Hoewel langdurig blootstellen aan ultrafijnstof van vliegtuigen wel degelijk in de omgeving van Schiphol kan leiden tot ‘mogelijke nadelige effecten’ voor hart en bloedvaten, is er niet genoeg wetenschappelijk bewijs dat blootstelling aan ultrafijn stof van vliegverkeer effect heeft op het zenuwstelsel of diabetes veroorzaakt. Dat laatste is wel onderwerp van klachten van omwonenden. Ultrafijnstof is voor zwangere vrouwen mogelijk ongunstig voor de ontwikkeling van het ongeboren kind.
Voor effecten op de totale sterfte zijn geen aanwijzingen. Dat blijk uit een rapport van RIVM, gebaseerd op een wereldwijd uitgevoerd onderzoek naar de gevolgen van ultrafijnstof op de gezondheid. In het RIVM-rapport wordt gesproken over ‘mogelijk’, omdat er te veel onzeker is om definitief te kunnen concluderen dat er een oorzakelijk verband is.
Deelonderzoek
In drie deelonderzoeken is uitgezocht wat de concentraties rondom Schiphol zijn van ultrafijn stof van vliegtuigen, of hogere concentraties een direct effect hebben op de gezondheid en of langdurige blootstelling aan ultrafijn stof kan leiden tot nadelige gezondheidseffecten. In het laatste deelonderzoek beoordeelde het RIVM of hogere concentraties ultrafijn stof van vliegtuigen effect kunnen hebben op de gezondheid van omwonenden van Schiphol. Het RIVM heeft de concentratie ultrafijn stof op het woonadres gekoppeld aan gezondheidsgegevens van inwoners van 30 gemeenten rondom Schiphol. Er is gekeken naar effecten op hart- en vaatstelsel, geboorte, luchtwegen, zenuwstelsel, diabetes en algemene gezondheid (bijvoorbeeld sterfte).
Meer medicijngebruik
Het onderzoek betrof dus langetermijneffecten van ultrafijnstof in de omgeving van Schiphol. Het rapport van het RIVM is te vinden op de website van het RIVM. Ultrafijnstof zijn zeer kleine deeltjes fijnstof in de lucht die vrijkomen bij verbranding, bijvoorbeeld bij de uitstoot van (vlieg)verkeer, huishoudens en industrie. Uit het RIVM-onderzoek blijkt dat blootstelling aan ultrafijnstof van vliegtuigen rond Schiphol mogelijk kan leiden tot nadelige effecten op het hart- en vaatstelstel. In gebieden met hoge concentraties zijn bijvoorbeeld meer mensen medicijnen tegen hartaandoeningen gaan gebruiken dan in gebieden met lage concentraties.
Luchtwegen
Er zijn geen aanwijzingen dat langdurige blootstelling aan ultrafijnstof de oorzaak is van aandoeningen aan de luchtwegen. Wel kunnen bestaande aandoeningen door korte blootstelling tijdelijk verergeren. Er is nog onvoldoende bewijs voor effecten op het zenuwstelsel en de stofwisseling (diabetes). De gemeente Amstelveen zegt het onderzoek heel serieus te nemen. Mensen die in de buurt van Schiphol wonen worden regelmatig blootgesteld aan verhoogde concentraties ultrafijnstof. “In 2019 bleek dat dit een kortdurend effect kan hebben op de gezondheid. Nu blijken er mogelijk ook langetermijneffecten te zijn. Om hier meer duidelijkheid over te krijgen, is nader onderzoek naar langdurige blootstelling gewenst,” zegt de gemeente, die hierop belooft aan te dringen in bestuurlijke overleggen over Schiphol. Zij vindt ook dat de uitkomsten van het onderzoek haar standpunt ondersteunt dat er een vliegveld in zee moet komen.
Wie vragen heeft over het onderzoek kan terecht bij het RIVM. Over de mogelijke effecten op de gezondheid kan men dat ook bij de GGD (020-55 55 911).
Amstelveners wonen in de buurt van Schiphol, autowegen en hoogovens. Zij worden niet alleen blootgesteld aan verhoogde concentraties ultrafijnstof maar ook aan lawaai, zelfs ‘s nachts. Er is een stapeleffect van ziekmakende factoren die met elkaar in verband staan. Te geringe aandacht van de overheid is daarvan de schadelijkste.