Landelijk hapert er wat aan de bestuurscultuur. Plaatselijk ook, zo niet in nog ernstiger mate. Eigenlijk geef ik achteraf de VVD wel gelijk die destijds, bij een invoering van het gemeentelijke duale stelsel, tegen was. Omdat het gewoon niet bestaat.
“Het is een fictie”, zei iemand in de VVD-fractie laatst tegen me. Hij had gelijk. Eerlijk gezegd, geloofde ik destijds het tegendeel, maar inmiddels ben ik door schade en schande wijzer geworden.
Theorie
Duaal betekent dat de volksvertegenwoordiging – in Den Haag het parlement en in Amstelveen de gemeenteraad – een andere functie heeft dat de regering. De Tweede Kamer, lokaal dus de gemeenteraad, wordt geacht het kabinet of het college van B&W te controleren en de kaders de stellen voor hoe het land, respectievelijk de stad, geregeerd moet worden. Dat is theorie. Een sprookje.
Bestuurders en hun controleapparaat zitten te dicht op elkaar. In Den Haag eigenlijk binnen één kilometer op het Binnenhof, nou ja een paar kilometer als we al die afzonderlijke ministeries moet meerekenen. Maar de bazen daarvan praten tegen het parlement, nadat het coalitieoverleg heeft plaats gevonden.
Korte lijnen
In Amstelveen is het allemaal nog erger. Daar zit men gezellig met elkaar in hetzelfde raadhuis, kent iedereen bijna iedereen, komt geen coalitiepartij voor verrassingen te staan en heeft democratie een even theoretisch kaliber als het in de praktijk op geen enkele wijze werkende duale bestuursstelsel. De lijnen zijn in deze stad te kort voor een duaal stelsel. Telkens opnieuw lopen politici en andere notabelen elkaar tegen het lijf en overal ziet men dezelfde koppen. Dat heeft zijn charme, maar verkleint enorm het politieke en bestuurlijke speelveld.
Klein parlement
De gemeenteraad heeft een secretariaat, de zogenoemde griffie, maar dat bestaat uit ambtenaren, die elkaar elke dag zien, gezellig samen lunchen en tussen wie geen enkele scheidslijn bestaat. Sterker nog: Een deel van dat secretariaat werkt ook voor B&W en heeft daar blijkbaar geen enkel loyaliteitsprobleem mee. Zo gaat dat met ambtenaren onder elkaar.
Misschien kan het lokaal niet anders. Wil men parlementje spelen in het klein, maar het blijft bij spel. Echt politieke verschillen komen zelden aan bod, maar wat wil je met een gemiddelde spreektijd voor elk van de elf fracties van elf minuten voor de gehele (soms ellenlange) agenda.
Cockpit
Het blijft bij leuk geprobeerd in een weerbarstige realiteit. Eigenlijk had wethouder Herbert Raat gelijk, toen hij zei dat de coalitie nu eenmaal in de cockpit zit. Natuurlijk zijn B&W er zeker van dat de drie daarbij aangesloten partijen (VVD, D66 en PvdA) elk van hun voorstellen goedkeurt. Over de heikele daarvan is allang gesproken achter de gesloten deuren van het coalitieoverleg, dat door de wethouders wordt bijgewoond.
Duurzaam
Nou ja, de stad moet geregeerd worden. En die regering is hier liberaal, omdat de meerderheid van de lokale kiezers dat zo wil. Die heeft men op de electorale markt maar één keer in de vier jaar nodig. In verkiezingstijd doet men dus zijn best om politieke verschillen aan te tonen, wat doorgaans nauwelijks lukt, want alle verkiezingsprogramma’s lijken op elkaar. Elke partij zegt een sociaal, groen, leefbaar en gezond Amstelveen te willen. En, o ja, vooral duurzaam. Een modewoord dat óók in het ene na het andere programma voorkomt. Misschien denken SP en GroenLinks iets anders over woningbouw: Zij willen vooral sociale huurwoningen en vinden ook in het middeldure segment de woningen veel te duur en te klein. Maar verder is de gemeenteraad vooral theater. Slecht theater weliswaar, maar je kunt niet overal je culturele slag slaan.
Dat het duale stelsel een fictie blijkt te zijn, wordt verergerd door het feit dat ook de lokale pers zich vereenzelvigt met de macht van de regerende coalitie. Tegenover deze overmacht bestaat geen tegenmacht. Ook in dit stuk komen alleen VVD-ers aan het woord en naruurlijk krijgen zij gelijk.
Wat heeft Johan Bos toch tegen duurzaamheid? Hij laat geen gelegenheid voorbijgaan om daartegen te fulmineren. Het tegendeel van duurzaamheid is verspilling, vervuiling en vernietiging. Is dat wat Johan wil, opdat de Schepper maar zo snel mogelijk de wereldheerschappij kan overnemen? Waarvoor diende de Schepping dan eigenlijk?
Waaruit maakt u op dat ik iets tegen duurzaamheid heb? Ik vind alleen dat ieder bedrijf zegt duurzaam te zijn, als marketingtool. Soms heeft de VVD in mijn ogen gelijk gekregen. In de ogen van anderen natuurlijk niet, vooral als een ingesleten haat jegens een wethouder, die niets goed kan doen, meespeelt. Uw oordeel over de lokale is bekend.
U kent kennelijk niet het verschil tussen kritiek en haat. Waarom zou ik Herbert Raat haten. Hij is een vriendelijke man maar in mijn ogen een waardeloze bestuurder die met zijn hobby- en lobby-werk veel kwaad doet.
Correctie: Wethouder Raat doet niets en niemand kwaad met zijn hobbyisme maar belangrijker zaken die hij niet leuk vindt, krijgen daardoor te weinig aandacht.
Ik zou zelfs zo ver willen gaan, dat Amstelveen bestuurd wordt door een kleine kliek binnen de VVD& hun bijwagens. En dat al gedurende vele jaren.
Zoals bij elke partij die langdurig aan het bewind is, vind je er dan vele opportunisten bij die zelfs vriendjespolitiek en soms belangenverstrengeling niet schuwen.
Zoals Johan terecht constateert zijn er nagenoeg geen politieke verschillen als het er op aan komt. Zo kunnen VVD&D66 lokaal net zo goed een fusie aangaan ondanks dat Floor Gordon D66 uitkraait dat haar partij de meest progressieve club is.