Bij het in 2020 onthulde monument ‘Nooit meer teruggekomen’, ter herinnering aan de 166 Amstelveense Joden die in Duitse concentratiekampen werden vermoord, legde burgemeester Tjapko Poppens maandag een bloemstuk. Het was de Jom Hasjoa 5784, de dag waarop overal in de wereld de zes miljoen tijdens de holocaust omgebrachte Joden worden herdacht. De burgemeester verwees naar de verklaringen tegen racisme en antisemitisme van de gemeenteraad (exclusief de SP-fractie, red.) en burgemeesters. Maar dat zijn woorden, zei Chazan Hertzberger namens het Centraal Joods Overleg, terwijl het om dáden gaat.
In die trant sprak ook chazzan Sacha van Ravensberger, voordat hij de gebeden voor de zielerust van de slachtoffers der Sjoa en voor de heiliging van Gods naam zingend reciteerde. Overigens staat het monument op de plek waar waar in 1941 Duitse soldaten de verjaardag van Hitler vierden.
Daden
Terwijl de burgemeester de overleden Myrna Tugendhaft, echtgenote van Mattie, beiden uit Amstelveen met een van de grootste Joodse gemeenschappen, sprak, stelde Hertzberger vast, dat Hamas op 7 oktober de dodelijkste pogrom sinds de sjoa pleegde en dat die wordt ‘geframed als een verzetsdaad.’ Israël wordt volgens hem het recht ontzegd zich te verdedigen tegen een vijand “die er geen geheim van maakt dat ze de vernietiging van Israël en het doden van Joden over de hele wereld ambieert.” Bestrijding van dat kwaad heeft niets aan woorden alléén, zei hij. “Maar uiteindelijk gaat het wel om daden.” Hij noemde er een paar, zoals ingrijpen bij demonstraties die oproepen tot vernietiging van Israël, demonstraties verbieden op universiteiten, haat op social media aanpakken, subsidies stoppen aan van Jodenhaat verspreidende organisaties, intimiderende sit-ins verbieden op stations, zorgen dat holocaust-onderwijs plaatsvindt, Jodenhaat op sportvelden hard aanpakken en aangiften van antisemitische incidenten voorrang geven.
Namen
De kleinzoons van Mattie Tugendhaft, die andere verplichtingen had, woonden de herdenking bij. Hun grootmoeder overleefde als meisje kamp Bergen-Belsen, haar moeder overleed er vlak voor de bevrijding. “Myrna en Mattie ontmoetten elkaar in Rotterdam en verhuisden na hun huwelijk in 1961 naar Amstelveen”, wist Poppens. Mattie overleefde door onderduiken. Zij spraken aanvankelijk niet over de oorlog, maar ouder wordend vertelden zij op scholen het verhaal over de holocaust, opdat het niet verloren gaat bij jongere generaties.
De burgemeester vertelde ook met de gemeenteraad naar het Holocaust Namenmonument in Amsterdam, waarop ook de Amstelveense 166 namen staan van hen die nooit terugkwamen en met de raadsleden te hebben besproken hoe men de strijd tegen discriminatie en antisemitisme levend houdt. Dat is niet een kwestie van systeem en processen, er zitten altijd mensen achter, citeerde Poppens de directie van het Nationaal Holocaust Museum. Hij was het met de Koning eens, die zei: ‘Sobibor begin in het Vondelpark.’ Met het monument aan de Prins Bernhardlaan vraagt men volgens de burgemeester aandacht voor de verschrikkingen van de Holocaust en probeert men die ‘een plaats te geven’. “Niet om te beschuldigen, maar om ons bewust te blijven van waar polarisatie, extremisme en uitsluiting toe kunnen leiden.” Iedereen heeft een keuze, zei Poppens. “De keuze om respectvol met elkaar om te gaan en de ander te blijven zien versus de tegenstellingen tussen groepen mensen aan de moedigen en uit te vergroten. Het zoeken naar nuance in een realiteit die complex en tegenstrijdig kan zijn, vraagt soms meer moed dan meegaan in het denken in ‘voor of tegen’ en zwart of wit.”
Antisemitisme
Intussen is het opkomende antisemitisme in de samenleving sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog nog nooit zo hevig geweest als vandaag de dag, zei Hertzberger. “Ook in Nederland wordt de oorlog met hamas dankbaar aangegrepen om op te roepen tot vernietiging van Israël. De anti-Joodse retoriek is daarbij steeds minder verhullend. De intolerantie en intimidatie op universiteiten, theaters, sportvelden, pleinen en niet te vergeten op de social media worden steeds agressiever. Politici en beleidsmakers spreken zich niet vaak genoeg uit en verantwoordelijke bestuurders kijken voor een deel liever de andere kant op. Het gevolg is dat dat het in Nederland in 2024 steeds moeilijker wordt openlijk Joods te zijn.” Antisemitisme lijkt zich volgens de CJO-woordvoerder opnieuw te nestelen, waar naar zijn mening doet denken aan de Jodenhaat in de jaren dertig. Hij citeerde net instemming auteur en Auschwitz-overlever Primo Levi: “Monsters bestaan, maar ze zijn te weinig in aantal om echt gevaarlijk te zijn. Gevaarlijker zijn de gewone mensen, de functionarissen die bereid zijn te geloven en te handelen zonder vragen te stellen.” Wat Hertzberger betreft begon ook de moord op 166 Amstelveners met intolerantie en onverdraagzaamheid, die volgens hem destijds niet stopte bij alleen Joden. Ook in Amstelveen is men in de afgelopen maanden geconfronteerd met Jodenhaat. Hertzberger zij blij te zijn met de houding van B en W en gemeenteraad. “Laten we hier vandaag de plechtige belofte maken dat wij niet zwijgen, dat wij niet passief toekijken”, zei hij.
Rabbijn Shmuel Karz, pastoraal werker van de Stichting Zikna, leidde de herdenking en celliste Mariëtte Landheer speelde ‘Kaddish’ ban Maurice Ravel en ‘Prayer’ van Ernest Bloch, dat een gebed voor het Joodse leven inhoudt.
Wie alleen de Telegraaf leest, denkt dat pro-Palestijnse activisten tijdens hun demonstratie bij de Amsterdamse universiteit vanuit zichzelf buitensporig geweld hebben gebruikt en ook antisemitische leuzen hebben gescandeerd. De werkelijkheid had echter ook een andere kant. De Volkskrant beschreef hoe pro-Israëlische activisten de aanvankelijk vreedzaame demonstratie hadden opgestookt door brandende fakkels naar de tenten van demonstranten te gooien. Dat leidde tot de escalatie.
“Wie begon?” vroeg de Volkskrant. “Wie provoceerde wie?” Goeie vraag.
Democratie bestaat bij de gratie van tegenmacht, tegenwicht, tegenspraak, kritiek en tegenvragen, zoals de Volkskrant die stelde. Ik heb ook een paar kritische vragen en opmerkingen over dit artikel, waarbij ik besef dat ik mij op een mijnenveld begeeef.
Bij de gevangenisuitbraak op 7 oktober hebben velen zich inderdaad misdadig gedragen, maar het was geen ‘progrom’ (@JB, het is: pogrom) in de ware betekenis van dat woord. Het was geen uitzinnige moordpartij vanuit vrije wil en macht tegen Joden omdat zij Joods zijn, maar een verzetsdaad tegen Israëliërs omdat zij de onderdrukkers van de Palestijnen zijn. Ook hier moet de vraag worden gesteld: “Wie begon?”
De oorlog tegen de ‘Arabische’ Palestijnen begon in 1917 met de verklaring van Lord Balfour waarin hun land Palestina, waarin zij een meerderheid van 94% vormden, een ‘nationaal tehuis voor het joodse volk’ zou worden, ‘waarbij het duidelijk is dat niets zal worden gedaan dat afbreuk kan doen aan de burgerlijke en religieuze rechten van bestaande niet-joodse gemeenschappen’. Hun was niet gevraagd of zij het hiermee eens waren. Lord Balfour gaf in september 1919 in een vertrouwelijke memo toe dat de Engelse regering zelfs niet voor de vorm de wensen van de niet-joodse bewoners van Palestina zou gaan raadplegen. (R.Khalidi, p56).
De opeenvolgende verdelingsplannen van Palestina tussen de grote Arabische meerderheid en de kleine (maar door immigratie groeiende) Joodse minderheid waren oneerlijk en onrechtvaardig. Het doel van het zionisme was gewapende verovering en massale ontvolking van Palestina. Terrorisme en moord waren middelen die daarbij werden gebruikt, tientallen jaren lang. Gewapend verzet tegen zulke gewelddadige onderdrukking is legitiem. Het aantal Palestijnse slachtoffers was gemiddeld steeds zo’n 10x groter dan de Israëlische, maar sinds 7 oktober is de verhouding 30:1.
Volgens Hertzberger wil Hamas Israël vernietigen en Joden doden over de gehele wereld. Toe maar. Maar hoe dan? Met leger, luchtmacht en atoombommen? Die heeft Hamas helemaal niet. Israël wel, mede dankzij de VS.
Hertzberger wil daadkrachtig optreden tegen demonstraties en die zelfs verbieden. Het onderdrukken van tegenwicht en tegenspraak is het eerste middel waarnaar iedere dictator grijpt.
Het is in Nederland nog steeds moeilijker om kritiek te uiten op Joodse vormen van racisme en op Israëlische landroof, terreur, massamoord en andere schendingen van mensenrechten dan op het Palestijnse verzet daartegen. Dit artikel van Johan Bos is daarvan een voorbeeld. Wie hiertegen ingaat, kan rekenen op beledigingen en beschuldigingen. Kom maar op.
Ik werkte voor de Volkskrant toen het nog een fatsoenlijke krant was. Het is nu een schotschrift.
Is het dan niet waar wat de Volkskrant schreef? Is de vraag ‘Wie begon?’ niet terecht?
Luister!
https://twitter.com/DoubleDownNews/status/1788158244189303212?s=19
Israël zal niet in vrede leven zolang het geen recht doet aan de oorspronkelijke bewoners van het historische Palestina.
Palestina, léés erover, dan weet je tenminste waarover het gaat:
https://photos.app.goo.gl/Sd9XmTaFHLQmj2D4A
Het zijn steeds de pro-Hamas links die u stuurt.
Mijn links zijn pro mensen-, burger- en volkenrechten en voor vrijheid zonder onderdrukking in eigen land. Zij dienen als broodnodig tegenwicht tegenover al uw pro-Israëlische en -Joodse artikelen en commentaren. Ik toon de andere kant van die mythes, verhalen en opinies.
Noemt u Holocaust-overlever Stephen Kapos pro Hamas?
https://twitter.com/DoubleDownNews/status/1788158244189303212?s=19
Ik heb zelf niks met Hamas. Die organisatie is even racistisch en wraak- en moordzuchtig als Israël. De gewone Palestijnen hebben in hun onvrijheid geen keuze.
Israël zegt dat het oorlog voert tegen Hamas, maar het zijn de gewone mensen en hun kinderen die sterven, dakloos zijn en verhongeren.
‘Zij dienen als broodnodig tegenwicht tegenover al uw pro-Israëlische en -Joodse artikelen en commentaren’, zegt u zelf. Tegenwicht tegen de pro-Joodse reacties en artikelen. Dat had ik al begrepen. Maar ik zal u geen antisemiet noemen, want dat krijg ik weer aangiften op grond van wetten (die u dan van stal haalt) aan mijn broek…
U mag mij een antisemiet noemen als u die beschuldiging aannemelijk kunt maken met uitingen of gedragingen waarin ik blijk geef van haat en minachting voor Joden in het algemeen om wat zij onveranderlijk zijn. Kritiek is geen uiting van haat, zeker niet als zij gebaseerd is op feiten en argumenten. Racisten discussiëren niet maar schelden alleen. Als u mij op dit openbare forum vals beschuldigt, zal ik zeker weer een aanklacht tegen u indienen vanwege smaad cq laster.
Ik constateer alleen dat u elk project waarbij Joden betrokken zijn of waren – van Joodse begraafplaats tot kleine sjoel – per definitie wanbeleid vindt. Maar dat kan ook liggen aan een wethouder die volgens u constant de verkeerde beslissingen neemt, overigens gesteund door de gemeenteraad. Dat hij in Israël gewoond en gewerkt heeft en tegen de terreurorganisatie Hamas is, lijkt hooguit een bijvangst voor u…..
Ik mag uw artikelen wel pro-Israëlisch noemen maar niet pro-Joods, want dat is volgens u antisemitisch. Dat.is gek, want Israël is een genocidale Joodse (en dus racistische) apartheidsstaat.
Als antiracist vind ik inderdaad dat sommige Israëlische cq Joodse zaken een kritische beoordeling verdienen. Die krijgen zij te weinig omdat men bang is om antisemiet genoemd te worden. Gelukkig hoef ik niet meer bang te zijn voor mijn carrière.
Ik heb niks tegen Joden an sich maar wel tegen racisme, inclusief de Joodse vormen daarvan.