Tenzij het de bedoeling is de kloof tussen politiek en burger nog groter te maken dan zij nu al is, begrijpt geen gewone Amstelvener iets van de nieuwe werkwijze van de gemeenteraad. Waren er tot voor kort vergaderingen van drie verschillende commissies (Burger en Samenleving, Algemeen Bestuur en Middelen en Ruimte Wonen en Natuur), die vooraf gingen aan de vergadering van de gemeenteraad, tegenwoordig bestaat heel het vergadercircuit uit Raadsgesprek, Raadsdebat en Raadsvergadering.
De gemeenteraadsleden hebben nu ook langzamerhand door dat het zo geenszins werkt. Vooral omdat de meeste fracties nauwelijks tijd krijgen om iets te zeggen. Hetzelfde geldt voor B&W, maar die zullen er in veel gevallen niet rouwig om zijn.
Inspreken
Raadsleden vergaderen voor de ‘gesprekken’ ook net meer in de raadzaal, waar een geluidsinstallatie is, maar in kamers die kleiner zijn en de versterking van het geluid missen, zodat geregeld moet worden gevraagd of zij iets harder kunnen spreken. Zij verstaan elkaar niet eens, laat staan het op een afstand gehouden publiek. Van een gesprek is derhalve geen sprake.
Bij die ‘gesprekken’ mogen ook Amstelveners inspreken, net als bij de vroegere commissies. Zij krijgen daar vijf minuten voor. Inwoners maken tot nu geen gebruik daarvan. In de commissies deden ze dat nog wel; niet dat het overigens enige zoden aan de dijk zette, maar zij hadden in elk geval laten horen hoe zij over bepaalde onderwerpen dachten.
Met de pers ligt de gemeente per definitie overhoop. Je hoor haar bijna denken: Hoe kunnen wij, gebruik makend van het om financiële redenen slinkende aantal verslaggevers, de berichtgeving zoveel mogelijk beteugelen? Het antwoord leek te zijn: Door zoveel mogelijk gesprekken met raadsleden gelijktijdig te plannen. Dan zit de gemeente nog altijd met de keuze van een individuele verslaggever, maar zij dunt in elk geval de berichtgeving uit.
Spreektijd
In een raadsvergadering, waar de besluiten vallen, krijgt een kleine fractie maximaal twee minuten om zich uit te spreken, de grootste vier. Zo temt de gemeente dus de politieke discussie. En vooral de tegenspraak. Maar ja, de gemeenteraad heeft er kennelijk me ingestemd. Wat mij persoonlijk stijft in de overtuiging dat democratie een aardige theorie is over een niet bestaand fenomeen.
Democratie is een middel om aan de macht te komen. Naarmate men daar meer in slaagt, neemt de belangstelling voor en het geduld met gewone burgers af. Dat geldt voor politici en journalisten.
Helemaal gelijk, Johan! Maar wie leest dit nou?
De gemeenteraad van Amstelveen is op woensdag 16 februari 2022 unaniem akkoord gegaan met een nieuwe manier van vergaderen met het doel om de vergaderdruk te verlichten en de burgerparticipatie te stimuleren.
Het oude systeem van 9 keer per jaar drie commissievergaderingen gevolgd door een raadsvergadering ging op de schop. Er kwamen 13 keer per jaar raadsavonden met eerst twee parallelle vergaderingen voor oordeelsvorming – wat nu in de commissies gebeurt – en daarna een plenaire raadszitting voor het nemen van besluiten.
Helaas werd door deze manier te vergaderen een virtueel labyrint gecreëerd dat zelfs door de raadsleden is lastig te volgen en over de burgers maar niet eens te spreken, want ze begrijpen er praktisch niets meer van. Patrick Adriaans van de SP was de enige dat kritiek over had, want volgens hem de vergaderdruk werd niet lager en de spreekrecht van de burgers werd ernstig beperkt.
Conclusie: Over een democratisch besluit kunnen wij niet spreken, maar een door de ambtenaren bedachte constructie, dat lijkt meer op een verdeeldheidsactie in plaats van de kloof tussen politiek en de burgers te verkleinen.
Was dat dan niet de bedoeling?
Ook ambtenaren misbruiken democratie als middel om hun macht te vergroten en te bestendigen. Jan Willem Oord heeft gelijk.
Na een paar keer Fixi geef je dat ook maar op als middel om misstanden te verhelpen. Je wordt dan gebeld door een ambtenaar die jou vertelt wat jij als bewoner en melder al lang weet.