Begroting geeft crises weer

Met, zoals al jaren gebruikelijk, de fractie van de SP tegen nam de gemeenteraad woensdagavond de programmabegroting voor volgend jaar aan. Het college van burgemeester en wethouders voert volgens de SP een op een fout systeem gebaseerd programma uit, zei fractievoorzitter Patrick Adriaans, die onder meer het woon-, minima- en duurzaamheidsbeleid hekelde. Maar ook ter rechterzijde was er kritiek. Fractievoorzitter Yaron van Koningsveld van Belang van Nederland (BVNL) vond, overigens om andere redenen net als de SP, dat de Amstelveense politiek lijkt op wat in Den Haag gebeurt. Hij constateerde dat de coalitie daar goeddeels hetzelfde is als in Amstelveen (met VVD en D66 als grootste partners).

“Als wij naar de begroting kijken dan zien wij daar geen oplossing voor de woningnood voor Amstelveners, geen oplossing voor de pijn van het Amstelveense MKB door de inflatie en exorbitant hoge energieprijzen, die buiten proportie zijn en een enorme negatieve impact hebben om de Amstelveense samenleving”, Van Koningsveld. “Wel enorme bedragen die de praktisch onhaalbare energietransitie overal aan koppelen.”

Systeemfalen

 Adriaans noemde een paar voorbeelden die naar zijn mening het falende systeem bewijzen. “In het sociale domein werken we nog steeds met aanbestedingen, bij het leerlingenvervoer zagen we al de risico’s.” Bij de re-integratie maken volgens hem bedrijven winst over de ruggen van kwetsbare mensen, door ze te laten werken voor 15 cent per uur zonder uitzicht op een betaalde baan. “Het kost ons nog steeds geld want ze blijven in de uitkering.” Adriaans zei ook dat het college nu weliswaar inzet op zelfbewoningsplicht, maar er vooral woningzoekenden zijn in het sociale segment. En hij stelde vast dat de energie voor elektrische auto’s in Amstelveen 70% duurder is dan in Haarlem (29 tegenover 49 cent per kilowattuur). “Weer een voorbeeld dat overheden, dus ook de gemeente, regie moeten pakken en marktwerking geen oplossing voor alles is.” En ook voor de nieuwbouw in De Scheg en Legmeer had hij weinig goede woorden over. “Hier zien we dat het verabsoluteren van eigendomsverhoudingen en individueel eigendom altijd boven collectief belang stellen het nodeloos ingewikkeld maakt”, vond Adriaans. Volgens hem kneller de gemaakte afspraken zowel landelijk als lokaal en hij vond het tijd worden voor een fudamenteel debat daarover in de gemeenteraad. “Wij missen de wil tot fundamentele verandering.” Hij zei ook dat de plaatselijke regeribg niet meer is dan ‘de som der delen’, omndat een gedeelde visie ontbreekt.

Vergadermodel wringt

Eigenlijk is geen factie achteraf gelukkig metbde wijze van vergaderen die de gemeenteraad zich heeft aangemeten. “Dat mag de raad. Inclusief de SP, zich aanrekenen”, zei Adriaans. Het nieuwe model zou tot meer debat op hoofdlijnen leiden, maar dat doet het niet, zodat een grondige evaluatie en allerlei aanpassingen nodig zijn. Die mening deelde VVD-raadslid Jet Smit (foto) min of meer. Ze zei in haar algemene beschouwing dat de gemeenteraad ‘onbedoeld’ toch langzaam maar zeker uit zijn positie is geraakt. “Daarbij is het voor de pers in dit systeem heel erg moeilijk om hun werk naar behoren te kunnen doen. Kees Noomen, onze fractievoorzitter, zou waarschijnlijk gezegd hebben: “Het wordt hier langzamerhand Beijing aan de Amstel”.

Keuzes

Overigens moeten er volgens wethouder Adam Elzakalai van Financiën nu wel keuzes worden gemaakt tgussen wat de gemeente nog wel en wat niet meer financieel kan doen. Amstelveen blijft nog wel een rijke gemeente, maar de bomen groeien nu eenmaal niet tot in de hemel. Smit was het daarmee eens. Zij vond dat werken meer moet lonen dan allerlei regelingen. “We moeten wel het hoofd koel houden en proberen ons niet te veel te laten meeslepen in de waan van de dag”, waaeschuwde ze. “Het onmiddellijk de portemonnee willen trekken bij problemen is wat ons betreft vaak te veel een Pavlov reactie en gaat soms volledig voorbij aan de eigen verantwoordelijkheid van mensen. We moeten mensen empoweren en niet te veel afhankelijk maken. Wij geloven oprecht dat er in alle inkomensgroepen meer fulltime moet worden gewerkt. En dat meer gewerkte uren meer inkomen moet opleveren.” Ze constateerde dat Nederland koploper part timen in Europa is en dat het – zeker in Amstelveen – anders moet. “De VVD ziet daarom meer in bijvoorbeeld een full-time bonus in wat voor vorm dan ook, dan in extra toeslagen, dat moge duidelijk zijn. Minister Wiersema heeft vorige week voor het onderwijspersoneel daar al een voorzet voor gedaan.” En de gemeente moet de komende jaren nog wat extra vlees op de botten kweken door de risicobuffer, zeg maar de gemeentelijke spaarpot, in fases op te hogen van €15 naar €20 miljoen, vond Smit. De opvang van vluchtelingen uit Oekraïne heeft volgens haar namelijk laten zien hoe snel 20 miljoen eigenlijk op kan raken. “Daarbij komt ook dat we nu nog geen enkel idee hebben van wat er vanaf 2026 / 2027 op ons af komt. Sparen vooraf, voorzichtig zijn met investeren en inzetten op kwaliteit boven kwantiteit is wat ons betreft voor de komende periode “the way to go”. Daarmee kunnen we onze burgers, ondernemers en instellingen blijven helpen wanneer dat nodig is.”

Debet

 Volgens Van Koningsveld is het niet verwonderlijk dat er bij verkiezingen een lage opkomst is. Het volk voelt zich naarv zijn mening geenszins vertegenwoordigd. En in Amstelveen wordt klakkeloos door de coalitie naar zijn mening gekeken naar wat Den Haag wil. “Toen wij in de raad kwamen, werd ons duidelijk gemaakt dat Amstelveen een nette stad is waarin de lokale politiek raadsbreed het beste voor heeft met de belangen van Amstelveen en haar inwoners. Dat het politieke debat niet zoals in Den Haag zich richt op de persoon maar juist op de inhoud. Wij van BVNL Amstelveen draaien als kersverse politici pas kort me in de lokale politiek in Amstelveen maar zien nu al dat het exact zo gaat als in Den Haag.” Daarom is de politiek zelf volgens BVNL debet aan de kloof tussen haar en de burger.

Natuur

De onzekerheid over de toekomst was volgens GroenLinks in de behroting te weinig tot uiting gekomen. GL-raadslid Stieneke Kruijer vond dat de risico’s nauwelijks aandacht kregen. “Na die inleidende waarschuwende woorden wordt veel tekst besteed om ons gerust stellen. ‘ We hebben genoeg reserve.’ Het klinkt als: Gaat u rustig slapen.” Intussen staan duurzaamheid en betaalbare woningen bij GroenLinks centraal. En die duurzaamheid heeft alles met het klimaat te maken, in haar visie. “Dat betekent hard werken aan klimaatadaptieve maatregelen, zorgen voor behoud biodiversiteit, de natuur waarderen voor het NatuurZijn, dus niet per se als middel voor economisch gewin. Nadenken over het onderscheid dode en levende natuur; tussen object en subject.” Terwijl de VVD nog altijd een recreatief gebied met een stadsstrand aan de Noordelijke Poeloever wil, waar overigens het water niet geschikt ius om in te zwemmen, verzet GroenLinks zich fel tegen horeca in het gebied. “Als gemeente laten zien dat je ook zonder consumeren fijn kan wandelen en genieten”, zei Kruijer, die daarover een motie aan de regen van moties (waarmee elke partij zich op de kaart wilde zetten) toevoegde, die overigens door de gemeenteraad werd verworpen. GL vond dat boven alle commercie in de uitwerking van een nieuwe gebiedsvisie moet worden uitgegaan van een ‘natuurinclusieve en klimaatadaptieve’ basis en een stedelijk karakter wordt vermeden.

Amstelland Bos

Fractievoorzitter Harmen van der Steenhoven van D66 zag vooral iets in een Amstelland Bos. Ook hij het over een coalitieplan voor een nieuw fonds ‘groen, water en recreatie’. Daaruit wilde Amsterdam volgens hem graag geld hebben. Maar het nieuwe fonds is ingesteld voor nieuwe vormen van groen, water en recreatie, zei Van der Steenhoven. “Ik heb het dan bijvoorbeeld over een nieuw bos in Amstelveen-Zuid of groene schoolpleinen. Maar zeg ik richting de collega’s in Amsterdam: met ons valt wel te praten.”

Hij riep wethouder Gordon (ook D66) op de gesprekken over onderhoud en beheer van het bos te verplaatsen naar een gemeenschappelijke regeling. “Zodat niet alleen de inwoners van Amstelveen en Amsterdam gaan bijdragen, maar ook die van bijvoorbeeld Aalsmeer, Ouder-Amstel en de Haarlemmermeer. Want ook die inwoners maken gebruik van het bos.”