Er is weer een zogeheten Elsrijklezing op woensdag 13 maart om 20.00 uur in Huis Elsrijk aan de Graaf Aelbrechtlaan 138, het gebouw van het Apostolisch Genootschap. Daar spreekt deze keer René van Stipriaan, een kenner van Willem de Zwijger, die een boek onder die titel over hem schreef.
Het onderwerp van zijn lezing is dus Willem van Oranje, over zijn het biografie ‘De zwijger: Het leven van Willem van Oranje’ in 2022 werd bekroond met zowel de Libris Geschiedenis Prijs als de Nederlandse Biografieprijs.
Edelman
Omstreeks 1560 was Willem van Oranje de rijkste en veelbelovendste edelman van de Nederlanden. Nog geen tien jaar later was hij zo goed als alles kwijt; zijn bezit, zijn macht en ook zijn goede reputatie. Wat was er gebeurd?
Oranje had zich gekeerd tegen het bewind van de Spaanse koning Filips II, dat in zijn ogen despotisch en geldbelust was. Hij vond medestanders onder andere edelen, en ook onder gewone burgers. Vanaf 1566, met de Beeldenstorm, kwamen de Nederlanden in opstand.
Alva
Filips II stuurde er de gevreesde hertog van Alva met een grote troepenmacht op af. Die confisqueerde alle bezit van Oranje. Dit was voor hem het moment zelf de wapens op te pakken en een uitputtingsslag te beginnen die de Nederlanden in een diepe crisis stortte. Er vielen tienduizenden doden, zoals in de gruwelijke slachtpartijen in Mechelen, Zutphen, Naarden, Haarlem en Maastricht. Het maakte de opstandelingen onder aanvoering van Oranje alleen maar vastberadener. Het bewind van Filips II begon te wankelen. Wat dreef Oranje? Hij was geen heilige en riep in zijn tijd meer weerzin op dan wel wordt aangenomen. Protestantse bolwerken als Gent en Antwerpen, die ooit zijn trouwste bondgenoten waren, keerden zich uiteindelijk van hem af.
Onverzettelijk
In ‘De zwijger’ ontrafelt René van Stipriaan het duizelingwekkende leven van een van de onverzettelijkste figuren uit de wereldgeschiedenis. Over zijn ambities, successen, manipulaties en nederlagen. En ook de spanningen in zijn familie, zijn bizarre huwelijksleven en zijn neiging om, als het erop aankwam, in het verborgene te opereren.
René van Stipriaan (1959) is literair-historicus, met een ruime ervaring als onderzoeker, schrijver en presentator. Deskundig op het terrein van de Nederlandse literatuur, en met name de Nederlandse Gouden Eeuw. Hij studeerde Nederlandse taal- en letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam. In 1995 promoveerde hij aan deze universiteit op het komisch toneel in het Nederland van de zeventiende eeuw. Zijn boek is tijdens de meeting te koop dankzij de medewerking van boekhandel Blankevoort aan de Rembrandtweg.
