Volgens burgerraadslid Wil Roode van de SP ontmoedigt de gemeente aanvragen voor bijstand en wordt dat beleid door de uitbraak van Corona pijnlijk zichtbaar. Haar fractie is al jarenlang alert op misstanden bij de afdeling Werk en Inkomen, zegt ze. “Bijstandsgerechtigden kloppen geregeld aan bij de SP-hulpdienst voor ondersteuning, omdat zij niet weten waar zij aan toe zijn.”
Door de Corona uitbraak is het aantal bijstandsaanvragen verdubbeld en bij veel gezinnen de nood hoog. “Het is ronduit schokkend om te zien dat met dit beleid de Participatiewet, die toch al geen schoonheidsprijs verdient, met voeten wordt getreden”, zegt Roode. Ze herinnert er aan dat wethouder Marijn van Ballegooijen (PvdA) onlangs naar buiten bracht dat de gemeente niet zonder meer 90% voorschot op een bijstandsuitkering binnen vier weken mag verstrekken. De gemeente verbindt voorwaarden aan zo’n voorschot en dat is naar haar mening in strijd met de wet. “De bedoeling van een voorschot is nu juist mensen die in afwachting zijn van een besluit op hun bijstandsaanvraag niet hoeven te verhongeren en hun boodschappen kunnen blijven doen. De wethouder draait de zaken om en wil pas een voorschot geven als duidelijk is of een uitkering wordt toegekend.”
‘Maatwerk’
Zowel Roode (die bij een raadscommissie hoort maar niet bij de gemeenteraad) als raadslid Marina Casadei staan sceptisch tegenover het zogenaamde ‘maatwerk’ van de gemeente. Dat woord staat in het collegeprogramma, wordt door de coalitie ook veel gebruikt, maar is volgens hen een holle kreet. “Dit Amstelveense ‘maatwerk’ gaat hier hand in hand met het overtreden van de Participatiewet,” vindt Roode.
Verplichting
Volgens haar moet het college zich houden aan de wet en niet pas als alle benodigde
informatie binnen is op het gemeentehuis, zodat afhandeling snel kan, daar nog eens acht weken over doen. “Een termijn die het college ook nog eens mag verlengen.” Volgens haar moeten B&W wel binnen acht weken een besluit nemen over de bijstand, maar heeft dat niets de maken met het verstrekken van een voorschot binnen vier weken na de eerste dag van aanvraag. “Dat staat gewoon in Artikel 52 van de Participatiewet”, zegt Roode.
Digitaal
Bijstandsuitkeringen kunnen volgens haar ook digitaal worden aangevraagd, in tegenstelling tot wat de wethouder zei in een informatieve meeting voor raadsleden. Fractievoorzitter Patrick Adriaans vroeg toen waarom dat dan in andere gemeenten wel kan. Doordat Van Balleggooijen digitale aanvraag van bijstand via Werk.nl weigert staan aanvragers naar de mening van de SP van meet af aan al met een-nul achter. “Het zogenaamde maatwerk bestaat blijkbaar uit het sturen van een e-mail door aanvrager naar de gemeente om daarna te worden gebeld door een ambtenaar die de vragenlijst mondeling afwerkt.”
Rechten
Naar haar mening hebben mensen in de bijstand ook rechten en niet alleen plichten. Bij een telefonische afwijzing krijgt men volgens haar geen besluit op papier, zodat geen bezwaar kan worden aangetekend. “Dat kan immers niet op basis van een telefoongesprek. Hiermee wordt het recht om een bewaarprocedure te starten onthouden. B&W ontnemen hiermee ook een grondrecht van iedereen al op de eerste dag van de aanmeldingsprocedure. En de eis dat de benodigde informatie binnen moet zijn om daarna pas een besluit te kunnen nemen om over te kunnen gaan tot snel afhandelen is echt flauwekul.”
Drogredenen
De wethouder voert allerlei drogredenen aan om het ontmoedigingsbeleid met betrekking tot bijstandsaanvragen te rechtvaardigen, zegt ze. Volgens haar is een van die drogredenen dat hij eerst zou willen onderzoeken of het digitaal aanvragen van een uitkering mogelijk is. Roode: “Onzin, want het gaat, zoals hij natuurlijk weet, om het omzetten van een knop. Het is via Werk.nl eenvoudig te regelen. Gek genoeg mogen mensen wel hun stukken digitaal aanleveren. Hij verschuilt zich achter een zogenaamd onderzoek waardoor bewust mensen het recht op de eerste dag-melding wordt onthouden.”
Laag
Veel bewierookt maatwerk, waarin Amstelveen sterk zou zijn, is een lachertje, zegt ze. “Mensen die het al moeilijk hebben willens en wetens verder in het financiële moeras laten wegzakken is onmenselijk en heeft niets met maatwerk van doen.” Roode vindt dat het ongeschreven beleid is dat ambtenaren zoveel mogelijk aanvragers telefonisch afserveren om het aantal bijstandsaanvragen zo laag mogelijk te houden. “Laag houden betekent kassa voor de gemeente. Geld in de pot algemene middelen.”
Aanvraagformulier
De SP heeft het aanvraagformulier Bijstand op haar website (https://amstelveen.sp.nl/)geplaatst, zodat die voor iedere aanvrager het kan downloaden. Ook is instructie op de website te vinden over wat men moet doen om gemeentelijke weigering te voorkomen het voorschot van 90% binnen vier weken over te maken na deze eerste dag melding. “Die ingangsdatum is heel belangrijk omdat dan de feitelijke uitkering gaat lopen en het daarbij behorende voorschot.”
