Journalistieke onafhankelijkheid. Daarover ging de discussie in de raadscommissie Burgers en Samenleving woensdag, waar het door de lokale politici in te stellen Mediafonds en -raad op de agenda stond. Volgens de coalitiepartijen (VVD, D66 en PvdA) is er geen vuiltje aan de lucht, maar de oppositie vond dat de door de gemeenteraad in te stellen Mediaraad in elk geval de schijn van politieke inmenging tegen heeft.
Letterlijk drukte Ewa Petiet van de lokale partij Burgerbelangen Amstelveen (bbA) zich zo uit. Die partij maakt zich overigens sterk voor de lokale omroep RTVA, waarbij een deel van haar achterban – via bestuur en Programmabeleid Bepalend Orgaan (PBO) – is betrokken. BBA-secretaris Frits Suèr had zich in een column op de website van de partij tegen de dreigende politieke inmenging van onder meer de VVD gekeerd en die partij wilde graag weten of de fractie in de gemeenteraad er net zo over dacht. Dat was precies waarin de columnist in een medium de vrijheid heeft, zonder zich te bekommeren om politieke consequenties, leek de gedachte van Petiet. Het ging haar nu om het voorstel van B&W aan de raad en niet om de column op de site van de partij. Zij meldde dat de column niet automatisch het standpunt van de fractie weergeeft. De Mediaraad is volledig voorbereid door de politiek, die ook in de toekomst uiteindelijk de essentiële beslissingen neemt. De Mediaraad is niet meer dan een adviesorgaan van B&W en de leden ervan worden op voordracht van de gemeenteraad door de wethouder benoemd.
Foute constructie
Die constructie is ook volgens de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) fout en
Petiet vroeg of de wethouder zich door die vakbond niet wilde laten adviseren. B&W zeggen dat zei de onafhankelijke lokale journalistiek willen stimuleren, misschien willen zij dat ook wel, maar zij hebben de schijn faliekant tegen, herhaalde ze.
Column
Voor raadslid Anne-Mieke van der Vet van coalitiepartij D66 is er niets aan de hand en zij vond de column op de website van bbA zelfs een belediging van de werkgroep uit de gemeenteraad die de Mediaraad heeft voorbereid. Ook zij wilde weten of de fractie van BBA er net zo over dacht als de columnist. Wat Marina Casadei van de SP, overigens ook volledig tegen de opzet van de Mediaraad, de constatering ontlokte dat het nu in de discussie meer ging over de column dan over het voorstel van B&W. Daar had ook Ilika Polderman van GroenLinks al op gewezen. Volgens Casadei is het een onvoldragen voorstel dat ‘terug moet naar de tekentafel’. Die menig had ook Petiet.
Verstrengeling
Polderman van GroenLinks deelde de bezorgdheid van zowel BBA en SP en ook Actief voor Amstelveen (AVA) vroeg zich bij monde van Jacqueline Höcker af hoe B&W denken verschoond te blijven van verstrengeling van politiek en Mediaraad en dat ook kan garanderen. Het dreigt allemaal een old boys network te worden, zei Casadei. B&W zeggen het Leidse model voor de Mediaraad te willen, maar zij had iemand die raad in Leiden gesproken, die naar haar zeggen vertelde dat het Amstelveense model nergens leek op het Leidse. Maar D66, VVD en PvdA vonden het een goed voorstel, dat wat hen betreft door de gemeenteraad (waarin zij de meerderheid vormen) kan worden goedgekeurd.
Neutraal?
Raadslid Bas Zwart van de VVD zei niet zo zwaar aan politieke neutraliteit van de
journalistiek te tillen. “Trouwens: Wat is neutraal?” Hij wilde vooral jongeren bereiken en dat doet men tegenwoordig niet zozeer met kranten of televisie, zei hij. Volgens hem overweegt zijn fractie een motie om aan politieke partijen een deel van het fonds te laten toekomen. En hij noemde een item dat volgens hem een geschikt journalistiek project zou zijn om uit het beschikbare fonds (380.000 euro tot 2022) te laten financieren: De A9. Waarop Polderman zich afvroeg hoe serieus hij die Mediaraad nam als hij nu al de fondsen verdeelt.
NVJ
Wethouder Rob Ellermeijer (VVD), die de media in zijn portefeuille heeft en zelf beoogd adviserend lid van de Mediaraad wordt, zei bereid te zijn met de NVJ te praten, hoewel die vereniging geen contact met B&W heeft opgenomen. Hij zag voorts geen problemen ontstaan door zijn beoordeling van projecten na advies van de Mediaraad. Die zou een zuiver administratieve en allerminst inhoudelijke zijn. “De zorg voor onafhankelijkheid is absoluut de bedoeling van dit voorstel.” Als hij anders beslist dan de Mediaraad stapt die naar zijn mening op, wat een publicitair spektakel zou geven. Ellermeijer is overigens bereid hier en daar het voorstel aan de gemeenteraad scherper te formuleren. “Ik heb in de Mediaraad in feite geen enkele rol en die raad staat op afstand van de gemeente.” Maar intussen komt er wel een selectiecommissie uit de gemeenteraad voor leden van Mediaraad. Petiet vroeg zich af of die selectie niet beter extern zou kunnen worden geregeld.
