Werk van wijlen fotografe Kati Horna is van 3 maart tot en met 30 juni te zien in het Cobra Museum. De in 1912 in Hongarije als Katalin Deutsch Blau geboren Horna legde tal van grote omwentelingen in de twintigste eeuw vast. Zij was een geëngageerde fotografe en overleed in Mexico in 2000.
Haar overtuiging bleek uit haar werk, waarmee zij bijdroeg aan haar politieke idealen. Tegelijkertijd wilde zij als vrouw een onafhankelijk leven kunnen leiden. Na grote overzichtstentoonstellingen in Mexico-Stad, Madrid en Parijs wordt Horna nu voor het eerst in Nederland oeuvrebreed getoond.
Mexico
In oktober 1939 verliet zij per schip de haven van Le Havre, met bestemming New York. Sinds het uitbreken van de Spaanse Burgeroorlog in 1936 steunde zij de Spaanse Republiek. In Mexico kreeg zij het staatsburgerschap en daar bleef zij tot haar dood toe wonen. Horna’s vlucht naar Mexico is een van de vele omzwervingen die zij in haar leven maakt.
De onrust in haar geboorteland Hongarije vormden haar als fotograaf. Haar verblijf in Berlijn in 1931 is eveneens bepalend. Niet alleen door de dreiging van Hitlers bewind, maar ook door haar kennismaking met bekende fotografen uit de Hongaarse fotografie zoals Robert Capa (waarmee ze een levenslange vriendschap opbouwt), László Moholy-Nagy en Simon Guttman. Uiteindelijk werd de dreiging van de opkomende nazi’s te groot, verliet ze Berlijn en ging ze terug naar Boedapest, om er een privéopleiding bij de destijds bekende fotograaf József Pécsi te volgen
Betrokkenheid
Door haar betrokkenheid bij onderwerpen, die zij verhief boven artistieke sterallures kreeg zij grote bekendheid bij een breed publiek. Het bewind van de fascistische Hongaarse dictator Miklós Horthy dwpng Horna in 1933 naar Parijs te vertrekken. Daar ontwikkelde ze zich verder als fotograaf, en legde ze met een geheel eigen gevoel voor ironie en poëzie, de straten en cafés vast. De geboortestad van het surrealisme stimuleert haar voorkeur voor dichterlijke en geënsceneerde beelden.
Propaganda
Vooral door een propagandaopdracht van de Spaanse republikeinse overheid kreeg zij grote bekendheid. Ze fotografeerde tussen 1937 en 1939 de Spaanse Burgeroorlog. Als een van de weinige vrouwen aan het front bracht ze de republikeinse troepen in beeld die tegen de dictator Franco vochten. Vooral de gevolgen van de oorlog op het dagelijks leven, in het bijzonder dat van vrouwen en kinderen, wekten haar interesse.
Horna werd redacteur van het Spaanse tijdschrift Umbral, waar ze echtgenoot José Horna leert kennen. Samen met hem vertrok ze na het einde van de burgeroorlog naar Parijs.
Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in 1939 vluchtte zij met haar man naar Mexico, waar ze haar fotografiecarrière vervolgde. De kunstenaarsgemeenschap in dat land verwelkomde de Europese intellectuele migranten met terughoudendheid. De kijk op kunst van de nieuwkomers stond ver af van de Mexicaanse kunst, waarin nationale trots een grote rol speelde. Desondanks werd Horna één van de meest actieve fotografen van de stad, van wie foto’s rijkelijk gepubliceerd zijn in kranten en tijdschriften als El arte de cocinar, Seguro Social, Mexico This Month, Tiempo, S.nob en Diseño.
