Gemeente grijpt in spaarpot

De gemeentelijke begroting 2025 staat onder druk. Hoewel de gemeente denkt de voorzieningen op peil te houden, krijgt zij de begroting alleen sluitend door een greep van tweemiljoen uit de spaarpot. Tot 2028 loopt dat op tot twintig miljoen, maar er blijft – zoals afgesproken met de gemeenteraad – een buffer van vijftienmiljoen bestaan, zegt de gemeente.  Op 13 november beslist de gemeenteraad over de Programmabegroting, maar nu al staat vast dat die wordt aangenomen, omdat de coalitie de meerderheid vormt.

In totaal geeft de gemeente volgend jaar 375 miljoen uit. Daarvan rekent zij op tweehonderd miljoen van het Rijk en 177 miljoen uit eigen middelen. Plus dus een greep van twee miljoen uit de spaarpot.

Halverwege

De structurele begroting is meerjarig sluitend, inclusief een taakstelling oplopend tot € 3 miljoen in 2028, zegt de gemeente; maar de invulling daarvan bekijkt zij bij de Perspectiefnota 2026.  Investeren wil zij in de zorg, de uitbreiding van het zwembad, schoolgebouwen, vernieuwingen in het Stadhart, groen en de woningbouw. Volgens wethouder Adam Elzakalai (foto) van Financiën ligt het beleid voor volgend jaar al vast sinds de behandeling door de raad van de Perspectiefnota, waarvan de Programmabegroting alleen maar uitwerking is.  “We zijn halverwege deze bestuursperiode en geven met veel inzet invulling aan het coalitieakkoord”, zegt de wethouder. Naar zijn mening is veel van dat akkoord al gerealiseerd of in de maak.

Gezond

Volgens hem is de financiële positie van Amstelveen is al jaren gezond en de lokale lasten blijven op een laag niveau, vindt de gemeente. De lokale belastingen en heffingen hebben nu voor een gemiddelde koopwoning het peil van ruim duizend euro bereikt. Dat komt met name door de verhoging van de Onroerend Zaak Belasting (OZB), die nu € 468,66 bedraagt, maar ook de heffingen voor afval en riool zijn duurder geworden en daar betaalt iedere inwoner aan mee.

Bezuiniging

Om de positie op het gebied van de voorzieningen vast te houden, werd in de Perspectiefnota 2025 al een bezuiniging (een besparing, zegt de gemeente) voorgesteld in de meerjarenbegroting. Veel hangt af van de bijdrage van Rijk, dat zwaar bezuinigt, maar waarover de gemeente onzeker is. Het Rijk wil ook een (verdere) invoering van het nieuwe verdeelmodel voor de algemene uitkering gemeentefonds. Ook de fasering van grote projecten als Nieuw Legmeer en de onderwijshuisvesting bepalen in hoge mate of en in welk tempo er bezuinigingen gerealiseerd moeten worden. “De uitwerking van het regeerakkoord op hoofdlijnen en een regeerprogramma is nog niet bekend, maar komt terug bij de notitie septembercirculaire 2024”, zegt de gemeente. De algemene reserve daalt in elk geval van circa € 53,5 miljoen naar € 33 miljoen in 2028. “Er blijft voldoende ruimte over om te voldoen aan de raadsafspraak om een buffer van € 15 miljoen te kunnen hanteren”, zegt de gemeente.

Duurzaam

Voor investeringen in groen, water en recreatieve voorzieningen is een meerjarig fonds ingericht van € 10 miljoen. De gemeentelijke organisatie wil in 2030 CO2-neutraal zijn. In de begroting is € 10 miljoen gereserveerd om te investeren in het verduurzamen van het gemeentelijk vastgoed. Ook wil de gemeente volop bestaande verduurzamen. De subsidieregeling die hiervoor is opgezet is een groot succes en is verhoogd, vindt de gemeente.

Woningbouw

De woningbouw is een groot probleem, vooral voor modale of nog lager betaalde Amstelveners. Zij krijgen geen woning, zeker niet in sociale huursegment of in de categorie die voor het (‘lage’ deel van) de mensen met midden inkomens is bedoeld. Volgens de gemeente wil zij op het gebied van de woningbouw meer mogelijk maken ‘maar wel in balans met de voorzieningen’. Er komen bijvoorbeeld zo’n 4400 woningen op het bedrijventerrein Legmeer, die de woon- en werkwijk Nieuw Legmeer wordt, maar daarvan worden slechts twintig procent nieuwe sociale huurwoningen gebouwd. Het CDA en 50Plus stemden tegen, toen er een nieuwe visie op de plannen kwam, inhoudend dat er meer woningen kwamen (4400), maar wel kleiner. Anders kwam het financieel niet uit, vertelden projectontwikkelaars, die gronden moeten kopen van 145 verschillende eigenaren. De gemeente verplaatst de gemeentewerf, het afvalbrengstation en het afvaloverslagstation van het bedrijventerrein Legmeer (voor tientallen miljoenen) en houdt rekening met de aanleg van wegen en een nieuwe school.

Meer investeringen

Er zijn meer investeringen die de gemeente voorziet. In de komende jaren staan bijvoorbeeld nieuwe schoolgebouwen bij de Orion, de nieuwe wijk De Scheg en de Sporthal van het Keizer Karel College op het programma. Verder investeert de gemeente in de Cultuurstrip, een medisch centrum aan de Lindelaan (exclusief een Hospice, waarvoor het bestuur aftrad) en een nieuw Wijkcentrum Alleman in Bankras. Op diverse plekken in Amstelveen worden woningen gebouwd en opgeleverd, zoals woningen voor jongeren bij de Kalkbranderij en 552 grotendeels middeldure appartementen bij het project Olympiade. Ook treft de gemeente voorbereidingen voor de bouw van circa 1400 woningen in de Scheg.

A9

De overkappingen van de A9 en de aanpak van de Noordelijke Poeloever kosten ook geld. Daarvoor zijn de benodigde middelen beschikbaar gekomen, meldt de gemeente. ‘De inrichting van de overkappingen biedt de kans de verbindingen tussen het noorden en het zuiden van de stad te versterken. De Noordelijke Poeloever vormt de verbinding tussen het Amsterdamse bos, het Oude Dorp en een van de A9 overkappingen. De eerste plannen voor de inrichting van de overkappingen en de Noordelijke Poeloever zijn gemaakt en worden verder uitgewerkt.’

Jeugdhulp

De kosten voor de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) en Jeugdhulp blijven stijgen, terwijl gemeenten onvoldoende vanuit het Rijk worden gecompenseerd voor de kostenstijgingen, zegt zij verder. De invoering van de inkomensafhankelijke bijdrage voor de WMO zou de aanzuigende werking moeten terugdraaien, maar volgens de gemeente is nog niet duidelijk in welke mate dat zal gebeuren. Intussen streeft zij wel naar beperking van kostenstijgingen door het nemen van maatregelen, zoals uitbreiding van het preventief aanbod, gesprekken met externe verwijzers over hun verwijsgedrag en een specifiek aanbod voor bijna volwassenen.

Basisbanen

De gemeente is van plan door te gaan met de ‘Pilot Basisbanen’ voor inwoners die geen gebruik kunnen maken van andere voorzieningen en al diverse re-integratietrajecten hebben doorlopen. De ervaringen zijn volgens haar positief te noemen en basisbanen dragen bij aan ‘het levensgeluk van de inwoners’. Ook wordt vroeg signalering van schulden van burgers versterkt. De projecten Menselijke Maat en het Actieplan Dementie, De Mens Zien 2024-2026 gaan door en zorgen ervoor dat inwoners zich gehoord, gezien en geholpen voelen.

Verder blijft de gemeente naar haar zeggen aan veiligheid werken en in investeren. Zij denkt daarbij o.a. aan het tegengaan van woninginbraken, cybercrime, ondermijning, jeugdoverlast en problematiek rond personen met onbegrepen gedrag.