Op woensdag 8 januari (20.00 uur) houdt Luc Panhuysen de Elsrijklezing over de eerste Nederlandse democraat, Jan Derk van der Capellen. Door hem begon de democratie in Nederland, zegt Panhuysen. De lezing wordt gehouden in Huis Elsrijk aan de Graaf Aelbrechtlaan 138 (naast gebouw van het Apostolisch Genootschap).
De Slag bij Amstelveen op 1 oktober 1787 was een van de laatste militaire stuiptrekkingen in de strijd tussen de patriotten en de oranjegezinden. Het ging om de democratie tegenover de absolute macht van de stadhouder, meldt het Stadsdorp Elsrijk.\
Jonker
De inspirator van de patriottische of democratische beweging was de Overijsselse jonker Jan Derk van der Capellen (1741-1784). Hij vond dat stadhouder Willem V te veel te vertellen had en weinig rekening hield met wat de burgerij wilde. In zijn beroemde pamflet ‘Aan het Volk van Nederland’ (destijds anoniem verspreid) uit 1781 houdt hij het eerste vurig betoog voor vrijheid en gelijkheid. Hij introduceerde de ideeën van de Amerikaanse grondwet van 1776 in Nederland en sprak over grondrechten nog vóór de Franse Revolutie van 1789. Hij was volgens Panhuysen lang voor Thorbecke de grondlegger van mensenrechten in Nederland.
Luc Panhuysen
Historicus Luc Panhuysen groeide op in Amstelveen en studeerde geschiedenis in Groningen. Hij was journalist, onder meer van Het Parool, en is de auteur van een reeks boeken over de zeventiende en achttiende eeuw in Nederland. Hij schreef onder meer De Ware Vrijheid (over de gebroeders De Wit), Oranje tegen de Zonnekoning (over stadhouder Willem III en de Franse koning Lodewijk XIV) en Het monsterschip Over Maarten Tromp in 1639). Zijn boek Rampjaar 1672 is een moderne klassieker. Vier van zijn boeken stonden op de shortlist van de Libris Geschiedenis Prijs. Zijn laatste boek De Burger Baron gaat over de rol van Jan Derk van der Capellen in de eerste democratische beweging in Nederland rond 1780.
