Onder meer omdat in vergelijking met andere gemeenten van dezelfde omvang méér mensen bij de raadsgriffie werken wordt die ook in Amstelveen uitgebreid. Gemiddeld zijn er zes fte’s beschikbaar voor de gemeenteraad, in Amstelveen 4,6, waarvan 0,9 (dus bijna volledig een persoon) werkt voor B&W en directie. Er komen nu een griffiemedewerker (0.8 fte) en een raadsadviseur (0.6) bij.
Uit het feit dat de griffie ook voor B&W en directie werkt, blijkt dat gemeenteraad en B&W in feite één ambtelijke organisatie vormen, waardoor het duale stelsel – jaren geleden ingevoerd – onder druk staat. Het zijn geen absoluut gescheiden gremia. Men ontkomt er kennelijk ten raadhuize niet aan dat die ambtelijk door elkaar lopen.
Debby de Heus
Bij de introductie van het dualisme was het de bedoeling dat de raad, zoals het landelijke parlement, het bestuur controleerde. Wethouders waren niet langer ook lid van de gemeenteraad. Het gemeentebestuur zou de lokale regering vormen, waarvoor de volksvertegenwoordiging de kaders als hoogste orgaan aangeeft en ook B&W controleert. Maar de theorie blijkt voortdurend haaks op de praktijk te staan.
Het is de bedoeling dat de nieuwe griffier Debby de Heus, zeg maar de baas van de griffie, in de komende raadsvergadering wordt beëdigd. Zij was griffier in Wijdemeren, heeft bestuurskunde gestudeerd, de laatste twaalf jaren tal van functies gehad bij het openbaar bestuur en is lid van GroenLinks, de partij waarvoor zij raadslid was in Tiel.
1,5 ton
De uitbreiding van de griffie hangt samen met méér communicatie voor de gemeenteraad. Maar dat gebeurt dan in samenwerking met de zwaar bemande afdeling communicatie, die als een soort PR-bureau voor B&W werkt. Voor de vergroting de griffiecapaciteit, waar de gemeenteraad overigens niet over praat en die zwijgend onder de hamer door zal gaan, is di jaar 80 en volgend jaar 1,5 ton voor nodig.
Strategie
“Het effect van deze uitbreiding betekent meer ruimte voor beleidsinhoudelijke en strategische thema’s, meer inzet bij de ambities vanuit het vergadermodel, rond de agendacommissie, de lange termijnagenda, de communicatie en de betrokkenheid van de samenleving/burgerparticipatie’, zegt de griffie zelf in een voorstel aan de gemeenteraad. “Dat betekent herijken van taken en werkprocessen met als oogmerk meer mogelijkheden te scheppen voor inhoudelijke en strategische ondersteuning van de raad en het raadswerk.”
Geheim
De gemeenteraad besluit in maart, op voorstel van de griffie, dat de vergaderingen van presidium en agendacommissie niet meer openbaar zijn. Overigens bezochten burgers en media geen van die meetings, omdat de data daarvan nooit werden gepubliceerd (zoals wettelijk verplicht de raadsvergaderingen) noch door de griffie noch door raadsleden. De formele openbaarheid was met geheimzinnigheid omgeven.
Dossiers
Intussen wil de griffie met meer capaciteit “de juiste invulling van taak en rol van de agendacommissie” geven. Verder ziet zij als haar taak nu “het labelen van de verschillende dossiers, het verder optimaliseren van het huidige vergadermodel en het versterken van de rolvastheid in de verschillende fasen van besluitvorming”.
De griffie zegt ook te willen komen tot een serieuze betrokkenheid van inwoners, bedrijven en verenigingen bij onderwerpen, die hen direct of indirect raken. Vandaar dus de ‘relevante communicatie’. De benadering van het werk leidt tot een andere taak en rolverdeling binnen de griffie, verwacht zij.
BOB
In haar vorige gemeente introduceerde De Heus bij de gemeenteraad een nieuwe van vergaderen, resulterend in minder lange bijeenkomsten. Er werd onder meer afgesproken dat er geen standpunten werden herhaald en dat meer debat plaatsvond. Dat was het zogeheten BOB-model: Beeldvorming, Oordeelsvorming en Besluitvorming, volgens haar noodzakelijk voordat er een raadsbesluit wordt genomen. En in die nieuwe opzet bekeek de agendacommissie elk onderwerp, en bepaalde hoe dat door de raad behandeld moest worden. Er waren drie mogelijkheden: uitgebreid, regulier of verkort. In Amstelveen bepaald een raadscommissie of het als hamer- of bespreekstuk naar de gemeenteraad gaat, waar trouwens alleen met van tevoren aangekondigde moties en amendementen het standpunt van een fractie kan worden aangegeven.
De BOB-systematiek is in mijn ogen de nekslag voor het debat en daarmee de lokale democratie geweest. Vooral de spreektijdregeling is een belemmering voor het debat. Er is zelfs van debat geen sprake meer, hooguit in de commissievergadering. In de raad echter mag er geen debat meer worden gevoerd zoals in het artikel feitelijk ook al staat.
Daarmee werk je de hand dat steeds meer onderwerpen worden voorgekookt in besloten ‘beeldvormende sessies’ en/of via raadsweb. Misschien wordt daar ook wel -al dan niet informeel- gedebatteerd, maar dat weten we dus niet want besloten. De zo gewenste transparantie en het meer willen betrekken van de burgers bij de politiek is er niet bij gebaat zal ik maar zeggen. Het staat me bij dat ook de burgemeester, in het begin gewoon openlijk, grote moeite had met deze wijze van vergaderen. Daarover gesproken, ik heb de indruk dat onze burgemeester sowieso nog steeds moeite heeft met de Amstelveens bestuurscultuur. Die zie ik zijn knopen nog wel tellen binnen afzienbare tijd.