‘Een Toegeëigende Afstand’ heet de bundel gedichten van Amstelvener Tom Kooijman, die verscheen bij uitgeverij Boekscout. De dichter koos in elk geval voor een traditionele vorm, die van het sonnet en zorgt in die structuur ook voor rijm. Moderne dichters doen dat zelden, wat mij doet denken aan wat wijlen drs. P ooit tegen mij zei: ‘Dichterlijke vrijheid blijkt vaak dichterlijke onkunde.’
Tot dat gilde hoort Tom Kooijman evident niet, hoewel hij – kiezend voor het Italiaanse sonnet – niet ultiem zorgvuldig met die versvorm omspringt. “Een indringende bundel gedichten met een geheel eigen taal en met een geheel eigen betekenis”, noemt de uitgever zijn werk. Hoewel de gedichten uitdagen tot er in binnen dringen, leiden zij ook tot verwarring. Zowel qua inhoud als traditionele vorm, die minder gemakkelijk is dat bijvoorbeeld die van wijlen Gerrit Komrij, ooit dichter des vaderlands en wiens werken altijd rijmden. Dat doen de zinnen van Kooijman niet altijd, maar de bundel is wel boeiend. De structuur van het sonnet manifesteert zich voornamelijk in lay out (tweemaal vier tweemaal drie regels) en hij houdt zich niet aan het rijmschema van de Italiaanse versie. Overigens bedient Kooijman zich soms van binnenrijm.
Meeslepend
Beelden die Kooijman aandraagt zijn verwarrend, meldt ook de uitgever. Eigenlijk zou je kunnen zeggen dat ze een beetje meer passen bij de experimentele poëzie van de vijftigers, hoewel ook die uitspraak weer op kritiek kan rekenen. ‘De taal is meeslepend’, zegt Boekscout. Maar velen zullen zich afvragen waar die heen leidt.
Voor deze strenge vorm is volgens de uitgever gekozen om de veelal meerduidige inhoud ‘zoveel als mogelijk te kaderen.’ En: ‘De inhoud vraagt bij voorkeur om actieve participatie van de lezer. De actieve lezer ervaart de uitgedrukte ervaringen en emoties sterker omdat er een beroep gedaan wordt op de eigen beleving.’
Weg
Al lezend kan de lezer een eigen weg te kiezen, zoals die op weg naar de dood, het verloop van een relatie, op de kermis in een 8-baan zonder veiligheidsriemen of staande voor een stoplicht.
De auteur werkte lange tijd als psycholoog in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Daarnaast leverde hij tekstbijdragen aan allerlei creatieve bijeenkomsten, waarbij hij samenwerkte met andere disciplines, vooral de muziektherapie. Zijn belangstelling voor poëzie kwam hem daarbij goed van pas. Ook in het reguliere literaire circuit liet hij van zich horen. Zo publiceerde hij in het literaire tijdschrift Tirade. Favoriete dichters: Martinus Nijhoff, Lucebert, Gerrit Kouwenaar en Kees Ouwens.
ISBN: 9789464030754. Prijs: € 16,99
