De Omgevingswet, waarmee de gemeenteraad krijgt re maken en die 26 andere wetten vervangt, zou – na talloze malen te zijn uitgesteld – op 1 januari van kracht worden. Maar dat kan alleen als daarvoor de capaciteit en kennis beschikbaar is, vooral op het bij de nieuwe wet behorende digitale systeem.
Daarover rezen niet alleen bij de Eerste Kamer twijfels, maar dat zegt ook de Directeur Generaal voor Ruimtelijke Ordening bij BZK Marjolein Jansen (foto).
Stekkerdoos
Zij vroeg dinsdag 21 november een zaal met 120 professionals wie en nou eigenlijk klaar was voor invoering van de wet. Tien mensen staken slechts hun hand op. Zij gaf toe dat niet alles vlekkeloos verloopt. “Mijn grootste zorg zit in de menskracht en kennis. Help ons om elkaars kennis te benutten,” zei ze. Vooral bij Digitaal Systeem Omgevingswet (DSO) zijn er volgens haar problemen. Het doel van de nieuwe wet en het stelsel is de regelgeving voor burgers inzichtelijk op één plek inzichtelijk te maken. Het vreemde is dat de gemeenteraad er niet over spreekt, behoudens een zogeheten ‘raadsgesprek’ van een tijd terug, waar ambtenaren vertelden waar zij mee bezig waren ter voorbereiding. Gemeenten zijn ook niet gedwongen tot bepaalde standaards. Wethouder Frank Berkhout meldde enige tijd geleden dat Amstelveen er digitaal in principe klaar voor is, maar wacht op een landelijke ‘buizenpost’ waarop de gemeente aansluit. Die landelijke voorziening van het DSO is volgens Jansen “een enorme stekkerdoos”, waar meer dan driehonderd processen mee moeten communiceren. “Best lastig,” constateert zij.
Tijdelijk
Er zijn nu, omdat demissionair minister Hugo de Jonge van geen wijken wil weten en niet opnieuw bereid is de zaak uit te stellen, Tijdelijke Alternatieve Maatregelen (TAM) genomen, vangnetten van het DSO voor overheden en uitvoeringsorganisaties. Die moeten nu tijdelijk ervoor zorgen dat bijvoorbeeld vergunningverlening niet stopt. Die tijdelijke maatregelen blijven volgens De Jonge minstens een jaar bestaan. Maar als hij zich op ambtelijke bronnen baseert, gaat dat, naar de ervaring leert, wel langer duren. En volgens Jansen is de ultieme tijdelijke maatregel gewoon het bellen van een collega, al geeft zij toe dat het met DSO anders had gemoeten.
Zorgen
Intussen maken degenen die ermee werken moeten zich zorgen. Primair zijn dat ambtenaren, maar ook burgers (onder wie ondernemers) dreigen er last van te krijgen. Als op 1 januari de Omgevingswet van kracht wordt, is dat volgens veel digitale professionals te vroeg. Dat bleek opnieuw tijdens die bijeenkomst waarin Jansen sprak. Daar waren er maar tien voor wie het van kracht worden, kennelijk geen probleem vormde.
