Elsrijklezing over kolonialisme

Over de West-Europese kolonisatie van Afrika, Azië en Latijns-Amerikaan houdt Martin Bossenbroek (foto) de volgende zogeheten Elsrijklezing. Die vindt plaats op Woensdag 12 maart om 20.00 uur in het gebouw van het Apostolisch Genootschap aan de Graaf Aelbrechtlaan 140. De historicus Bossenbroek schreef diverse boeken over het onderwerp, waarvan dat over de slavernijgeschiedenis van Oost-Afrika bekroond met de Libris Prijs 2023.

Kolonialisme is volgens hem de vloek van de geschiedenis, waarover hij ook een boek schreef, en zijn lezing heet ‘Tussen borstkloppers en boetedoeners’.

Excuses

Ook de minder bekende Arabisch-Afrikaanse slavenhandel en de rol van Marokko en van het Ottomaanse Rijk (Turkije) komt in zijn lezing aan de orde. “Het Russische imperialisme vanuit Moskou is eveneens een vorm van kolonisatie, niet per schip, maar te paard”, zegt hij. Het koloniale verleden en het slavernijverleden van Nederland staan de laatste tijd volop in de belangstelling, in steeds negatievere termen. Na tientallen jaren borstklopperij is de slinger doorgeslagen naar boetedoening, zegt hij. ‘Dankzij ’s lands bekendste Leidse historici, koning Willem-Alexander en voormalig premier Mark Rutte, staat Nederland nu zelfs bovenaan de Europese ‘ranglijst’ van spijt en excuses.’ Is dat wenselijk of moet de politiek stoppen met wat volgens velen getuigt van een weg-met-ons mentaliteit? Is er voor officiële excuses hebben een breed draagvlak onder de bevolking? Er zijn in Nederland politieke stromingen die alle excuses willen intrekken. Volgens een internationale peiling voelen Nederlanders van alle ondervraagde nationaliteiten verreweg de meeste trots en de minste schaamte over hun koloniale verleden.

De omgang met de vaderlandse geschieden lijkt de kloof tussen politiek en burger in de Nederlandse samenleving te hebben vergroot. Hoe is te voorkomen dat die afstand onoverbrugbaar wordt? Kan er recht worden gedaan aan het verleden zonder het heden te belasten met een verdere polarisering die de democratie bedreigt?

Gerenommeerd

Martin Bossenbroek is een van de meest gerenommeerde Nederlandse historici, met grote kennis van de rol van Nederland op het wereldtoneel. Hij won in 2013 de Libris Geschiedenis Prijs voor zijn boek ‘De Boerenoorlog’. Het boek beleefde inmiddels vijfentwintig drukken. In 2016 publiceerde hij Fout in de Koude Oorlog: Nederland in tweestrijd 1945-1989. In 2020 verscheen De wraak van Diponegoro: Begin en einde van Nederlands-Indië. Het boek beschrijft de Java-oorlog (1825-1830) en de dekolonisatieoorlog (1945-1949) aan de hand van de biografieën van vier hoofdrolspelers: de Javaanse prins Diponegoro en zijn tegenspeler generaal H. de Kock en nationalistenleider Soekarno en diens tegenspeler gouverneur H. van Mook.

In 2023, verscheen De Zanzibardriehoek: Een slavernijgeschiedenis 1860-1900, dat de laatste periode in de slavernijgeschiedenis van Oost-Afrika beschrijft – Bossenbroek vertelde erover bij Blankevoort kort na publicatie). Het werd bekroond met de Libris Geschiedenis Prijs 2023.

Aanmelden

Aan melden voor de lezing via elsrijklezing@stadsdorpelsrijk.nl. Elsrijklezingen worden georganiseerd door de Elsrijker Kring voor Opinie en Discussie in samenwerking met Boekhandel Blankevoort, die ook de boekverkoop ter plekke verzorgt. De toegang is gratis. Een vrijwillige bijdrage per pin, QR-code of bank wordt op prijs gesteld en maakt toekomstige Elsrijklezingen mogelijk.