De gemeenteraad wil wel iets blijven hebben over de specialistische jeugdhulp, als die van 2028 regionaal wordt ingekocht. Het is de bedoeling dat Amstelveen samen met Amsterdam, Aalsmeer, Diemen, Ouder-Amstel en Uithoorn inkoopt. Maar de Amstelveense gemeenteraad wil de raad ‘maximale zeggenschap’ houdt over de zorg voor haar inwoners.
Unaniem nam de gemeenteraad daartoe woensdag (8 oktober) een D66-motie aan.
Verbetering
Ee dag eerder had de Eerste Kamer de wet ‘Verbetering beschikbaarheid jeugdzorg’ aangenomen, die gemeenten verplicht de meest specialistische jeugdzorg regionaal in te kopen. En gemeenten moeten daarover met elkaar afspraken maken, onder meer over hoe die zorg eruit ziet en welke aanbieders mogen leveren. Onder specialistische jeugdhulp wordt verstaan zeer complexe vormen van zorg, zoals bij ernstige verslavingsproblemen, complexe psychische stoornissen of crisissituaties. Zorgaanbieders zijn volgens de wet minder tijd kwijt aan administratie.
Inwoners
Op grond van de ambtelijke fusie werkt Amstelveen al samen met Aalsmeer. Door de nieuwe wet wordt die samenwerking uitgebreid tot de hele regio Amsterdam-Amstelland. Voor inwoners verandert er in het contact met de gemeente en aanbieders niet veel. Zo kan wie hulp nodig heeft in de nieuwe situatie nog steeds terecht bij de gemeente. Ook blijft de zorg zelf in principe hetzelfde. Wat wel verandert, is dat gemeenten meer gezamenlijke afspraken moeten maken over inkoop en organisatie van zorg. Daardoor kan de invloed van de gemeenteraad kleiner worden.
Zeggenschap
D66 wil dat de Amstelveense gemeenteraad die zeggenschap behoudt en heeft hier daarom een voorstel over ingediend bij de gemeenteraad. Dit voorstel is mee ingediend door PvdA, GroenLinks, Goed voor Amstelveen, Actief voor Amstelveen, CDA, ChristenUnie, VVD, 50PLUS en BbA. De SP steunde de motie. De gemeenteraad wil dat er afspraken komen over dat Amstelveen zelf bepaalt welke zorg wordt ingekocht, welke kwaliteitseisen gelden en hoe de toegang tot hulp lokaal wordt ingericht.
Met grote zorg kijk ik naar het beleid van de gemeente Amstelveen waarbij jongeren die jeugdhulp ontvangen op basis van de Jeugdwet, waaronder jongeren met ernstige (psychische of lichamelijke) aandoeningen, bij het bereiken van de leeftijd van 18 jaar worden overgedragen naar de Wmo, zónder dat zij gebruik kunnen maken van het wettelijk recht op verlengde jeugdhulp.
De Jeugdwet biedt nadrukkelijk de mogelijkheid tot verlengde jeugdhulp tot 23 jaar, juist om kwetsbare jongeren te ondersteunen bij de overgang naar volwassenheid. Deze overgang is voor jongeren met ernstige problematiek vaak extra ingewikkeld. Door het weigeren van verlengde jeugdhulp wordt niet alleen hun ontwikkeling en zelfstandigheid belemmerd, maar ontstaat ook het risico dat zij tussen wal en schip raken. De ondersteuning via de Wmo is vaak niet toereikend voor hun complexe zorgvraag en mist de specialistische jeugdhulp die zij nodig hebben.
Bovendien druist dit beleid in tegen de geest van de Jeugdwet, waarin continuïteit van zorg en maatwerk centraal staan. De wettelijke mogelijkheid tot verlengde jeugdhulp is er niet voor niets — het is een vangnet om te voorkomen dat jongeren plotseling hun ondersteuning verliezen terwijl hun hulpvraag onveranderd blijft.
Ik roep de gemeente Amstelveen dan ook op om haar beleid aan te passen en jongeren met een blijvende en ernstige zorgvraag wél de mogelijkheid te bieden tot verlengde jeugdhulp wanneer dat in hun belang is. Hierbij zou het individuele belang van de jongere altijd centraal moeten staan, zoals ook vastgelegd is in de uitgangspunten van de Jeugdwet. Wmo is goedkoper en kinderen raken hun vertrouwde hulpverleners kwijt. De gemeenteraad wil nooit ingaan op individuele casussen. Dat hoeft niet. Het is namelijk een patroon. En ouders die geen idee hebben dat zij recht hebben op een besluit zodat zij de gang naar de rechter kunnen maken lopen vast tegen een gesloten deur. Daarom
Beste gemeenteraadsleden: verzoek de gemeente met klem:
• Om het beleid aan te passen zodat verlengde jeugdhulp daadwerkelijk kan worden ingezet waar nodig;
• Om voor elke jongere een individueel afwegingsmoment te organiseren rond het 18e jaar, mét betrokkenheid van ouders en hulpverleners;
• En om altijd een formeel besluit af te geven, zodat bezwaar en beroep mogelijk zijn conform de wet.
Zorg mag niet abrupt eindigen op de 18e verjaardag van een jongere die daar nog levenslang de gevolgen van ondervindt.