Gedeputeerden Staten van Noord-Holland hebben het Faunabeheerplan (FBP) Ganzen 2025-2031 goedgekeurd, waarin o.a. staat dat er minder ganzen moeten blijven om de vliegveiligheid rondom Schiphol te verbeteren. Het plan is gebaseerd op gegevens die de Faunabeheereenheden Flevoland, Noord-Holland, Utrecht, Zeeland en Zuid-Holland hebben verzameld, samen met wetenschappers en deskundigen uit de praktijk.
Hiermee wordt voor het eerst over provinciegrenzen heen gekeken als het gaat om faunabeheer.
Risico groeit
De schade door de ganzenpopulatie in Noord-Holland is de afgelopen 20 jaar explosief gestegen. Hoewel van nature trekvogels, blijven steeds meer ganzen het hele jaar door in Noord-Holland. De overzomerende ganzen worden ‘standganzen’ genoemd, waarvan er momenteel zo’n 150.000 leven in de provincie. Dit aantal verdubbelt in de winter met de komst van trekganzen uit andere landen. De grote aantallen ganzen leiden tot problemen als schade aan landbouwgewassen, overbegrazing in natuurgebieden en risico’s voor het vliegverkeer. Noord-Holland keert jaarlijks vele miljoenen aan schadevergoedingen uit aan boeren en zoekt naar manieren om schade en kosten te beperken. Het ganzenbeheerplan gaat in eerste instantie om preventieve maatregelen, zoals weren met afrasteringsnetten of verjagen met knalapparaten. Als dit soort maatregelen onvoldoende effect hebben, komen ook dodelijke maatregelen in beeld.
Gerichte aanpak
Volgens gedeputeerde Jelle Beemsterboer heeft het ganzenbeheer de laatste jaren de hoeveelheid ganzen beperkt. “Dat is goed nieuws, maar de populatie ganzen daalt nog niet. We doden nu zo’n 55.000 ganzen per jaar, waarmee de populatie stabiel, maar veel te hoog blijft. We willen toe naar een situatie waarbij we jaarlijks veel minder ganzen hoeven te doden en de populatie ganzen op een laag niveau beheren. Om de schade de komende jaren fors te verminderen is een goed gecoördineerde samenwerking tussen de FBE, boeren, jagers, wildbeheereenheden en terrein beherende organisaties van groot belang. Al deze partijen hebben namelijk een belangrijke rol in deze gezamenlijke opgave.” De meeste schade en risico’s worden veroorzaakt door de vele grauwe ganzen, die het hele jaar in Noord-Holland blijven. In het nieuwe plan wordt daarom flink ingezet op het verkleinen van deze populatie. Op die manier worden preventieve maatregelen, zoals verjagen met lasers of honden, na enkele jaren weer effectiever. De ganzen worden bij populatiereductie gedood door ze te schieten of door ruivangsten.
Vliegveiligheid
Ganzen vormen ook een risico voor de vliegveiligheid. Daarom richt het plan zich specifiek op het weren van ganzen binnen een straal van tien kilometer rond Schiphol. Daarbuiten wordt de populatie verkleind om het risico te beperken dat er vliegtuigongevallen ontstaan als ganzen in de motor vliegen.
Voedselverspilling
In het plan staat ook de ambitie ervoor te zorgen dat gedode ganzen ook gegeten worden. Gedeputeerde Beemsterboer: “Dat we deze dieren moeten doden is al erg genoeg, maar als we ze vervolgens niet opeten dan is dat pure voedselverspilling.” Daarom zorgt het plan dat de ganzen door jagers makkelijker afgeleverd kunnen worden bij poeliers door verspreid over de provincie koelingen aan te bieden. Zo kunnen zij vaker worden gebruikt voor consumptie en wordt voedselverspilling voorkomen.
Effectiever beheer
Bij het opstellen van het plan bleek dat bepaalde kennis ontbreekt, bijvoorbeeld over ganzenschade in de winter en het effectiever sturen van ganzen naar rustgebieden. De provincie en de FBE hebben daarom afgesproken aanvullend onderzoek te doen naar deze onderwerpen. Met deze aanpak wil Noord-Holland de balans tussen mens, natuur en vliegveiligheid beter bewaken.
Faunabeheerplannen
De faunabeheereenheden (FBE’s) dienen faunabeheerplannen in. De provincies moeten deze plannen beoordelen en goedkeuren. Er wordt rekening gehouden met veel verschillende belangen, zoals natuur, landbouw, vliegveiligheid, dierenwelzijn en de (internationale) instandhouding van ganzensoorten. Het Faunabeheerplan (FBP) Ganzen 2025 – 2031 is te downloaden via: https://fbenoordholland.nl/fbe-bibliotheek/
