“Misschien is er te vurig gebeden”, grapte met een zuur gezicht een Bovenkerker. Hij en veel ramptoeristen kwamen naar Bovenkerk, de ‘Parel aan de Poel’, om te zien wat er precies van de zaterdagavond door brand goeddeels verwoeste Urbanuskerk was overgebleven.
Burgemeester Bas Eenhoorn en de brandweercommandant hebben inmiddels een onafhankelijk onderzoek gelast naar de brandbestrijding. Het lijkt er namelijk op dat bij aankomst de brandweer niet meteen de waterpunten vond, omdat daar groen overheen was gegroeid, waardoor het blussen traag op gang kwam.
De wethouders Floor Gordon, Herbert Raat en Marijn van Ballegooijen waren zowel zaterdagavond als zondag bij de kerk en spraken met veel parochianen en andere Bovenkerkers. Maandag trekt het college van B&W naar Bovenkerk om samen met inwoners te spreken over hoe nu verder. Ook de komende dagen doen zij dat. Onder meer spreken B&W in het Noorddamcentrum, tegenover de kerk, met bewonersvereniging en kerkbestuur. Het gaat dan over tal van onderwerpen, onder meer over een vervangende ruimte voor de missen.
Verkocht
De Heilige Geestkerk aan de Lindenlaan is verkocht en het geld ging, samen met allerlei subsidies en donaties, in de restauratie van het Rijksmonument zitten. Mogelijk is de projectontwikkelaar die de Heilige Geestkerk wil slopen en op die plek huizen bouwen bereid nog enige tijd onderdak aan de parochianen te verlenen. “Dat zou een fantastische geste zijn”, zegt Raat. “Ik denk ook aan uitvaarten en zo. Op dit moment mag niemand in de Urbanus komen. Het is een drama voor Amstelveen.”
Toren
Sommige bewoners kunnen nog niet in hun eigen woning slapen, omdat die te dicht bij de kerk staat en niet zeker is of alle bestanddelen ervan op hun plaats blijven. “Gisteravond om twaalf uur was nog niet zeker of de toren om zou vallen, maar zover is het gelukkig niet gekomen”, zegt Raat.
De komende dagen wordt de Noorddammerweg afgesloten voor verkeer. De bus rijdt gewoon volgens schema. De gemeente roept op niet met de auto naar het gebied te komen. Zondag reden in beide richtingen enorm veel auto’s, die daar voor overmatige drukte en files zorgden.
Druk
Onderzocht het optreden van brandweer en gemeente. Het onderzoek is onder meer gericht op de watervoorziening. Volgens veel bewoners was de waterdruk aanvankelijk bij het blussen te laag. Overigens heeft Herbert Raat geen kritiek op de brandweermensen die hij naar zijn zeggen zag vechten voor het behoud van zoveel mogelijk van de kerk. “Ik heb daar grote bewondering voor”, zegt hij. Volgens hem snijdt de brand, beeldbepalend voor Bovenkerk, door de Amstelveense ziel. Zondagmiddag zou er een concert zijn op het nieuwe orgel van de kerk, waarmee min of meer de officiële opening na de restauratie zou plaatsvinden.
Gebed
Intussen bleek ook in Bovenkerk de een zijn dood de ander zijn brood te zijn. Het terras van het tegenover de kerk gelegen restaurant Silversant zat vol extra publiek. In de meeste kerken van Amstelveen is zondagmorgen gebeden voor de parochianen en het kerkbestuur van de Urbanus. In de evangelische CAMA-gemeente bad voorganger dr. Marco Wittenberg voor de ‘broeders en zusters’ van de parochie in Bovenkerk, die op dat moment bijeen kwamen in het Noorddamcentrum.
Goed verzekerd
De gerestaureerde kerk is volgens een bestuurslid van de Stichting Vrienden van de Bovenkerkse Urbanus goed verzekerd. Dat zou een deskundige van de verzekeraar hebben bevestigd. Even werd door sommige Bovenkerkers gevreesd dat in verband met het orgelconcert haspels met snoeren verbonden waren met stopcontacten, maar daarvan is geen sprake volgend de stichting. “Wij hebben juist voor directe aansluitingen gezorgd, zodat er geen losse snoeren nodig zijn. Juist om de veiligheid.”
Hopen
De oorzaak van de brand is naar alle waarschijnlijkheid kortsluiting in een meterkast. Op haar site meldt de stichting: ‘Op zaterdag 15 september is onze Urbanuskerk door brand grotendeels verwoest. Wij kunnen op dit moment alleen maar hopen op een zo goed mogelijk herstel. Ook daar zullen wij als stichting alles aan en voor doen.”
In de gemeenteraad bestaat waardering voor de wijze waarop het college van burgemeester en wethouders zich opstellen. “Ik vind het toch wel goed dat B&W zaterdagavond om 09.00 uur al met parochianen en kerkbestuur om de tafel zaten om te spreken over wat er nu moet gebeuren”, zei Bert de Pijper van de ChristenUnie.
Ik lees: “De oorzaak van de brand is naar alle waarschijnlijkheid kortsluiting in een meterkast”.
Dat was ook al het geval bij de brand in restaurant Aan de Poel. Ik hoor en lees dit vaker in de media.
Niet echt bemoedigend als we van onze overheid (geforceerd versneld) van de organische brandstoffen af moeten en over moeten gaan schakelen op o.a. electrisch.
Laten we hopen dat er over een paar jaar weer een prachtig gerestaureerde Urbanus staat.
Behalve een tragische ramp en een groot verlies is het weer zo’n raar Amstelveens verhaal die vragen oproept die waarschijnlijk niet beantwoord zullen worden.
Meterkasten dienen immers juist om kortsluiting te voorkomen. Wie heeft dat geïnstalleerd? Hoe zat het met zekeringen, aardlekschakelaars en meer van die dingen waar ik geen verstand van heb maar waar ik wel op vertrouw?
Er was niet voldoende bluswater terwijl de Uranus vlak naast De Poel staat.. Wordt de waterdruk van aansluitingen voor brandstrijding niet regelmatig gecontroleerd en is er geen signaal als die te laag is? Was er geen sprinkler installatie zoals in ieder openbaar gebouw? Houdt de brandweer wel voldoende oefeningen?
En waarom geen blushelicopter zoals ook bij bosbranden wordt ingezet? Daarmee kan een enorme bak water in één keer worden gestort. Opnieuw laden kon dichtbij in De Poel. Water genoeg.
En wat de eventuele herbouw betreft (10 miljoen euro?): Een goed onderhouden ruïne kan ook heel mooi zijn.
Hoe dan ook, dit had nooit mogen gebeuren bij een gebouw dat recent geheel gerestaureerd was, met – naar men mag aannemen – moderne materialen en installaties en volgens de nieuwste voorschriften. Een diepgaand onderzoek is om veel redenen gewenst.