Een toontje lager zingen en niet constant met verwijten komen. Dat moet centraal staan in de ontvlechting van de bestaande samenwerking met Aalsmeer en de onderhandelingen over een nieuwe vorm ervan, vond de gemeenteraad. ‘Vertrouwen’, was een veelgehoord woord woensdagavond. Overigens gaat die ontvlechting Amstelveen wel minimaal bijna drie miljoen per jaar kosten en maximaal ruim negen miljoen, berekende bureau Berenschot. Over dat rapport heeft de gemeenteraad overigens in het geheim vergaderd.
Als uitgaven ineens komen er volgens Berenschot nog 1 tot 3 miljoen euro bij. Maar in het rapport staat ook dat uit het fiasco van de samenwerking tot nu toe ‘lessons learned’ (want met Engelse ziekte is ook de raad behept) moeten worden getrokken. Ofwel: Men moet er harde lessen uit hebben geleerd. Over de toekomst zijn duidelijke afspraken nodig, zei fractievoorzitter Harmen van der Steenhoven van D66. Hij gaf toe wel eens publiekelijk te hard over Aalsmeer te hebben geoordeeld en pleitte nu voor respect voor die zelfstandige gemeente. Maar wel met dien verstande dat men er het beste uithaalt voor Amstelveen, want daarvoor zit de gemeenteraad er tenslotte.
Werkbudget
De kwestie kwam ter sprake omdat van de gemeenteraad een zogenoemd
‘werkbudget’ van vier ton werd gevraagd voor de procedure rond de ontvlechting. Daar gingen alle tien de partijen in de raad mee akkoord, maar veel raadsleden maakten opmerkingen die er op neerkwamen dat vooral respect voor de andere partij moet worden getoond, wat tot nu toe bij sommige politici vaak ontbrak.
Waarde
Volgens fractievoorzitter Ruud Kootker van Burgerbelangen Amstelveen (bbA) ligt ook in het in opdracht van B&W gemaakte rapport van Berenschot voornamelijk het accent op de organisatie en de financiën. Maar er is ook zoiets als publieke waarde voor de burger. Het uit elkaar gaan, heeft voor beide gemeenten zware gevolgen, zei hij verder. “Die prijs ligt veel hoger dan in het rapport van Berenschot staat. Vertrouwen in elkaar en de wil tot samenwerking moet centraal staan in de toekomst. Het betekent dat beide partijen moeten bewegen en dat zie ik hen nog niet doen. Vertrouwen bestaat niet tussen instituten maar tussen mensen.”
Burgers
Fractievoorzitter Bert de Pijper van de ChristenUnie zei op een voor de medewerkers en de burgers zo geruisloos mogelijke reorganisatie te hopen. Het personeelsbeleid is primair een zaak van gemeentesecretaris en burgemeester, zei hij. Maar de gemeenteraad wordt geacht in beweging te komen als burgers worden geraakt.
Juist voor de publieke waarde is het geschil met Aalsmeer
desastreus, vond fractieleider Martin Kortekaas van GroenLinks. Net als Esther Veenboer van de PvdA vond hij dat gemeenteraden nu maar eens met elkaar moeten gaan praten, om het vertrouwen te herstellen, maar zonder de rol van B&W over te nemen. In de keuzes die Aalsmeer maakte heeft die in Amstelveen eigenlijk geen of te weinig inzicht, zei hij.
Volwassen mensen
Een vrij realistische benadering kwam van fractievoorzitter
Kees Noomen van de VVD. Hij constateerde dat men met het geschil, ontstaan naar aanleiding van het niet meer willen investeren in ICT door Aalsmeer, nu anderhalf jaar bezig is. “Wij zijn allemaal volwassen mensen en moeten over onze schaduw heen stappen.” Hij kwam gekscherend met de suggestie de twee burgemeesters in een kamer op te sluiten en die er pas uit te laten als zij een oplossing hebben. “Misschien hebben wij destijds geen goede regeling voor de samenwerking gemaakt”, zei hij. “Maar hoe meer mensen aan tafel meepraten hoe meer meningen. Laten wij het zo klein mogelijk houden en niet iedereen zich er mee laten bemoeien.”
Rechte rug
Intussen kon Michel Becker van AVA de harde lijn van B&W wel volgen. “Ik adviseer de
rug recht te houden en er uit te slepen wat goed is voor Amstelveen.” Volgens fractievoorzitter Esther Veenboer van de PvdA ligt op financieel-economisch terrein niet de enige oplossing. Zij pleitte voor een ontmoeting van beide gemeenteraden en het zoeken naar een gemeenschappelijk belang. Ook moeten de medewerkers (Aalsmeerse ambtenaren zijn bij Amstelveen in dienst getreden) zo weinig mogelijk nadelen van het bestuurlijke geschil ondervinden, zei ze. “De publieke waarde is belangrijker dan de financiële.”
Brieven
Pier Rienks van het CDA constateerde dat lange tijd voornamelijk brieven door beide buurgemeenten zijn geschreven, in plaats van gewoon praten met de buren. Er is verwondering over de houding van Aalsmeer ontstaan, die overging in bezorgdheid en daarna in vrees. De ontvlechting betekent volgens hem dat ook Amstelveen een aantal werkzaamheden niet meer zelfstandig kan doen. “Aalsmeer wil helemaal niet weg, maar meer grip op wat er gebeurt hebben. Wij moeten verschillen erkennen en bereid zijn tot gelijkwaardigheid in samenwerkingsvormen.”
Hevig
Als Amstelveen nu niet goed handelt, kent het geschil alleen verliezers, betoogde Patrick
Adriaans van de SP. Ook volgens hem moeten raadsleden meer praten. Wethouder Frank Berkhout wilde van het beeld af dat de colleges van B&W van beide gemeenten elke dag rollend over straat gaan. “De verschillen zijn hevig, maar wij zijn constructief in gesprek met Aalsmeer. De toekomstige samenwerking zal een andere moeten zijn dan de vorige.” Ook hij zei dat er eerst een basis van vertrouwen moet komen, hoe ook de organisatie wordt.
Dit is een bestuurlijke en organisatorische blamage. Het gemeentebestuur moet onder curatele worden geplaatst, de ambtelijke leiding moet worden ontslagen en de gemeenteraad moet zich niet langer met kluiten in het riet laten sturen. Dit gaat niet alleen om de verspilling van veel gemeenschapsgeld.