Talrijke lokale monumenten zijn geopend tijdens de Open Monumentendagen op 8 en 9 september. Daarbij hoort dit jaar voor het eerst ook de ‘kleine sjoel’ aan de Randwijcklaan 13. Maar bijvoorbeeld ook Wester-Amstel, een van de drie overgebleven buiten buitenplaatsen van de vele tientallen die er in het verleden langs de Amstel zijn geweest.
De ‘kleine sjoel’ is als wijkgebouw van de Nederlands Hervormde Gemeente in 1932 gebouwd en ontworpen door architect Philip Warners. In 1938 werd het gebouw overgenomen door de Joodse gemeenschap en ingewijd als synagoge. Ook deed het dienst als Joodse school, toen Joodse kinderen tijdens de Tweede Wereldoorlog niet meer naar de reguliere scholen mochten. Na de Tweede Wereldoorlog was het een kleuterschool en tot voor kort was er een praktijk voor podologie gevestigd. Nu wordt het tijdelijk bewoond. Foto boven: Sjoelgroep-lid Mart Benders, en ‘Stads Ontdekkingsreiziger’ Dolf van den Bos.
Sloop dreigde
Het had niet veel gescheeld of het gebouwtje had er niet 
meer gestaan. Er waren plannen het pand te slopen voor een villa. Omwonenden en direct betrokkenen vormden een actiegroep (‘De Sjoelgroep’), die bij de – niets van het pand wetende – gemeente aan de bel trok. Met medewerking van de eigenaren voorkwam zijn vervolgens de sloop en werd zijn eigenares. Sinds augustus is het een officieel gemeentelijk monument.
Foto-expositie
Tijdens het Open Monumentenweekend van 8 en 9 september is er een foto-expositie te zien. Naast beelden van de sjoel, zijn er foto’s van Tuindorp Randwijck uit heden en verleden. Ook is er informatie te vinden over architect Warners. Vanuit Randwijcklaan 13 kunnen bezoekers op eigen gelegenheid een wijkwandeling maken door Randwijck.
Glas-in-lood
De wandeling ‘Langs de verloren details van Tuindorp Randwijck’ is samengesteld door Stads Ontdekkingsreiziger Dolf van den Bos, auteur van het boek ‘Het Tuindorp Randwijck’. De wandeling voert onder meer langs het winkelrijtje aan de Amsterdamseweg, eveneens ontworpen door Warners. Ten tijde van de bouw (in 1930) was dit een revolutionair concept: winkels op een rijtje en ruim parkeergelegenheid voor die tijd. Ondanks de naam van de wandeling zijn lang niet alle details van toen verdwenen: zo zijn bijvoorbeeld nog glas-in-loodramen te ontdekken, fraai metselwerk en ook de voordeuren van woningen in de wijk zijn bijzonder.
Villa Randwijck
Wandelaars komen ook langs de voormalige Michiel de Ruyterschool, ook wel bekend als ‘De glazen school’, aan het Catharina van Clevepark. Daar wordt zaterdag 8 september om 15 uur officieel wijkcentrum ‘Villa Randwijck’ geopend door burgemeester Bas Eenhoorn.
Paaskerk
Behalve de kleine sjoel en de buitenplaats zijn tijdens het Monumentenweekend ook onder meer Paaskerk, Pauluskerk, Annakerk en het gebouw van het Apostolisch Genootschap aan de Graaf Albrechtlaan open. De Urbanuskerk in Nes aan de Amstel is zondag geopend, de Urbanuskerk in Bovenkerk op zaterdag en zondag. In beide kan de toren worden beklommen. Op Buitenplaats Wester-Amstel worden rondleidingen verzorgd, evenals op begraafplaats Zorgvlied. Kijk voor een overzicht van alle monumenten, openingstijden en activiteiten op www.openmonumentendag.nl/gemeente/amstelveen.
Wester-Amstel is een goed bewaarde oase van rust tussen stad en platteland. De buitenplaats stamt uit 1662 en bestaat uit een monumentaal huis, omgeven door een vrij toegankelijk park met lanen, wandelpaden, theekoepel, prieel, boomgaard en kippenpaleis, plus een aantal tuinen, waaronder een stinzentuin. Het huis is in gebruik als kantoor bij het Groengebied Amstelland. Tuin en park zijn rijk aan flora en fauna. Vrijwilligers helpen de tuin en het park te onderhouden en verzorgen exposities, huisconcerten, literaire bijeenkomsten en schilder-activiteiten voor kinderen.
Tijdens de Open Monumentendagen is de buitenplaats geopend van 10:00 tot 17:00 uur. Er vinden rondleidingen in huis, tuin en park plaats en er zijn een smartphone-audiotour en een gedichtenroute. Ook is er een expositie met schilderijen en beelden. Verder kan er thee, koffie en limonade worden gedronken. De tuinen en een deel van het huis zijn rolstoeltoegankelijk. Details zijn te vinden op de website www.wester-amstel.nl.
