgens de wethouder zijn er nu in de stad tweeduizend inwoners die de diagnose ‘dementie’ kregen.
Mens
Dat heeft voor hen, behalve een ziekte, ook een sociale factor, betoogde Van Ballegooijen voor een zaal vol vertegenwoordigers van de meest uiteenlopende organisaties, die door de bank genomen het ‘oude’ zorgsysteem in stand houden, want daarvoor krijgen subsidies. “Maar het gaat om de mens”, zei de wethouder die zorg in zijn portefeuille heeft. Overigens was zowel maker Jonathan de Jong als hoofdrolspeler Teun Toebes, een verpleegkundige die anderhalf jaar in verpleeghuis Groenelaan werkte, aanwezig om na de film vragen de beantwoorden. Zij reisden 3,5 jaar talloze zorgcentra in tal van landen af om te zien hoe men daar het probleem aanpakte en de verschillen te zien. Teun woonde bij de dementerenden. In zijn kamer in een rusthuis te Utrecht, waar hij jarenlang woonde, kwam hij tot de conclusie dat het ánders moet dan het in Nederland gaat. Hij wilde een stem geven aan dementerenden die hem zelf niet hebben.
Azië
Onder alle landen – van Moldavië tot Zweden en van België tot Aruba – bleek men in Zuid-Korea een methode te volgen die in wezen in Stockholm is uitgevonden. In Zuid-Korea is men er mee aan de slag gegaan en krijgt iedereen op zijn zestigste een bericht van het rijk dat hij of zij zich in een van de centra moet melden voor onderzoek. En verder ligt daar de strijd tegen dementie in het toepassen van een andere leefstijl met veel beweging. We horen in onze Westerse wereld van Azië weinig goeds, maar in dit opzicht kunnen wij iets van werelddeel leren, meent Toebes.
Apathie
Dementerenden worden in Nederland, als zij geen mantelzorgers hebben, opgenomen op gesloten afdelingen. Niet ideaal, is de indruk die men door de film krijgt. Die rolprent blijkt een groot succes en wordt gesponsord door bioscoopexploitant Pathé. Er zijn voor Toebes naar zijn zeggen prachtige vriendschappen ontstaan toen hij daar ook ging wonen, al maakte het wel verschil uit dat die afdeling voor hem niet gesloten bleef. “Het gaf verdriet als ik weer weg ging.” Het ergste vindt het duo hoe men maatschappelijk met dementerenden omgaat. De documentaire duurde 3,5 jaar en is voorzien van speciaal daarvoor gecomponeerde muziek. “Dementie gaat ons allemaal aan”, zei het tweetal vrijdag. “Daarom willen wij iedereen bereiken.” Hun boodschap: Hoeveel men ook uitgeeft aan zorg, geluk is niet te koop, vindt het duo. Het gevoel van opgesloten zijn, werkt naar hun mening niet optimaal voor de patiënten. “Buiten is de wereld.” Een systeem bestaat niet voor wie lijdt aan dementie. “Wij zijn het zelf”, vertelde Toebes in de film. Hij maakt zich wel zorgen over de toekomst, als het aantal dementerenden snel toeneemt. Of zoals een psycholoog het zei: “Het systeem maakt er apathische mensen van.” Toebes: “Kijken wij net zo lang de andere kant op tot wij zelf aan de beurt zijn?”
De film onderstreepte om feite de boodschap van de wethouder: De mens moet centraal staan en er zit een maatschappelijk aspect aan.
Op de foto: Vlnr: Filmmaker Jonathan de Jong, verpleger Teun Toebes en wethouder Marijn van Ballegooijen
