‘Bestuursmodel Amstelveen niet uniek’

Aan het nieuwe onder de afkorting BOB ook in Amstelveen ingevoerde bestuurssysteem moet men toch nog wel wennen. Dat werd duidelijk tijdens het bezoek donderdag van Arthur van Dijk, Commissaris van de Koning in Noord-Holland. Dat is zo in alle gemeenten die zich er aan hebben overgegeven, zei Van Dijk. BOB staat officieel voor Beeldvorming, Oordeel en Besluitvorming, maar die fasen halen politici vaak door elkaar.

Het gebeurt wel dat partijen ook met oordelen en besluiten bezig zijn, op basis van hun overtuiging, terwijl men nog met beeldvorming bezig is. Daarbij speelt ook de participatie in de samenleving een rol.

Eenhoorn

Waarnemend burgemeester Bas Eenhoorn meldde destijds al dat de bestuurscultuur in Amstelveen eigenlijk een aparte is en de burgemeester daar zijn eventuele neiging op de stoel van de wethouders te gaan zitten met grote ijver moet onderdrukken. Hij schreef zijn rapport nadat Mirjam van ’t Veld het na drie jaar al voor gezien hield.

Volgens Van Dijk is de bestuurscultuur in Amstelveen niet veel anders dan in andere gemeenten. “In elk geval niet zodanig dat men zich zorgen moet maken”, zei hij.

Kernen

Het is zijn ervaring dat in een gemeente bijvoorbeeld vier kernen kunnen zitten die allemaal een eigen maatschappelijke cultuur hebben. Als voorbeeld noemde hij Haarlemmermeer, waar hij zelf wethouder was; één gemeente met tientallen dorpen, waar Rijsenhout niet te vergelijken valt met bijvoorbeeld Zwanenburg.

Intussen speelt ook de regionale aanpak een rol. Metropool Regio Amsterdam (MRA) juichte hij wel toe, maar zowel hij als burgemeester Tjapko Poppens zag wel gevaren voor de gemeentelijke autonomie. Wijlen raadslid Harry van den Bergh (PvdA) vreesde voor de democratische legitimiteit. Aan de andere kant houden belangen niet op bij de gemeentegrens. Poppens noemde onder meer de gezamenlijke inzet op het gebied van Vervoer, Woningbouw en Economie. En ook een gebied als Uilenstede ligt dan weliswaar in Amstelveen, maar is van regionaal en (inter) nationaal belang. Wat dat betreft is het vreemd dat in het aangrenzende Kronenburg, waar de gemeente onder meer een uitbreiding van Uilenstede ziet, op de ene plek wel en op 100 meter verder niet mag bouwen wegens Schiphol. Dat heeft onder meer te maken met geluidniveaus. “Er wordt nu eenmaal een grens getrokken”, zei Van Dijk. Eigenlijk is elke grens arbitrair, bleek zijn woorden. De gemeente heeft intussen grootse bouwplannen. “Ik hoop dat die doorgaan”, zei de Commissaris. “De provincie steunt ons daarin”, wist Poppens.

Spook

Hij was ook het bezoek met een lunch voor B&W begonnen, waarbij het Van Dijk was opgevallen dat maar één van de zes leden van het college een vrouw was. “Zelf zit ik in een college dat op dat punt fifty-fifty is samengesteld”, zei hij.

“Er waart een spook rond in Amstelveen”, zei VVD-er Kees Noomen ’s middags, toen Van Dijk met fractievoorzitters uit de gemeenteraad sprak. Noomen doelde op de kaderstelling door de gemeenteraad als hoogste bestuursorgaan, inclusief de participatie, en de uitvoering door B&W. De positie van de raad is kennelijk niet voor iedereen duidelijk, zei Noomen, waarbij het natuurlijk ook scheelt of men in de coalitie of de oppositie zit. Er bestaat achterdocht over de informatiestromen, gaf Van Dijk toe. Die treft kennelijk alle overheden.

Lastig

Het verzamelen van informatie, zeker voor de oppositie, speelt bij het BOB-model, vond Bert de Pijper van de ChristenUnie. Daarin is ook participatie van de bevolking voor de oordeelsvorming belangrijk, zei Van Dijk. Maar het is volgens hem vaak moeilijk te onderscheiden in welke fase van de procedure men verkeert. “Die zijn lastig uit elkaar te halen. Vaak zit men van het begin af daar vrij gekleurd in.” De Pijper vond overigens dat de lokale volksvertegenwoordigers steeds beter leren met de drie fasen van het BOB-model om te gaan. “Maar misschien heeft dat model wel een Amstelveense variant”, zei de Commissaris.

Vrouwen

Ter wille van de diversiteit in de politiek is het belangrijk dat daar meer vrouwen komen, vond Esther Veenboer van de PvdA. Zij prefereerde bij de verkiezingen ‘gendergelijkheid’. Volgens Van Dijk moet respect voor kwaliteit de basis zijn van politiek, niet een andere reden. “Het is een issue dat overal speelt”, gaf hij Veenboer ten antwoord. “Maar respect staat bovenaan.”

Een lastige vraag vond hij die van Michel Becker van Actief voor Amstelveen (AVA) over het fenomeen lokale partijen die hij meer in hogere (overheid) regionen ruimte wilde geven. Een probleem daarbij, zei Van Dijk, is dat zij volledig geënt zijn op de lokale omgeving. Overigens gedragen ook kleden van nationale partijen zich in gemeenteraden als lokale politici, vond hij.

Foto boven: Van Dijk (tweede van rechts) met college van B&W