De directie van het Koninklijk Concertgebouw in Amsterdam staat nu toch het optreden van de Israëlische zanger Shai Abramson toe, nadat zij dat eerder had verboden. Tegen de Chanoeka-concerten kwamen, onder druk van pro-Palestina activisten, protesten, maar daartegen ontstond weer onvrede bij sponsoren. Ook de voormalige voorzitter van de Amstelveense afdeling van de PvdA, die tot aan zijn pensioen directeur was van het CIDI, Ronny Naftaniel, maakte bezwaar. Hij had toen al de landelijke partij verlaten na een – overigens niet aangenomen – motie van Kati Piri in de Tweede Kamer.
Zij wilde de Nederlandse export van verdedigingsdrones naar Israël stoppen en is nu de vervanger van Jesse Klaver in de fusiepartij GroenLinks-PvdA.
Anti-Israël
Het Koninklijk Concertgebouw, wereldberoemd om zijn akoestiek, zei een compromis te hebben bereikt met de Stichting Chanukah Concert om de optredens toe te staan als twee ‘privéconcerten’ ’s avonds, besloten concerten dus. Onder druk van pro-Palestijnse en anti-Israël-activisten had het concert het programma van 14 december feitelijk geannuleerd door het contract met de stichting te beëindigen. Abramson zou banden hebben gehad met het Israëlische leger (IDF) en zijn betrokkenheid bij een ‘controversiële oorlog’, verwijzend naar het gewapende conflict in Gaza.
Hoofdzanger
“We hebben geconstateerd dat er verwarring bestaat over de rol van IDF-hoofdzanger Shai Abramson. Onze beslissing [om het concert te verbieden] is op geen enkele manier beïnvloed door het feit dat de heer Abramson Joods, Israëlisch of een standaardband met de IDF heeft – een band die door bijna alle Israëlische burgers wordt gedeeld”, zegt het Concertgebouw. “Onze zorg gaat uitsluitend uit naar zijn actieve rol als hoofdzanger van de IDF. In deze hoedanigheid speelt de heer Abramson een prominente rol binnen het Israëlische leger en vertegenwoordigt hij de IDF bij officiële evenementen.”
Doorslag
Er werd aan toegevoegd dat de doorslaggevende factor voor het verbod was geweest “de actieve betrokkenheid van de IDF bij een controversiële oorlog en de zichtbare vertegenwoordiging van die instelling door de heer Abramson.” Het Kon. Concertgebouw beweert afstand te willen houden van de ‘controverse, die niets met muziek te maken heeft’.
De Nederlandse Joodse gemeenschap, die zo’n 35.000 mensen telt, noemt het goed nieuws. De prominente afgevaardigde Ronny Naftaniel verwijst op sociale media naar functionarissen die dicht bij de onderhandelingen staan.
Compromis
Maar Coenraad Pen, een Nederlandse redacteur, schrijver en spreker, uitte zijn bezorgdheid over het compromis. Het is volgens hem de vraag of de term is ‘compromis’ wel gerechtvaardigd is. “Er is immers sprake van een ongelijke positie tussen twee belanghebbenden: het Concertgebouw als veroorzaker en de Joodse gemeenschap als slachtoffer”, benadrukte hij.
Controversieel
“Opnieuw heeft onze Joodse gemeenschap zich gedeeltelijk moeten buigen voor de zaak van het onrecht”, voegde Pen eraan toe te midden van bredere zorgen over het toenemende antisemitisme in Europa. “Ik weet niet of dit de rechtsstaat ten goede zal komen, omdat de acties van Het Concertgebouw niet worden getoetst aan onze democratische principes van de rechtsstaat. In die zin kan Het Concertgebouw in de toekomst opnieuw een dergelijke beslissing tot uitsluiting nemen”, waarschuwde hij.
Joden verboden
De locatie heeft een controversiële geschiedenis ten aanzien van Joden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog kwam de Koninklijke Concertzaal onder nazicontrole, waardoor Joodse musici en componisten werden geweerd, een erfenis die de huidige beschuldigingen van uitsluiting gevoelig maakt.
Christenen en Joden uitten hun bezorgdheid in open brieven en spandoeken tijdens protesten, met de tekst: “1941 – Voor Joden verboden/2025 – Voor Israëlische Joden verboden?”
Hoofdsponsor
De Koninklijke Concertzaal zei te willen benadrukken ‘dat Joodse en Israëlische musici een essentieel onderdeel zijn en zullen blijven van de programmering van Het Concertgebouw.’ Overigens is het moeilijk de onrust onder sponsoren los te zien van de kwestie. Hoofdsponsor, de private bank Van Landschot Kempen riep namens erfgenamen musicus een Auschwitz overlevende Lex van Weren, die zich redde door er in een kamporkest te spelen, andere sponsoren op hun steun te stoppen.
