Ambtenaren hebben de pest aan transparantie. Dat meldde De Telegraaf vrijdag. Na veel juridische touwtrekkerij had de krant eindelijk het zogenaamd dienstverlenende gemeentelijke bedrijf in de Stopera tot de openbaarmaking gedwongen waar het wettelijk gewoon toe is verplicht. Ik heb niet de indruk dat het in Amstelveen altijd heel anders gaat. De Amstelveense ambtenaren zijn collega’s van de Amsterdamse.
Van het bestuur en de lokale politiek hebben degenen die werken aan de Poel of elders bij de gemeente weinig te duchten. Die praten de laatste jaren wel over transparantie, waaraan de burgemeester zelfs het woord ‘radicaal’ toevoegde, mits dat maar niet in de praktijk wordt toegepast. Communicatie van de gemeente met de burgers beperkt zich tot onderwerpen waarmee reclame kan worden gemaakt voor het beleid van B&W. Niet voor niets heeft dat college een daartoe aangewezen team als reclamemakers ingehuurd.
Naadloos
De politiek, misschien met uitzondering van een enkele coalitiepartij, sluit zich daar naadloos bij aan. De gemeenteraad is er aan gewend in achterkamers of telefonisch besluiten te nemen, die vervolgens in de raadzaal, zeg maar de gemeentelijke theaterzaal, voor de bühne worden gepresenteerd. De technologie heeft het eerder slechter dan beter gemaakt, omdat digitalisering – ondanks mijn jarenlange gevecht ertegen – de digitale achterkamer ‘raadsweb’ mogelijk maakte. Via dat medium krijgen raadsleden, die daartegen geenszins openbaar protesteren, informatie van B&W die vroeger gewoon van het bestuur ook naar de media ging. Er is enkele jaren geleden wel een soort doorspeel-mechanisme in het leven geroepen. Via (alweer) de communicatieafdeling kan men nu alsnog die informatie van raadsweb krijgen, maar dan toch ten opzichte van het verleden via een nieuwe barrière. En wie bewijst dan de filtering correct gebeurt? In elk geval vertraagd.
Hoorzittingen
Omdat hoorzittingen op basis van bezwaarschriften in principe openbaar zijn, begon ik daarover een correspondentie met de ambtenarij, die ook de commissies van bezwaar vormen, zodat zij qua objectiviteit in elk geval de schijn tegen hebben. Tegenwoordig schijnen, in reactie daarop, de hoorzittingen wel ergens op de website te staan, maar niemand weet waar. Een agenda via de zoekmachine is een doodlopend spoor en men kijkt wel uit die zittingen, net als raadsvergaderingen, te publiceren. Uitnodigingen ontvangen de media er ook niet voor. Binnenskamers is uitgangspunt, openbaarheid mag dan wettelijk zijn voorgeschreven, Amstelveens is die niet. Dat ik soms bij hoorzittingen was, komt doordat bezwaarden mij tipten.
WOB
Ik geef toe: WOB-procedures (een beroep van media en / of burgers op de Wet openbaarheid van bestuur) zijn in Amstelveen zeldzaam. Landelijk zijn die aan de orde van de dag, maar de redacties in Amstelveen werden teveel uitgekleed om zich met die ingewikkelde strijd met de ambtenarij of het bestuur bezig te houden.
Er was een tijd dat een lijst van stukken voor de B&W-vergaderingen naar de media ging, zodat die konden aanstrepen wat zij interessant vonden. Dat is niet meer. In plaats daarvan komen er persberichten, als advertenties van het PR-bedrijf van het college, zeg maar advertenties. Vaak ook in de ‘wij’-vorm opgestelde berichten. Want ‘wij’ worden geacht ook de media te zijn.
Besloten politiek
De geheimzinnigheid is in volle omvang ook tot de gemeenteraad doorgedrongen. Ik doel er nu niet op dat de ledenvergaderingen van politieke partijen in Amstelveen besloten zijn, in tegenstelling tot de landelijke congressen, maar op wat haar griffie doet. Die wordt bemand door ambtenaren en dus door de beroepsgroep die vindt dat – in het belang van de gemakzucht en de vrede – niet teveel openbaar moet worden. Daar krijg te maart gezeik over. Een complete agenda van wat die raad allemaal buiten de raadsvergaderingen doet, wordt wel gepresenteerd, maar een locatie staat er nooit bij.
Glas
Ik nam aan dat het raadhuis vaak de plaats van handeling is en vroeg de griffie of al die bijeenkomsten ook openbaar waren. Ik kreeg niet eens antwoord. Hoe kon ik zo’n stomme vraag ook stellen. Beslotenheid is de regel, openbaarheid mag niet verder reiken dan het maandelijkse theater. Alleen in verkiezingstijd venten politieke partijen hun ideeën uit. Daarna worden kiezers, die de raadsleden in het zadel helpen, geacht hun mond te houden. Zowel ambtenaren als raadsleden en wethouders zijn verpest doordat er eigenlijk geen WOB-procedures plaats vinden. Regeren en volksvertegenwoordiger zijn, is in Amstelveen redelijk gemakkelijk. Alleen in verkiezingstijd houden partijen de schijn op dat er iets gaat veranderen. Daarna komt er niets van terecht. De politiek wil ‘verbinden’, wat dus inhoudt dat vrijwel alle geschilpunten uiteindelijk met de mantel der liefde worden bedekt. Na de raadsvergaderingen dringt men met elkaar een glas, doet een plas en alles blijft zoals het was….
JB, begint u eerst zelf eens met het openbaar maken van reacties en discussies op dit weblog door die (net als vroeger) te vermelden in een aparte rubriek op de voorpagina. Beslotenheid is ook hier de regel.
Betrokken burgers willen ook graag weten wat de raad allemaal buiten de raadsvergaderingen doet. En waarom zou de lijst van stukken voor de B&W-vergaderingen alleen naar de media gestuurd moeten worden? Die hoort gewoon op de website van de gemeente te staan zodat burgers stukken kunnen opvragen die zij interessant vinden.
In Amstelveen vervullen de lokale media immers nauwelijks hun democratische rol. Deze situatie schreeuwt om directe democratie.
Dit is één van de vele verbeterpunten die in het komende mediadebat aan de orde moeten komen.
U wilt dus de plaats aanwijzen waarop ik openbaar maak? En zo niet dan doe ik mee aan de beslotenheid, die regel is? U begint echt zielig te worden. Maar goed, ik behoor dus tot de onbetrouwbare media waar u zo’n hekel aan hebt. Zie u natuurlijk bij het mediadebat, want u weet precies hoe het moet.
U doet inderdaad mee aan de beslotenheid en de éénrichtingscommunicatie die in Amstelveen gebruikelijk is. Jammer.
U heeft mij meermalen krankzinnig genoemd. De kwalificatie ‘zielig’ vat ik dus maar op als een verbetering, bijna een compliment. Het tekent wel de verhouding tussen journalist en kritische burger.
Waarom moet de lijst van stukken voor de B&W-vergaderingen alleen naar de media worden gestuurd en niet ook beschikbaar moet zijn voor de ‘gewone burgers’?
Wie controleert het functioneren en de macht van de media? Bestuurders, politici en ambtenaren mogen dat niet.
Het komende mediadebat van de raadsleden op 12 november 2018 is gebaseerd op een onderzoek door twee organisaties: onderzoeksbureau Van der Bunt en de rapportage van een kwantitatief onderzoek onder bewoners uitgevoerd door onderzoeksbureau O&S van de gemeente Amsterdam.
Hoe kun je een ‘kwantitatief’ onderzoek correct uitvoeren met 399 respondenten in een stad met meer dan 90.000 inwoners is voor mij een raadsel. Het resultaat van het onderzoek kunnen ze direct door de shredder jagen, want het is gewoon niet reëel. Zoals dat CvdK Remkes zei in begin oktober 2018: “Als de waakhondfunctie in gevaar komt, moeten we daar als overheid dan wat aan doen? En zo ja, wat? Zelf ben ik er daarin nogal ambivalent. De waakhond is belangrijk en ik betreur de verschraling. Maar past het overheden in te grijpen in een veranderend medialandschap?”
Het past de overheid inderdaad niet om in te grijpen in het medialandschap. Maar het past de overheid ook niet om vele zaken onder de pet te houden en enkel jubelberichten over haarzelf naar buiten te brengen door “ communicatiedeskundigen “ die uit pure gemakzucht gekopieerd worden door enkele advertentieblaadjes. Trouwens vele zaken worden al door de overheid gedirigeerd . RTVA wordt zwaar gesubsidieerd en vele mensen die daar aan touwtjes trekken zijn ook gelieerd aan politieke partijen (geweest) . Amstelveenz. is gehuisvest in een pand van een genomineerde VVD’er . Amstelveenblog is gevestigd bij de voedselbank , ook gedeeltelijk gesubsidieerd door de gemeente, hoewel de laatste , eerlijk blijft eerlijk, geregeld zijn eigen licht over de hier gevoerde politiek laat schijnen. De lijntjes zijn, mogen we concluderen , overal wel erg kort.