Wie gaan er in al die nieuwbouwprojecten wonen? Amstelveners die nu nog op grimmige en eindeloze wachtlijsten staan maar ten dele. De gemeente denkt aan groei van nu rond de 90 duizend inwoners naar 100 of 125 duizend. Een grotere stad dus. Wethouder Floor Gordon van Ruimtelijke Ordening liet zich onlangs ontvallen dat als de nieuwbouw is gerealiseerd Amstelveen al rond de 100.000 zit.
Zij reageerde op onder meer de ChristenUnie, die het bij 100.000 wil houden en de tweede strategie van de gemeente (125.000 inwoners) eigenlijk geschrapt wil zien. Fractievoorzitter Bert de Pijper kreeg er de handen van de gemeenteraad niet uitbundig voor op elkaar.
Polder
Ooit droomde wijlen burgemeester Dirk Rijnders van een gemeente met 200 duizend inwoners. Dan moest desnoods de hele Bovenkerkerpolder maar worden vol gebouwd. Later werd die polder zo’n beetje heilig, de ongerepte groene long en ook in de rest van de gemeente moest die kleur zo ongeveer leidend blijven. Het CDA wilde destijds voornamelijk laagbouw en is kennelijk naar hoogbouw gedraaid, de VVD dacht aan een klein stukje van de Bovenkerkerpolder bebouwen, maar is daar nu van terug gekomen en GroenLinks (ooit tot een linkse coalitie met D66 behorend) verklaarde zich tegen de verdichting, die tegenwoordig weer een belangrijk speerpunt in het woonbeleid vormt. Veranderlijk als het weer is blijkbaar ook de politiek, wat door politici wel pragmatisch zal worden genoemd en in de ogen van de gewone burger geldt als opportunisme.
Bebouwde kom
Die verdichting moest overigens wel, want de gemeente heeft na de bouw van de laatste wijk (De Scheg) vrijwel geen grond meer beschikbaar. Men moet het als met per se bouwen wil vooral zoeken in de bebouwde kom dus. Grondverkopen aan bouwers legden de gemeente in het verleden trouwens geen windeieren, maar nu komt er toch een einde aan, wat natuurlijk ook gevolgen heeft voor haar financiën. Ook die realiteit dreef Amstelveen naar de overgang van ‘groeigemeente’ naar ‘beheergemeente’. Maar de laatste jaren lijkt de bestuur van de stad weer uit te zijn op groei. En daarom moet men behalve verdichten ook verhogen. Er kwam dus een hoogbouwvisie, opdat zoveel mogelijk appartementen worden gebouwd. Naast de bedrijfscomplexen dus, die óók ruimte vergen.
In en uit
Als B&W alleen de Amstelveense wachtlijsten wilden wegwerken, zou daar niet zoveel groei
in zitten, omdat jongeren nu angstvallig door een tekort aan woningen bij de ouders blijven wonen. De wethouders Floor Gordon en Rob Ellermeijer (Wonen) geven toe dat ook voor de regio (en mogelijk verder van huis) wordt gebouwd. Aan percentages voor wie men woningen laat verrijzen, wagen zij zich niet.
Er nu eenmaal geen hek om Amstelveen, weet Gordon. “En verhuisbewegingen de stad ‘in’ en ‘uit’ zijn van alle tijden zijn.”
Doorstroming
In het woonbeleid van de gemeenteraad en B&W is doorstroming een dogma waarop het gemeentelijke geloof is gevestigd. Dan denkt men onder meer aan ingezetenen die nu in sociale huurwoningen, daar eigenlijk teveel voor verdienen en naar de middenklasse moeten, waar zij veel meer huur moeten betalen of een huis kopen, waarvoor zij veelal geen hypotheek krijgen. De middeldure woning is een probleem, weet men in het raadhuis. Vandaar die in groten getale worden bijgebouwd. Maar het probleem is dat daar ook niet-Amstelveners in kunnen gaan wonen.
Woonwensen
Nou ja, er zijn ook veel verhuisbewegingen binnen de stad, meldt Gordon. “Veel mensen vinden het namelijk fijn wonen in Amstelveen en willen hier blijven, ook als hun woonwensen veranderen. Denk aan studenten die doorstromen vanuit een studentenflat naar een starterswoning, of vanuit een flat naar een eengezinswoning, bijvoorbeeld als ze gaan samenwonen of wat meer gaan verdienen, maar ook andersom als er sprake is van een scheiding.”
Zij ziet ook verhuisbewegingen van ouderen van een gezinswoning naar een seniorenflat. Maar grosso modo blijven dat allemaal binnenstedelijke verhuizingen, die dus geen oorzaak van de enorme groei van het inwonertal kunnen zijn. Iemand van Uilenstede die zich in een starterswoning vestigt, blijft Amstelvener.
Middensegment
De situatie dat bewoners van sociale huurwoningen (waarvan de coalitie het bestand niet wil uitbreiden) eigenlijk niet naar de duurdere middenklasse kunnen, is volgens Gordon wel verbeterd. Lang was dat niet goed mogelijk, geeft ze toe. “Daarom bouwen we nu al enige tijd met focus op dat middensegment.” Dat bevordert volgens haar de doorstroming naar betaalbare woningen in dat segment, omdat het aanbod er steeds groter wordt. “Naast het vergroten van het aanbod, maken we afspraken met ontwikkelaars en Eigen Haard over het actief aanbieden van die woningen aan mensen die hun huidige sociale woning willen verlaten. Daarmee doen we dus iets aan de woonwensen van onze inwoners en aan de wachtlijsten. Want bij iedere sociale woning die daarmee vrijkomt, kan er iemand van de wachtlijst af.”
Zelfbewoning
Rob Ellermeijer is het daarmee eens. “Het huidige woonbeleid, zoals ook uiteengezet in de in februari door de raad vastgestelde woonagenda, is erop gericht meer woningen beschikbaar te krijgen voor Amstelveners. Door meer te bouwen, te sturen met zelfbewoningsplicht (in nieuwbouw kan men geen huis kopen om het te verhuren, red) en door het woningtoewijzingsbeleid bij te sturen.”
Intussen moet ook hij wel toegeven dat Amstelveen niet alleen kan bouwen voor zijn eigen inwoners op wachtlijsten. “Amstelveen is een gewilde woonplaats”, zegt hij. Er zijn intussen ook jongeren uit Amstelveen die in Amsterdam of elders zijn gaan studeren en vervolgens weer terug willen naar hun de plaats waar zij zijn geboren en getogen, weet Ellermeijer. “Bijvoorbeeld op het moment dat zij kinderen hebben of krijgen.”
Druk op woningmarkt
Intussen wordt te pas en de onpas het internationale karakter van Amstelveen benadrukt. De 138 nationaliteiten die hier wonen, maken de stad tot een soort duiventil, want duizenden expats vertrekken jaarlijks en maken weer plaats voor nieuwelingen. En voor al die tijdelijke ingezetenen blijken er woningen te zijn. Housing companies rollen over elkaar heen om zaken te doen. De beperken zich voornamelijk tot de bestaande bebouwing, want in nieuwe woningen is zelfbewoning door de koper een vereiste. Aan de andere kant wil Amstelveen de vele duizenden mensen uit India, Japan en Amerika (om maar wat te noemen) ook niet kwijt, wat uiteraard een druk op de woningmarkt geeft. Die is trouwens heel lang geleden, toen het in zwang begon te komen het ene na het andere internationale kantoor met egards binnen te halen, door de toen nog bestaande PSP al voorspeld. Van dat internationale karakter van de stad wil ook Ellermeijer blijkbaar niet af. “Amstelveen is natuurlijk ook een plaats waar de nodige internationals (expats) een woning zoeken”, geeft hij toe. “De groei komt dus door verschillende invloeden. Maar ons beleid is er zeker niet gericht te bouwen voor mensen van buiten van Amstelveen.”
“Doorstroming voor de scheefwoners” . Kijk, ik ben een scheefwoner en kan een €850,— betalen, maar daar kan ik hoogstens een 1 kamerappartementje voor krijgen, als ik het al kan krijgen. Nu woon ik in een 3 kamerappartement na 23 jaar wachten. Mag ik? Dat hele systeem van soc woningbouw klopt gewoon niet! Er moet gewoon nog een laag bijkomen van €730,— tot een €950,— ongeveer met een jaarinkomen wat weer boven de €35.000 ligt. Voor expats zou ook veel meer een soort long stay hostels gebouwd kunnen worden. Een heleboel zijn namelijk na 2 of 3 jaar weer vertrokken.
En dan dat gejammer over te weinig bouwgrond. Nou, als ik zie wat er ook de laatste paar jaar aan stadsvilla’s zijn verrezen, dan denk ik dat daar ook enkele honderden appartementen gebouwd hadden kunnen worden en dan hoeven het niet eens zulke steenkolossen te zijn zoals men nu van plan is bij de Newa. Ook zou men het aantal ouderenappartementen in alle sectoren kunnen opschroeven. Er zijn op dit moment genoeg alleenstaande ouderen die willen downsizen, maar het niet doen omdat ze daar financieel op leeg lopen.