Om laaggeletterdheid te bestrijden werkt Amstelveen nu samen met andere gemeenten in de regio. Zij hebben het Meerjarig Regionaal Plan Laaggeletterdheid Groot-Amsterdam en het uitvoeringsplan Taaloffensief ontwikkeld, waarvan ook het Taalhuis of de bibliotheek deel uitmaakt. Laaggeletterdheid treft in de gemeente zeven procent van de inwoners.
De samenwerking heeft verschillende voordelen, vindt de gemeente. Cursisten kunnen bijvoorbeeld makkelijker aansluiten bij een traject in Amsterdam of bij hun werkgever. Ook kan er een gezamenlijke communicatiecampagne komen om Nederlandstalige laaggeletterden te bereiken.
Regionaal
Onderdeel van de aanpak is het Taalakkoord gericht op werkgevers. Omdat veel inwoners regionaal werkzaam zijn, ligt samenwerking hier voor de hand en heeft dan ook meerwaarde.
In Amstelveen is een Taalhuis gevestigd, zijn er diverse taalpunten, taalcafés en leeskringen. De kracht van het Taalhuis is volgens de gemeente dat formele Taalscholing volledig aansluit bij allerlei vormen van taalonderwijs die door vrijwillige inzet is ontstaan. Het Taalhuis wordt professioneel aangestuurd door één coördinator en een stuurgroep en besteedde veel aandacht aan het terugdringen van laaggeletterdheid bij anderstaligen, zegt de gemeente.
Coronatijd
De VoorleesExpress is digitaal gegaan, waarmee het voorlezen wat normaliter bij de kinderen thuis plaatsvindt, in coronatijd toch kon doorgaan. Laaggeletterdheid heeft enorme gevolgen het leven en men blijkt in die groep vaker gebruik te maken van de bijstand en te kampen met armoede- en gezondheidsproblematiek. “Laaggeletterdheid beïnvloedt ook de leerzame omgeving thuis en gaat mede daardoor vaak ook over van generatie op generatie. Als je ouders niet goed kunnen lezen kunnen ze hun kinderen ook niet goed helpen”, zegt de gemeente.
Naar de mening van wethouder Marijn van Ballegooijen kan de regionale samenwerking extra voordelen opleveren, al doet de gemeente er al veel aan, via het Taalhuis. Maar Nederlandstalige laaggeletterden zijn vaak moeilijker te bereiken, verzucht hij. “Er is soms ook een gevoel van schaamte. Door een gezamenlijke campagne kunnen we het bereik vergroten. Dit kan ook via werkgevers.” In de Greenport en op Schiphol werken volgens hem veel laaggeletterden. “Via hun werkgevers kunnen we hen ook bereiken.”
Aanpassing brieven
De afgelopen jaar heeft gemeente Amstelveen meer dan honderd standaard inwonersbrieven herschreven en daarmee de leesbaarheid verbeterd, zegt ze. Er zou meer dan ooit zijn gekozen voor een persoonlijke benadering en begrijpelijke taal voor iedereen. “We willen hiermee onze toegankelijkheid vergroten, ook voor laaggeletterde inwoners”, zegt Marijn van Ballegooijen. “Wij sturen iedere dag tientallen brieven naar inwoners over belangrijke onderwerpen als schuldhulpverlening, toewijzing van budgetten voor bijvoorbeeld huishoudelijke hulp of over onderwijsondersteuning. In Nederland is een op de zes inwoners laaggeletterd en we hechten eraan dat ook deze groep goed geïnformeerd wordt.” Vandaar het herschrijven van de brieven dus. Tachtig procent van de Nederlanders kan de teksten volgens hem nu lezen en begrijpen.
Info van de gemeente is nu herschreven en 80% begrijpt het nu. Dus 20% niet. Tevens wordt er gesteld dat hier zo’n 7% laaggeletterd is. Hoort die 7% dan niet bij die 20%? Ik denk toch dat er overal in gemeente dan contactpunten moeten zijn waar deze mensen om uitleg moeten kunnen vragen.
Overigens ik ben als taalcoach werkzaam voor het taalhuis, maar bij mij werkte dat onderwijs op afstand niet, ik vond het demotiverend, zowel voor mij als voor mijn leerlingen. Ik ben er nu 3 kwijt en heb er nog 1 over. Dit komt door het sluiten van de buurthuizen. Ik vind dat dit wel zeer rigide is gebeurd. Alle zaaltjes staan nu leeg. Daar kun je best op minimaal anderhalve meter zitten, want je geeft toch les één op één. Met wat reserveren moet dit toch wel op te lossen zijn.