Hulp voor economisch daklozen

Met tijdelijke woonruimte wil de gemeente ‘economische daklozen’ gaan helpen. Maar hoe dan? Diverse Amstellandgemeenten zoeken nu locaties waar alleenstaande ouders, jongvolwassenen en individuen die economisch dakloos kunnen wonen, schrijven B&W aan de gemeenteraad.

Die had gevraagd om een onderzoek naar economische dakloosheid. Het college liet dat door de GGD heeft uitvoeren. Blijkbaar samen met andere gemeenten in de regio.

Geen zorg

Economisch daklozen hebben voor het grootste deel geen zorg nodig, maar zonder hulp bestaat het risico dat zij toch problemen krijgen. Zij slapen niet op straat, maar verblijven bij vrienden of familie. De GGD schat het aantal economisch daklozen in Amstelveen laag in ten opzichte van Amsterdam. Al geeft die instantie geen concrete cijfers. Het aantal neemt hier wel toe, zegt wethouder Marijn van Ballegooijen (Zorg en Welzijn).

Ernstig probleem

Ook de GGD komt tot de conclusie dat economische dakloosheid een ernstig probleem in de regio vormt wegens het gebrek aan betaalbare huisvesting. De wachttijd voor een sociale huurwoning voor starters is inmiddels opgelopen naar 14 jaar, meldt de gemeente. Overigens heeft men ook in Amstelveen niet hoeveel economisch daklozen er zijn.  “Dat wordt niet bijgehouden”, zegt een woordvierder. “Niet iedereen meldt zich ergens bijvoorbeeld. We zijn daar nu mee bezig.”

Scheiding

Volgens Marijn van Ballegooijen vormen scheiding of verlies van een baan oorzaken ervan dat dakloos wordt. “Mensen die niet in aanmerking komen voor maatschappelijke opvang, omdat er geen sprake is van psychiatrie, verslaving of gedragsproblemen. Zij zijn daardoor vaak niet bij de gemeente in beeld. Maar zonder hulp lopen economisch daklozen het risico veel meer problemen te ontwikkelen. Die kunnen verlies van een baan en relatieproblemen reiken tot problematisch middelengebruik, eenzaamheid en depressiviteit. Kortom: zonder eigen woning is het wachten tot iemand zorg nodig heeft.”

Weerbarstig

In de brief aan de gemeenteraad schrijft hij dat de praktijk weerbarstig is.

“Als we ons verdiepen in casuïstiek, dan blijkt dat niet iedereen die dakloos is of dreigt te worden zich ergens meldt. Dat geldt bijvoorbeeld voor partners die scheiden: velen proberen met de middelen en mogelijkheden die ze hebben te zoeken naar een nieuwe woonplek, maar staan niet ergens geregistreerd als (economisch) dakloze. Of voor thuisloze jongvolwassenen die tijdelijk een plek vinden bij familie of vrienden, maar ook daar een einde aan zien komen”, luidt de brief.

Statistisch onzichtbaar

In de statistiek is niet zichtbaar wie dak- of thuisloos wordt door scheiding of verlies van een baan. Dat kunnen alleenstaande ouders zijn, maar ook jonge mensen met een klein inkomen die nauwelijks een plekje op de woningmarkt weten te bemachtigen. “Mensen die niet in aanmerking voor maatschappelijke opvang, omdat er geen sprake is van onderliggende en ernstige problemen op het gebied van psychiatrie, verslaving of gedrag,” zegt de wethouder in zijn brief.

Regenboog

De gemeente heeft samen met de andere Amstellandgemeenten een onderzoek uitgezet om locaties te zoeken waar alleenstaande ouders, jongvolwassenen en individuen die economisch dakloos zijn kunnen verblijven. In de rust van een tijdelijke eigen plek kunnen zij dan op zoek naar permanente woonruimte, mogelijk in een andere regio, meldt de gemeente. Zij heeft een hulpverlener van de Regenboog Groep aangesteld om economisch daklozen te ondersteunen en te helpen zoeken naar eigen woonruimte.

Via de signalering van schulden, o.a. met de aanpak Vroeg Eropaf, proberen gemeente en Eigen Haard woonuitzettingen te voorkomen. Dit lijkt effectief. Het aantal huisuitzettingen wegens huurschuld (slechts vier in 2019) daalt en ligt onder het Nederlandse gemiddelde. De komende jaren gaat de gemeente de schuldsignalering nog verder uitbreiden, belooft zij.

Onder de pannen

De gemeente wil het verder makkelijker maken voor bewoners met een uitkering om iemand in huis te nemen via het project ‘Onder de Pannen’ en door te onderzoeken of de kostendelersnorm (korting op de bijstand) vaker buiten werking gesteld kan worden. Volgens de SP, die eerder vragen daarover stelde, is die norm een bron van ellende.

Economisch daklozen die ondersteuning of tijdelijke woonruimte nodig hebben kunnen contact opnemen met de gemeente via het Amstelveenloket. Van Ballegooijen roept inwoners die economisch dak- of thuisloos zijn daartoe op. “Hoe eerder er hulp en ondersteuning kan worden geboden, hoe beter,” zegt hij.

Op 1 januari van dit jaar hadden achttien Amstelveners een briefadres voor daklozen in Amsterdam, onder wie zeven jongeren. In 2019 de kregen in Amstelveen 46 personen een briefadres op een Amstelveens privé-adres. Zij zijn niet allemaal feitelijk dakloos; een deel van de mensen verblijft namelijk op een adres waar zij zich niet kunnen inschrijven.
Verder melden zich jaarlijks zo’n twintig Amstelveners bij de Maatschappelijke Opvang (23+) en zeven bij het meldpunt dakloze jongeren (23-). Slechts
een klein deel van de Amstelveners die zich bij de MO meldde, heeft volgens de GGD in de winters 17/18 of 18/19 gebruik gemaakt van de winteropvang.

GGD, onderzoek economisch daklozen 2020