Minister Ingrid van Engelshoven (D66) van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap opende donderdag officieel de tentoonstelling ‘Nieuwe Nuances’ in het Cobra Museum. Daarop is werk te zien van vijf vrouwelijke kunstenaars in en rond de Cobrabeweging, van wie minder werd gehoord dan van hun mannelijke collega’s. Zij werd omringd door vrouwelijke bezoekers in schildersjas, net als zijzelf, die de mouwen daarvan als openingshandeling om hoog gooiden. De expositie, zei de ligt op het snijvlak van twee onderdelen van haar portefeuille: kunst en emancipatie.
Cobra Museum toont de werken van Sonja Ferlov Mancoba, Else Alfelt, Ferdi Jansen, Madeleine Szemere Kemeny, Lotti van der Gaag, Dora Tuynman, Anneliese Hager en Henny Riemens. Allen zijn inmiddels overleden, maar zij verdienden tijdens hun leven meer waardering en invloed dan zij kregen, bleek uit wat de minister zei. Zij constateerde dat 84% van de werken in de grote musea is gemaakt door mannen en bij tijdelijke exposities een derde door vrouwen is gemaakt, terwijl tegenwoordig tweede derde van de studenten aan de kunstacademies tot het vrouwelijke geslacht behoren. Maar de tijd trekt de verhoudingen rechter, zei Van Engelshoven.
Slecht nieuws
“Het slechte nieuws is dat heel veel vrouwelijk talent in de loop der tijd onvoldoende is erkend. Dat is in de eerste plaats dramatisch voor de vrouwen die het betreft. Die hebben nooit de kansen en de waardering gehad die zij verdienden. Maar ook de maatschappelijke impact ervan mogen we niet onderschatten. Scheve verhoudingen kunnen leiden tot stereotyperingen en die op hun beurt weer versterken, als in een vicieuze cirkel”, vond ze.
De minister herinnerde aan de in 1999 overleden Lotti van der Gaag, als beeldhouwer geaccepteerd, met wie de kunstenaar Kees van Bohemen wilde trouwen, maar dan moest zij ophouden met kunst maken. De minister zei, hoewel het haar moeite kostte, dat het destijds een andere tijd was, waarin ook anders werd gedacht over werkende vrouwen. “Lotti van der Gaag trapte er niet in, zei ze een interview. Ze vond de eis van haar vriend onredelijk. Daarom is het ook uitgegaan.”
Jassen
Hoewel men er nog niet is in kunstkringen zei de minister blij te zijn met de tentoonstelling ‘Nieuwe Nuances’. Omdat die vrouwen de plek geeft die ze verdienen en de man-vrouwverhouding bij tijdelijke tentoonstellingen een beetje recht trekt, maar ook omdat er stereotypen door worden doorbroken en een groot publiek de kans heeft kennis te maken met het werk van begaafde kunstenaars. De schildersjassen van de dames waren ontworpen door Aziz Bekkaoui. De officiële opening door de minister bestond er uit dat zij aftelde, waarop alle vrouwen tegelijk de mouwen van hun kleding de lucht in gooiden.
Van Lotti van der Gaag is overigens het beeld ‘De gek’, dat naast het Cobra Museum aan de Keizer Karelweg staat, nu onderdeel van een levend interactief 3D billboard. De bezoeker kan zichzelf als gek laten fotograferen en de foto’s vervolgens op social media en hashtag posten (#degek en #cobramuseum).
Foto’s: amstelveenweb.com
