Twee dingen maakte de première van de documentaire over de bussluis voor de Urbanuskerk (woensdag in het Noorddamcentrum) duidelijk: De verdeeldheid van de bevolking in Bovenkerk en de journalistieke aanpak van de te lokale tv-zender 1 Amstelveen. Over die laatste zei Mathijs Groenewoud in zijn korte inleiding dat hij er als maker, met Eveliene Quaijtaal samen, buiten wilde blijven. Dat is een zuiver journalistieke (en juiste) benadering, waarvan zelfs de redactie van het NOS Journaal nog iets kan leren (in de kwestie GAZA bijvoorbeeld, waar klakkeloos door Hamas toegestane beelden worden getoond).
In wezen had de film iets van het niet meer bestaande Amstelveens Weekblad, destijds het enige lokale medium, maar wel met een journalistiek principe, waarover men vaak in de gemeenteraad klaagde.
Beslist
Men moest trouwens een abonnement hebben op die krant en de eigenaar kon met een dekkingspercentage tegen de negentig best uit de voeten. Later veranderde het medialandschap. Nu zijn er vele, maar ik stel vast dat geen medium de journalistieke norm haalt van 1Amstelveen. Omdat media nu eenmaal allemaal afhankelijk zijn van de gemeente en soms de politiek. Mij valt op dat 1Amstelveen, via wetgeving (die alleen over omroepen gaat en geprinte media uitsluit), ondanks die afhankelijkheid de journalistieke normen gewoonlijk niet laat varen. Ik denk dan aan het politieke programma ‘Beslist’ van mijn oud-collega Roel Smit, die er echt geen been in ziet om de politiek en de gemeente hard aan te pakken.
Er speelt nog iets anders mee. Terwijl redacties uit financiële overwegingen inleverden en steeds kleiner werden – of niet eens meer in Amstelveen gevestigd waren – groeide het team ‘communicatie’, fungerend als reclamebureau van B en W, alleen maar. Soms schrijven de ambtenaren zogenaamde persberichten als advertenties, waarin zich rechtstreeks tot de lezer richten. Voorbij is de tijd dan Tini Visser alleen de voorlichting deed. Zij schreef in voorin haar boek over de Tweede Wereldoorlog, dat ik van haar kreeg, dat ik een ‘zoeker van de waarheid’ was. Haar afdeling is nu gegroeid tot 26 man / vrouw.
Twee kanten
Het mooie van de documentaire over de bussluis, waaraan 2,5 jaar is gewerkt omdat men de rechtszaak, waarin de gemeente in feite verloor van de tegen de sluis gekante actiegroep, nog mee wilde nemen, is dat zowel voor- als tegenstanders aan het woord kwamen. Voorop staat dat iedereen een verkeersveiliger Bovenkerk wil. Maar over de weg erheen verschillen de meningen. Ook onder de bewoners. En verkeerswethouder Herbert Raat trad zelf in de documentaire op. De gemeente maakt haar eigen afweging, zei hij. De rechtbank vond dat zij niet goed had gemotiveerd waarom de bussluis er kwam om de Noorddammerlaan te ontlasten als doorgaande weg naar de Legmeerdijk. Maar het actiecomité wijst er bij monde van Marcel Bellis op dat o.a. het sluipverkeer in de woonstraten van Bovenkerk alleen maar toenam, dus de zijstraten van de Noorddammerlaan. B en W hebben nu een extern bureau ingehuurd om alsnog de argumenten te leveren aan de rechtbank, die daarvoor na 20 mei een half jaar gaf, en een nieuw verkeersbesluit nam. “Oude wijn in nieuwe zakken”, reageert Bellis daarop. Zijn comité wil de bussluis weg hebben. De bevolking van Bovenkerk is naar zijn mening verdeeld en tegenover elkaar komen te staan en de sluis heeft nog meer ellende gebracht. Nooit zal iedereen het met alle besluiten van de gemeente eens zijn, brengt Raat daar tegenin. Intussen wijst hij er op dat de hoeveelheid auto’s die de Noorddammerlaan namen met vijfduizend is gedaald (van 7000 tot 2000).
Kritiek
De opkomst bij de première van de documentaire was enorm, want heel Bovenkerk wilde die natuurlijk zien, hoewel hij sinds donderdag (19 mei) ook geregeld op de kwelbuis is te bekijken. De meesten waren na afloop onder de indruk van het onafhankelijke journalistieke karakter van de film, die ook door enkele raadsleden werd bekeken. Activisten vonden dat er meer voor het ene standpunt van de actiegroep of voor de daarmee in strijd zijnde bewoners gekozen had moeten worden. Maar journalistiek is naar mijn overtuiging geen actievoeren of propaganda al verstaat de gemeente dat laatste onder communiceren. Heb ik dan helemaal geen kritiek op de film? Toch wel. Hij is volgens mij te lang en valt daardoor te veel in herhaling. Aan de andere kan begrijp ik wel dat als er een wijk in tweeën valt, dat een issue is waarover een lokaal medium niet kan zwijgen. En het scheelt overigens wat de herhalingen betreft, die de zender gewend is tot vervelens toe uit te zenden. Maar de vrijwel alle medewerkers zijn vrijwilligers en daar is behoefte aan. Het zij hun vergeven dus.
