Er is dringend overleg nodig met het kabinet over de huisvesting van statushouders, zogeheten verblijfsgerechtigden. Dat vindt de Provincie Noord-Holland. Amstelveen kreeg van het Rijk de verplichting in een half jaar woningen te bieden aan bijna 80 statushouders, terwijl nog gekampt wort met een achterstand van vorig jaar en de woningmarkt, waarop de wachtlijsten groeien, overspannen is.
Het provinciebestuur van Noord-Holland roept nu dringend tot overleg op met het kabinet. Voor 2021 is de taakstelling voor huisvesting bijna verdubbeld, wat bij veel gemeenten naar verwachting tot problemen leidt.
Niet te voldoen
De door het Rijk opgestelde verdeelsleutel voor de huisvesting van verblijfsgerechtigden leidt tot problemen voor veel gemeenten, die mogelijk niet aan de taakstelling kunnen voldoen. De provincie Noord-Holland alleen heeft een hogere taakstelling dan vier andere provincies bij elkaar opgeteld. Bij een ongewijzigde verdeelsleutel dreigt voor een meerderheid van Noord-Hollandse
gemeenten (70%) indeplaatsstelling, waarbij een nieuwe eigenaar van een pand de verplichting voor verhuur van de oude overneemt.
Verdubbeld
Voor dit jaar is de taakstelling voor de huisvesting van verblijfsgerechtigden bijna verdubbeld ten opzichte van 2020. Daarbij is de opgave voor de provincie Noord-Holland onevenredig hoog. De taakstelling van de provincies Friesland, Groningen, Drenthe en Flevoland bij elkaar is lager dan de taakstelling voor Noord-Holland.
Dit stelt de gemeenten in Noord-Holland en het provinciebestuur voor grote uitdagingen. Waar een aantal gemeenten in de provincie- waaronder Amstelveen – de huisvestingsuitdaging met kunst- en vliegwerk maar net aan kon, is de bijna-verdubbeling dit jaar in combinatie met vele andere problemen zeer moeilijk, zo niet onmogelijk te vervullen, zegt de provincie.
Onlangs stelde de staatssecretaris van Justitie & Veiligheid de taakstelling naar beneden bij, na onder andere een brandbrief van een aantal gemeenten in Noord-Holland. Dit levert naar de mening van het provinciebestuur helaas onvoldoende op om de problemen het hoofd te bieden.
Grote gevolgen
Gezien de huidige cijfers over de taakstelling versus de behaalde huisvesting zal naar verwachting van de provincie circa 70 procent van de gemeenten in Noord-Holland niet aan de taakstelling kunnen voldoen, wat kan betekenen dat de provincie wettelijk verplicht is in het uiterste geval tot zogenaamde ‘indeplaatsstelling’ over te moeten gaan en de taakstelling voor hen uitvoert.
Gedeputeerde Cees Loggen: “Gemeenten bevinden zich in een perfect storm. Er is een groot woningtekort, vooral aan betaalbare woningen. Dat wordt verergerd door de stikstof-problematiek, nieuwe Rijksregels rondom geluid (Schiphol) waardoor woningen niet gebouwd mogen worden, de coronacrisis, geldtekorten en een gebrek aan bouwvakkers. Daar komt dit jaar bijna een verdubbeling van de taakstelling voor de huisvesting van verblijfsgerechtigden bij. Een aantal gemeenten gaf onlangs aan dat ze het niet meer kunnen bolwerken. Als toezichthouder kunnen wij deze signalen niet negeren.”
Taakstelling
Gemeenten hebben de wettelijke taak mensen met een verblijfsvergunning (verblijfsgerechtigden) te huisvesten. Elk jaar stelt het kabinet met een verdeelsleutel de aantallen per gemeente vast. In 2021 levert dit voor de gemeenten in Noord-Holland bijna een verdubbeling op ten opzichte van de taakstelling 2020.
Het provinciebestuur van Noord-Holland voert namens het Rijk het toezicht uit op de uitvoering van deze taakstelling. Voldoen gemeenten hier niet aan, dan treedt de provincie als toezichthouder ‘in de plaats’ van de gemeente. Provinciale ambenaren nemen dan de taak over. Dit is de laatste stap van de zogenaamde bestuurlijke interventieladder.
Meerderheid
Het aantal gemeenten dat waarschijnlijk niet aan de hoge taakstelling kan voldoen schat de provincie op 70 procent, ofwel een grote meerderheid van de 42 gemeenten. Zo’n groot aantal kan de provincie zeer waarschijnlijk niet aan, niet in mankracht en niet financieel, wat naar verwachting resulteert in gemeenten die een afwachtende houding zullen aannemen om te bezien hoe de provincie hun onuitvoerbare taak dan wél zou kunnen uitvoeren.
Daarnaast geldt de taakstelling voor dit jaar en dus moet die ook dit jaar worden ingevuld. Het is onmogelijk om in zo’n korte tijd, waar dan ook in de provincie, (al dan niet tijdelijke) woningen te bouwen om op tijd aan de taakstelling te kunnen voldoen.
Schaarste
Ook de provincie ziet zich dan geconfronteerd met dezelfde huisvestingsschaarste als de gemeenten. Er zijn te weinig beschikbare woningen, ook met alle maatregelen die het kabinet tot nu toe al aankondigde.
Een probleem wat zowel de landelijke als de lokale overheid al jaren van tevoren had zien aankomen en nu wordt aan alles de schuld gegeven, behalve aan het feit, dat overheden zelf hieraan mee hebben geholpen door in het verleden te weinig woningen te bouwen in de sector tot zo’n €1000,—, maar wel toestemming te geven voor het bouwen in het onbereikbare deel voor een 80% van de bevolking. Integendeel in onze gemeente is zelfs de voorraad in de sociale sector verminderd met 2000, waardoor starters nu zelfs 17 jaar moeten wachten. Vreemd dan dat nu de gemeentes niet aan hun taakstelling vanuit de overheid kunnen voldoen betreffende statushouders. Ook alsof zij met hun aanwezigheid de schuld zijn van dit probleem, tenslotte was dit er ook geweest zonder hun. Rekent u zelf maar uit. In onze gemeente komen er ongeveer 500 woningen in het sociale gedeelte/jaar vrij. 80/500 x 17= is een goede 3 jaar korter. Dus dat betekent dat starters anders nog goed 13 jaar moeten wachten. Nog waardeloos! En tekenend voor een falend woonbeleid. Maar goed kletsen over niet-discrimineren, hoor! Hoe schijnheilig kun je zijn, op alle niveau’s!