De lokale politiek in Amstelveen wordt in hoofdzaak bedreven door een gezelschap dat vooral de lieve vrede wil bewaren, waardoor het debat in de arena weinig voorstelt. De eensgezindheid lijkt het hoogste goed en soms dringt de cultuur van ‘ouwe jongens krentenbrood’ zich op. Letterlijk gebruikte waarnemend burgemeester Bas Eenhoorn die term vorig jaar in een ambtsbericht aan de commissaris van de koning in Noord-Holland, door wie hem was gevraagd de bestuurscultuur in Amstelveen te analyseren.
De vorige burgemeester, Mirjam van ’t Veld was daarop afgeknapt en voor de op haar initiatief ontstane beweging ‘Mensen maken Amstelveen’, waarvoor kennelijk weinig interesse bestond in B&W, bestaat nu dan ook niet meer. Zij voelde zich ook weinig gesteund door de bestuurscultuur die zij hier aantrof. De functie van directeur van een groot ziekenhuis kwam op haar pad, zei ze, maar ze vertelde er niet bij dat pad in haar vlucht zelf te hebben gezocht.
Coalitie
De coalitie maakt de dienst uit. In geheim overleg daarbinnen wordt volgens Eenhoorn ‘stevig geïnvesteerd” en dat heeft als een van de belangrijkste doelen dat men in het openbaar niet voor verrassingen komt te staan. Ofwel: VVD, D66 en PvdA hebben vóór de gemeenteraadsvergadering alles al op hoofdlijnen beklonken. En soms doen niet tot de coalitie behorende partijen (zogenaamde oppositie) daaraan mee. Het is volgens Eenhoorn een spel ‘van geven en nemen en soms gunnen’ en een in Amstelveen geaccepteerd proces, dat in wezen het politieke debat door slaat, wat in het ambtsbericht een ‘geciviliseerd politiek debat’ heet. “De oppositie kiest ‘eieren voor haar geld’ in een stad waar de VVD en liberale aanhangwagen D66 het voor het zeggen hebben.
Contract
Het college van B&W is gegrond op een ‘gedegen politiek contract’, dat levend wordt gehouden door veelvuldig praten binnen de coalitie en met ‘bilaterale contacten’ daarbuiten. De burgemeester komt met eigen politieke aspiraties al gauw in de kou te staan en loopt gevaar zich geïsoleerd te gaan voelen, meldt het ambtsbericht. Blijkbaar is dat ook met Mirjam van ’t Veld gebeurd. Eenhoorn adviseert in feite de burgemeester van Amstelveen zich te houden bij de eigen wettelijke portefeuille (openbare orde en veiligheid) en de ambities met een draagvlak in college en gemeenteraad. En dát bestond kennelijk niet bij alle partijen voor de ‘mensen maken Amstelveen’ beweging, die dan ook doodbloedde.
Frustratie
Intussen acht Eenhoorn versterking van de rol de gemeenteraad wel wenselijk. ‘waarbij het volks-vertegenwoordigende karakter in de handelwijze van de raad wat meer nadruk zou mogen dan wel kunnen krijgen’.
Voor een burgemeester als voorzitter van de gemeenteraad, in dit geval dus voor Tjapko Poppens, is de ‘voor wat hoort wat cultuur’ die in Amstelveen bestaat wel een punt van aandacht. Eenhoorn zegt zijn best te hebben gedaan het politieke debat meet gestalte te hebben gegeven. ‘Ruimte gunnen aan elkaar lijkt mij niet gelijk te staan aan politieke ruilhandel.’ Poppens moet in de visie niet te ver voor de muziek uitlopen met een eigen beleid, is zijn suggestie. ‘Anders wordt een voortdurende frustratie en isolatie je deel.”
Burgemeester Poppens moet gewoon doen wat voor hem wordt bekokstoofd en daarover voorgekauwde toespraken houden die in de lokale media kritiekloos zullen worden nagekauwd. Als Poppens echt denkt dat hij het verschil kan maken dan wordt hij hier doodongelukkig.
De lokale politiek is een sekte. Daarin is de geestelijke leider onaantastbaar en wordt de interne orde altijd streng bewaakt. De volgelingen zijn slaafs en er is alleen maar goed nieuws. Tegenspraak wordt niet geduld.
We zullen Bas Eenhoorn als kiespijn missen. Allerlei zalvende woorden zijn geuit voor een arrogante Wassenaarse man die door VVD’er Johan Remkes in het kader van VVD-ons-kent-ons van bovenaf benoemd werd die een slordige 187800 euro van gemeenschapsgeld kostte voor zijn waarnemerschap. Een man die naar buiten toe transparantie roept, maar in werkeljikheid de ons-kent-ons cultuur beschermde, afschermde en op de welbekende Wassenaarse wijze arrogantie ten top ten toon spreidde. Niet alleen het ambtsbericht is een aanfluiting voor de democratie, onlangs nog bleek tijdens de gehouden discussies en eerder bij mondelinge raadsvragen over de Urbanuskerk hoe Bas Eenhoorn dan is. Met name bij de voorzittersstijl in de gemeenteraaad bleek hoe Bas Eenhoorn zich gedraagt: het liefst alle discussie afkappen of onmogelijk maken op een bijna dictatoriale wijze in een gemeente waar bijna alle raadsleden bijna alle voorstellen met nauwelijks openbare debatten en discussie stemmen (we moeten op tijd thuis zijn voor het voetbal, en o wee als men een mening heeft, die afwijkt van het College van B&W, laat staan een mening mag hebben en die ook concreet uiten en laten stemmen!). Dat is dan de lieve vrede? Dat is een volksvertegenwoordiging onwaardig en dan is er dus echt wat mis met de volksvertegenwoordiger en het College van Burgemeester _ Wethouders. Hopelijk weet Tjapko Poppens in ieder geval de democratie beter tot zijn recht te brengen.
Opvallend dat Femke Halsema de dag nadat Bas Eenhoorn is vertrokken het contract met Leen Schaap laat be-eindigen. Het was Bas Eenhoorn in zijn rol als tijdelijk voorzitter van de Veiligheidsregio, die Leen Schaap vorig jaar vlak voor de komst van Femke Halsema nog een drie jaar contractsverlenging gaf om deze politieman bij de brandweer te steunen. Bas Eenhoorn zat tot aan maandag samen met Femke Halsema (sinds haar komst voorzitter) in het bestuur van de veiligheidsregio.
Denk dat de Amstelveners blij mogen zijn dat de 72-jarige Bas Eenhoorn weg is en een andere jongere generatie in de vorm van de 48-jarige Tjapko Poppens kan laten zien een meer democratische instelling te hebben. Hoe dan ook Forum voor Democratie kreeg ook in Amstelveen meer dan 10 % van de stemmen.