“Kerkbrand in organisatie gemeente’

De brand die de Urbanuskerk in Bovenkerk vorig jaar goeddeels verwoestte, heeft een dieper liggend probleem met gemeentelijke organisatie bloot gelegd. Dat betoogden althans diverse oppositiepartijen woensdag in de raadscommissie Algemeen Bestuur en Middelen (ABM), die het rapport van de Inspectie Justitie en Veiligheid besprak.

Overigens putten na een reactie van burgemeester Bas Eenhoorn

dezelfde partijen zich uit in excuses maken voor mogelijke beschuldigingen aan het ambtelijke apparaat, waardoor kritiek daarop goeddeels werd ingeslikt.  Alleen fractievoorzitter Martin Kortekaas van GroenLinks ging in dat laatste niet mee.

Lappendeken

Een probleem bij het blussen

was destijds dat brandkranen

niet waren te vinden en het pas een uur na uitbreken ervan kon beginnen.  Coördinerend inspecteur drs. Anton Dorst van de Inspectie gaf een toelichting op het rapport, resultaat van een  door de burgemeester en de brandweercommandant gevraagd onderzoek. Een van de conclusies was dat er wel 370 meldingen van gebreken aan die kranen aan de verantwoordelijke gemeente waren, maar dat daarmee niets is gedaan. Er bestaan wel formele afspraken over de bluswatervoorziening met onder meer waterleverancier Waternet, PWN en brandweer, maar dat is volgens Dorst een ‘verouderde lappendeken’.

Essentieel

De aansturing bij de gemeente door het management is niet

goed, betoogden onder anderen Bert de Pijper van de ChristenUnie, Kortekaas (GroenLinks), Ruud Kootker (Burgerbelangen) en Patrick Adriaans (SP). Voorzitter Paul Feenstra (VVD) leek daar niet van gediend, vond dat men bij blussen van de brand sec moest blijven en geen bredere verbanden aansnijden. Vooral

toen De Pijper de ICT-problemen als voorbeeld van gebrek aan sturing door het management bij de gemeentelijke organisatie erbij haalde. “Het is juist essentieel dat wij de organisatie in zijn geheel bekijken”, zei Patrick Adriaans van de SP. Daarom is in een brief aan de raad de melding dat B&W zich ‘herkennen in de aanbevelingen’ uit het rapport, wat mager, vond Kootker. Het rammelde bij die brand aan alle kanten, maar de oorzaak daarvan kon wel eens in de processen van de hele organisatie van de gemeente liggen, betoogde hij. Wat hem opnieuw op een reprimande van de voorzitter kwam te staan. Kootker tegen hem: “U ben degene die het debat kort sluit.”

Uitzondering?

Na een uitvoerig antwoord van de burgemeester (“wij staan

achter onze mensen’) en daarop volgende excuses van de meesten die de oorzaak van het niet vinden van de brandkranen bij de Urbanusbrand in de ambtelijke organisatie hadden gezocht, bleef de kritiek van Kortekaas over. De burgemeester had de raad een stroomdiagram getoond over wie er bij branden verantwoordelijk is enzovoort. Er is door de gemeente een ‘regisseur brandkranen’ benoemd. Maar intussen kreeg volgens Kortekaas de gemeenteraad als antwoord dat men geen antwoord krijgt op de vele vragen die er leven. “Het lijkt er een beetje op dat die brandkranenkwestie een uitzondering is, maar de vraag rijst hoe andere zaken dan zijn geregeld.”  En hij vroeg zich ook af of B&W wel excuses hebben gemaakt in de richting van Bovenkerkers, wat de burgemeester – na het vele malen toegeven dat de zaken bij de gemeente niet op orde waren en het onderzoek – een beetje overbodig vond.

Concreet

Van de coalitiepartijen (VVD, D66 en PvdA), die zich verder nogal op de vlakte hielden, zei Esther Veenboer van de PvdA dat het rapport over een uitermate ernstige kwestie ging en zij vroeg welke concrete acties de gemeente heeft uitgevoerd om herhaling te voorkomen. Aan risico’s is volgens haar niet te ontkomen, maar die kunnen wel zo klein mogelijk worden gemaakt.

Kootker herinnerde er aan dat pas na een eerdere uitbarsting van GroenLinks de gemeenteraad per brief van B&W te horen kreeg dat die volledig verantwoordelijk zijn. En in dat verband vroeg Kortekaas zich af waarom er juist rond de brandgevoelige kerk niet veel brandkranen zijn te vinden. Hij betwijfelde of die brand een incident is geweest in een verder goed lopende organisatie.

Herijken?

Ook Pier Rienks van het CDA had kennelijk die twijfel. “Moet de

gemeente niet meer processen gaan herijken?” vroeg hij. Een conclusie van het rapport is, zei  De Pijper, dat de gemeentelijke regelgeving ten aanzien van bluswatervoorzieningen is verslonst. “Zitten er geen weeffouten in de ambtelijke organisatie en is daar geen onvoldoende sturing door het management? Dat wist in dit geval blijkbaar niet wat er op de werkvloer gebeurde”, zei hij. “Maar ook bij ICT ging het mis in de gemeentelijke organisatie. Het is de tweede keer dat het management faalt. Wat doen B&W hier aan? Er is blijkbaar geen systeem voor monitoring. En dat wreekt zich niet alleen bij de bluswatervoorziening.”

Niets gedaan

Veel andere fracties sloten zich bij zijn, later dus door excuses verminderde, kritiek aan. Intussen bleek ook uit het door Dorst toegelichte rapport dat rond de brand de sturing bij de gemeente absoluut onvoldoende is geweest. “U zou er de burgemeester op kunnen aanspreken dat er verder met de meldingen van gebreken bij brandkranen niets is gedaan.”

De burgemeester trok namens de gemeente wel het boetekleed aan, maar betoogde dat nadat het falen bij de brand was aangetoond en ‘geen seconde’ is gewacht met allerlei acties, waaronder het gelasten van een onderzoek. “Wij nemen deze zaak zeer serieus en er is geen enkele reden te veronderstellen dat wij die van onze kant zouden relativeren.” Er is overigens volgens hem niet gebleken dat in Amstelveen dat door gebrek aan brandkranen branden uitbraken.